Bài 7: Tính chất hóa học của bazơ

• Quỳ tím hóa xanh .
• Phenolphtalin không màu thành đỏ.
• Các em chú ý quan sát hiện tượng xảy ra trên miếng quỳ trong thí nghiệm sau:

Video 1: Sự đổi màu của quỳ tím trong các môi trường axit, bazơ và nước

• Oxit axit tác dụng với dung dịch bazơ  tạo thành muối và nước.
• Thí nghiệm: Khí CO2 tác dụng với dung dịch Ca(OH)2

Video 2: Khí CO2 làm vẩn đục dung dịch nước vôi trong

• Hiện tượng: Khi sục khí CO2 vào dung dịch nước vôi trong thấy kết tủa trắng.
• Giải thích: Do phản ứng CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 (kết tủa trắng) + H2O
• Ví dụ khác:

  • Ca(OH)₂+ SO₂ → CaSO₃ + H₂O

  • 6KOH+ P₂O₅→2K₃PO₄+ 3H₂O 

• Các em chú ý quan sát thao tác thí nghiệm và hiện tượng phản ứng diễn ra:

Video 2: Phản ứng giữa dung dịch Cu(OH)2 và H2SO4

• Hiện tượng: Cu(OH)2 tan dần và tạo dung dịch màu xanh
• Giải thích: Do xảy ra phản ứng H2SO4l+Cu(OH)2 → CuSO4 + 2H2O
• Ví dụ khác:

  • Fe(OH)₃ + 3HCl → FeCl₃ + 3H₂O

  • Ba(OH)₂+ 2HNO₃→  Ba(NO₃)₂ + 2H₂O 

• Các em chú ý quan sát thao tác thí nghiệm và hiện tượng phản ứng diễn ra:

Video 3: Phản ứng Nhiệt phân Đồng (II) hidroxit

• Hiện tượng: Cu(OH)2 chất rắn màu xanh chuyển dần thành bột màu đen
• Giải thích: Do xảy ra phản ứng 

  Cu(OH)₂  CuO + H₂O.

  Màu xanh         Màu đen 

Hình 1: Sơ đồ tư duy bài tính chất hóa học của bazơ

Bài 1:

Có những bazơ sau: NaOH, Cu(OH)₂, Ba(OH)₂. Hãy cho biết những bazơ nào: (viết PTHH minh họa nếu có) 

a) Tác dụng được với dd HCl?

b) Bị nhiệt phân hủy?

c) Tác dụng được với CO₂?

d) Đổi màu quì tím thành xanh?

Hướng dẫn:

a) Tác dụng được với dd HCl: NaOH, Cu(OH)₂, Ba(OH)₂

2NaOH (dd) + 2HCl (dd) → 2NaCl (dd)  + H₂O (l)

Cu(OH)₂ (dd) + 2HCl (dd) → CuCl₂ (dd)  + 2H₂O (l)

Ba(OH)₂ (dd) + 2HCl (dd) → FeCl₂ (dd)  + 2H₂O (l)

b) Bị nhiệt phân hủy: Cu(OH)₂

Cu(OH)₂ (r)  CuO (r)   + H₂O (h)

c) Tác dụng được với CO₂: NaOH, Ba(OH)₂

2NaOH (dd)  + CO₂ (k) → Na₂CO₃ (dd) + H₂O (l)

Ba(OH)₂ (dd)  + CO₂ (k) → BaCO₃ (dd) + H₂O (l)

d) Đổi màu quì tím thành xanh: NaOH, Ba(OH)₂

Bài 2:

Cần bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,75M để trung hoà 400ml hỗn hợp dung dịch axit gồm H₂SO₄ 0,5M và HCl 1M.

Hướng dẫn:

Đổi 400ml thành 0,4 lít

Số mol mỗi axit là:

\(\begin{array}{l} {n_{{H_2}S{O_4}}} = {C_M}.V = 0,4 \times 0,5 = 0,2(mol)\\ {n_{HCl}} = {C_M}.V = 0,4 \times 1 = 0,4(mol) \end{array}\)

Phương trình phản ứng:

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

0,2 →      0,4 (mol)

HCl + NaOH → NaCl  + H₂O

0,4 →  0,4 (mol)

Số ml dung dịch NaOH 0,75M cần để trung hòa lượng axit trên là:

\({C_M} = \frac{n}{V} \Rightarrow V = \frac{n}{{{C_M}}} = \frac{{0,4 + 0,4}}{{0,75}} = 1,07(lit)\)

Sau bài học cần nắm:

• Tính chất hoá học chung của bazơ (tác dụng với chất chỉ thị màu, và với axit)
• Tính chất hoá học riêng của bazơ tan (kiềm) (tác dụng với oxit axit và với dung dịch muối); tính chất riêng của bazơ không tan trong nước (bị nhiệt phân huỷ).

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 7 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Dung dịch làm phenolphtalein không màu thành màu hồng là:

  • A. H₂SO₄
  • B. NaCl  
  • C. Ca(OH)₂ 
  • D. K₂SO₄

• Câu 2:

  Chỉ dùng nước có thể nhận biết chất rắn nào trong 4 chất rắn sau đây :

  • A. Zn(OH)₂ 
  • B. Fe(OH)₂
  • C. NaOH
  • D. Al(OH)₃

• Câu 3:

  Chất khí sẽ không bị giữ lại khi cho qua dung dịch Ca(OH)₂ là:

  • A. CO₂
  • B. O₂
  • C. SO₂
  • D. Cả A , B và C

• Câu 4:

  Dung dịch KOH phản ứng với dãy oxit:

  • A. CO₂; SO₂; P₂O₅; Fe₂O₃ 
  • B. Fe₂O₃; SO₂; SO₃; MgO
  • C. P₂O_5; CO₂; Al₂O₃ ; SO₃
  • D. P₂O₅ ; CO₂; CuO; SO₃

• Câu 5:

  Dãy các bazơ  bị nhiệt phân huỷ tạo thành oxit bazơ tương ứng và nước:

  • A. Cu(OH)₂ ; Zn(OH)₂; Al(OH)₃; Mg(OH)₂
  • B. Cu(OH)₂ ; Zn(OH)₂; Al(OH)₃; NaOH
  • C. Fe(OH)₃; Cu(OH)₂; KOH; Mg(OH)₂
  • D. Fe(OH)₃; Cu(OH)₂; Ba(OH)₂; Mg(OH)₂

Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 9 Bài 7.

Bài tập 1 trang 25 SGK Hóa học 9

Bài tập 2 trang 25 SGK Hóa học 9

Bài tập 3 trang 25 SGK Hóa học 9

Bài tập 4 trang 25 SGK Hóa học 9

Bài tập 5 trang 25 SGK Hóa học 9

Bài tập 7.1 trang 9 SBT Hóa học 9

Bài tập 7.2 trang 9 SBT Hóa học 9

Bài tập 7.3 trang 9 SBT Hóa học 9

Bài tập 7.4 trang 9 SBT Hóa học 9

Bài tập 7.5 trang 9 SBT Hóa học 9

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa Chúng tôi thảo luận và trả lời nhé.