Các toán tử logic của Excel: bằng, không bằng, lớn hơn, nhỏ hơn

Khi thực hiện các tác vụ tính toán trong Excel nhiều khi người dùng cần phải so sánh dữ liệu trong các ô khác nhau. Để giải quyết vấn đề này, Microsoft Excel cung cấp cho chúng ta sáu toán tử logic, được gọi là toán tử so sánh. Bài viết dưới đây chúng mình sẽ trình bày về các toán tử logic của Excel đó cụ thể là các toán tử bằng, không bằng, lớn hơn, nhỏ hơn, lớn hơn hoặc bằng, nhỏ hơn hoặc bằng và cách sử dụng chúng, các bạn cùng theo dõi nhé.

Tổng quan các toán tử logic trong Excel

Một toán tử logic được sử dụng trong Excel để so sánh hai giá trị. Các toán tử logic đôi khi được gọi là toán tử Boolean vì kết quả so sánh trong bất kỳ trường hợp nào chỉ có thể là TRUE hoặc FALSE.

Có sáu toán tử logic có sẵn trong Excel. Bảng dưới đây giải thích từng toán tử và minh họa lý thuyết bằng các công thức ví dụ.

Hình dưới đây cho thấy kết quả được trả về bởi các toán tử Tương đương , Không bằng , Lớn và Nhỏ:

Bảng trên bao gồm tất cả hướng dẫn nhưng trên thực tế, mỗi toán tử logic có các đặc trưng riêng và nắm bắt chúng có thể giúp bạn khai thác sức mạnh thực sự của các công thức Excel.

Cách sử dụng toán tử logic EQUAL TO trong Excel

Toán tử logic Equal to  (=) có thể được sử dụng để so sánh tất cả các kiểu dữ liệu – số, ngày tháng, giá trị văn bản, Booleans, các kết quả được trả lại cũng như các công thức Excel khác. 

Ví dụ:

• = A1 = B1    Trả về TRUE nếu các giá trị trong ô A1 và B1 là giống nhau, FALSE nếu không.
• = A1 = “Oranges”    Trả về TRUE nếu các ô A1 chứa từ “Oranges”, FALSE nếu không.
• = A1 = TRUE    Trả về TRUE nếu ô A1 chứa giá trị Boolean TRUE, nếu không nó sẽ trả về FALSE.
• = A1 = (B1 / 2)    Trả về TRUE nếu một ô trong ô A1 bằng số chia của B1 bằng 2, FALSE nếu không.

Ví dụ 1: Sử dụng  equal to với ngày tháng

Excel lưu trữ các ngày như là các số bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 1900, được lưu trữ như là 1. Ngày 12/1/2014 được lưu trữ như là 41974. Điều này lý giải vì sao sử dụng equal to với ngày trong Excel  dễ bị sai. 

Ví dụ: nếu các ô A1 và A2 chứa ngày “12/1/2014”, công thức = A1 = A2 sẽ trả TRUE chính xác như mong muốn.Thế nhưngnếu bạn thử một trong hai =A1=12/1/2014 hoặc =A1=”12/1/2014″bạn sẽ nhận được kết quả là FALSE. Để có kết quả chính xác, bạn luôn luôn phải gói một ngày trong hàm DATEVALUE, như thế này =A1=DATEVALUE(“12/1/2014”)

Chú Ý. Hàm DATEVALUE cũng cần được sử dụng với các toán tử logic khác, như trong các ví dụ tiếp theo.

Ví dụ 2: Sử dụng toán tử EQUAL TO với văn bản

Toán tử Equal to trong Excel không phân biệt chữ hoa chữ thường , có nghĩa là các trường hợp khác biệt sẽ bị bỏ qua khi so sánh các giá trị văn bản. Chúng ta không phải thêm gì vào EQUAL To khi so sánh văn bản cả

Ví dụ, nếu ô A1 chứa từ "Hoc.tv" và ô B1 có chứa "HOC.TV", công thức = A1 = B1 sẽ trả về TRUE.

Hàm so sánh văn bản chính xác.

Nếu bạn muốn so sánh các giá trị văn bản có sự khác biệt cụ thể, bạn nên sử dụng hàm EXACT thay vì toán tử Equal to. Cú pháp của hàm EXACT đơn giản như sau:

EXACT(text1, text2)

Trường hợp văn bản 1 và văn bản 2 là các giá trị bạn muốn so sánh. Nếu các giá trị chính xác như nhau bao gồm cả chữ in hoa và thường, Excel trả về TRUE; Nếu không, nó trả về FALSE. Bạn cũng có thể sử dụng hàm Exact trong các công thức IF khi bạn cần so sánh các giá trị văn bản với sự phân biệt chữ hoa chữ thường, như thể hiện trong hình dưới đây:

Chú Ý. Nếu bạn muốn so sánh độ dài của hai giá trị văn bản, bạn có thể sử dụng hàm LEN thay thế, ví dụ =LEN(A2)=LEN(B2) hoặc =LEN(A2)>=LEN(B2).

Ví dụ 3: So sánh giá trị và số BOOLEAN

Có nhiều ý kiến cho rằng trong Microsoft Excel giá trị Boolean của TRUE luôn bằng 1 và FALSE thành 0. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng một phần, và từ khóa ở đây là “luôn luôn” hoặc chính xác hơn là “không phải luôn luôn”.

Khi viết một biểu thức logic ‘equal to’  so sánh một giá trị Boolean và một số, bạn cần chỉ ra cụ thể cho Excel biết rằng một giá trị Boolean không phải là số phải được coi như một số. Bạn có thể thực hiện việc này bằng cách thêm hai dấu trừ phía trước giá trị Boolean hoặc tham chiếu ô, ví dụ =A2=--TRUE hoặc =A2=--B2.

Dấu trừ thứ nhất , được gọi là toán tử unary, lần lượt ép TRUE / FALSE thành -1/0, và unary thứ hai loại bỏ các giá trị âm biến chúng thành +1 và 0. Điều này sẽ dễ hiểu hơn khi nhìn vào hình sau đây:

Sử dụng toán tử NOT EQUAL TO ( toàn tử không bằng <>) trong Excel

Bạn sử dụng toán tử Not equal to của Excel (<>) khi bạn muốn chắc chắn rằng giá trị của một ô không bằng một giá trị được chỉ định. Việc sử dụng Not equal to  rất giống với việc sử dụng Equal to mà chúng ta đã thảo luận một lúc nãy.

Các kết quả trả về bởi toán tử Not equal to các kết quả được tạo ra bởi hàm Excel NOT làm đảo ngược giá trị của đối số của nó. Bảng sau đây cung cấp một vài công thức ví dụ.

Lớn hơn, nhỏ hơn, lớn hơn hoặc bằng, nhỏ hơn hoặc bằng 

Bạn sử dụng các toán tử logic này trong Excel để kiểm tra cách so sánh một số so với một số khác. Microsoft Excel cung cấp 4 hoạt động so sánh có tên trùng với ý nghĩa:

• Lớn hơn (>)
• Lớn hơn hoặc bằng (> =)
• Nhỏ hơn (<)
• Nhỏ hơn hoặc bằng (<=)

Thông thường, các toán tử so sánh Excel được sử dụng với các giá trị số, ngày tháng và thời gian. Ví dụ:

Sử dụng toán tử so sánh excel với các giá trị văn bản

Chúng ta có thể sử dụng toán tử lớn hơn, lớn hơn hoặc bằng cũng như nhỏ hơn đối với các giá trị văn bản. Khi so sánh các giá trị văn bản, Microsoft Excel sẽ bỏ qua kiểu chữ và so sánh giá trị ký hiệu bằng ký hiệu, “a” được coi là giá trị văn bản thấp nhất và “z” – giá trị văn bản cao nhất.

Vì vậy, khi so sánh các giá trị của ” apples ” (A1) và ” bananas ” (B1), Excel bắt đầu bằng chữ cái đầu tiên “a” và “b”, tương ứng, và vì “b” lớn hơn “a”, Công thức =A1>B1 trả về FALSE.

Nếu các chữ cái đầu tiên đều giống nhau, thì các chữ cái thứ hai được so sánh, nếu chúng cũng giống nhau, thì Excel sẽ đến chữ thứ ba, tư,.. . Ví dụ, nếu A1 chứa ” apples ” và B1 chứa ” agave “, công thức = A1> B1 sẽ trả về TRUE vì “p” lớn hơn “g”.

Ứng dụng thực tế của các toán tử logic trong Excel

Trong công việc thực tế, các toán tử logic Excel hiếm khi được sử dụng riêng. ể có được kết quả hợp lý hơn, bạn có thể sử dụng toán tử logic như là một phần của các hàm Excel hoặc các quy tắc định dạng có điều kiện, như  trong các ví dụ dưới đây.

1. Sử dụng toán tử logic trong đối số của các hàm excel

Khi nói đến các toán tử logic, Excel rất dễ dãi và cho phép sử dụng chúng trong các tham số của nhiều hàm. Một trong những cách sử dụng phổ biến nhất là trong hàm IF mà các toán tử so sánh có thể giúp xây dựng một bài kiểm tra logic, và công thức IF sẽ trả về một kết quả thích hợp tùy thuộc vào việc kiểm tra đánh giá là TRUE hay FALSE. Ví dụ:

=IF(A1>=B1, “OK”, “Not OK”)

Công thức IF đơn giản này trả về OK nếu một giá trị trong ô A1 lớn hơn hoặc bằng một giá trị trong ô B1, “Not OK” nếu không.

Và đây là một ví dụ khác:

=IF(A1<>B1, SUM(A1:C1), “”)

Công thức so sánh các giá trị trong các ô A1 và B1, và nếu A1 không bằng B1, tổng các giá trị trong các ô A1: C1 được trả về, hoặc trả về một chuỗi rỗng nếu không phải.

Các toán tử logic của Excel cũng được sử dụng rộng rãi trong các hàm IF đặc biệt như SUMIF, COUNTIF, AVERAGEIF và chúng trả về kết quả dựa trên một điều kiện nhất định hoặc nhiều điều kiện.

2. Sử dụng toán tử logic trong tính toán toán học

Tất nhiên, các hàm trong Excel rất mạnh mẽ, nhưng bạn không nhất thiết phải sử dụng chúng để đạt được kết quả mong muốn. Ví dụ, kết quả trả về bởi hai công thức sau đây là giống nhau:

Hàm IF: 

=IF(B2>C2, B2*10, B2*5)

Công thức với toán tử logic: 

=(B2>C2)*(B2*10)+(B2<=C2)*(B2*5)

Mình đoán công thức IF dễ để giải thích hơn phải không? Nó cho Excel nhân một giá trị trong ô B2 với 10 nếu B2 lớn hơn C2, nếu không giá trị trong B2 được nhân với 5.

Bây giờ, hãy phân tích công thức thứ hai với toán tử logic lớn hơn và nhỏ hơn hoặc bằng. Nó giúp ta biết trong tính toán toán học Excel tương đương với giá trị Boolean TRUE là 1, và FALSE là 0. Lưu ý điều này, chúng ta hãy cùng xem những biểu thức logic nào thực sự trả về.

Nếu một giá trị trong ô B2 lớn hơn một giá trị trong C2 thì biểu thức B2> C2 là TRUE, và kết quả là bằng 1. Mặt khác, B2 <= C2 là FALSE và bằng 0. Vì vậy B2 > C2, công thức của chúng ta trải qua quá trình chuyển đổi sau:

Vì bất kỳ số nào nhân với số không cũng bằng không, chúng ta có thể bỏ phần thứ hai của công thức sau dấu cộng. Và bởi vì bất kỳ số nào nhân với 1 cũng bằng số đó, công thức phức tạp của chúng biến thành đơn giản = B2 * 10 trả về kết quả nhân B2 cho 10, cũng chính xác là công thức IF ở trên:

Rõ ràng, nếu một giá trị trong ô B2 nhỏ hơn C2, thì biểu thức B2> C2 đánh giá là FALSE (0) và B2 <= C2 tới TRUE (1), có nghĩa là sự ngược lại của mô tả ở trên.

3. Toán tử logic định dạng có điều kiện

Định dạng có điều kiện là một cách sử dụng phổ biến khác của toán tử logic trong Excel. Nó cho phép bạn nhanh chóng đánh dấu các thông tin quan trọng nhất trong một bảng tính.

Ví dụ: Dưới đây mình sử dụng các quy tắc đơn giản để đánh dấu toàn bộ các ô trong cột B với quy ước

Nhỏ hơn hoặc bằng (màu tím ): =B2<=8

Lớn hơn (màu đỏ ): =B2>8

Cách thực hiện như sau:

1. Chọn các ô trong cột B sau đó trên thanh Ribbon tại tab Home click vào Conditional formatting => Manager ruler để mở cửa sổ định dạng có điều kiện
2. Click chọn New Rule...
3. Chọn dòng Use a formula to determine which cells to format
4. Gõ công thức =B2<=8 vào ô Format values where this formula is true xong nhấn vào ô Format để chọn màu chữ và nền cho ô
5. Chọn xong màu chữ và nền có thể xem trước ở Preview. Bấm OK
6. Kiểm tra lại phạm vi ô áp dụng trong ô Applies to nếu chuẩn thì nhấn Apply để áp dụng.
7. Kết quả như sau:
8. Làm tương tự với rule còn lại

Trên đây là những gì chúng mình tổng hợp được về các toán tử logic của Excel đồng thời cũng có 1 số ví dụ tham khảo cho các bạn theo dõi. Hi vọng các bạn nắm rõ được bài học. Chúc các bạn học tốt