Tổng ôn các kiến thức Công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm Địa lí 12

CÔNG NGHIỆP CHẾ BIẾN LƯƠNG THỰC, THỰC PHẨM

- Cơ cấu ngành CN chế biến LT-TP rất phong phú và đa dạng với 3 nhóm ngành chính và nhiều phân ngành khác.

- Dựa vào nguồn nguyên liệu của ngành trồng trọt, chăn nuôi và đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản.

- Hàng năm sản xuất một lượng rất lớn.

1. Chế biến sản phẩm trồng trọt

– Xay xát: tốc độ phát triển nhanh do nhu cầu trong nước và xuất khẩu, sản lượng gạo và ngô xay xát tăng nhanh: 2005: 39 triệu tấn. Các nhà máy xay quy mô lớn tập trung ở tp HCM, Hà Nội, các tỉnh ở ĐB sông Hồng, ĐB sông Cửu Long, nơi có cơ sở nguyên liệu

– CN đường mía: nguồn nguyên liệu dồi dào, diện tích mía từ 28 – 30 vạn ha, tập trung chủ yếu ở ĐB sông Cửu Long, ĐNB, DH miền Trung, sản lượng: 15 tr tấn mía cây/năm.

Sản lượng đường kính: 2005: 1,1 triệu tấn/n. Các nhà máy đường lớn tập trung ở các vùng nguyên liệu như: Lam Sơn (Thanh Hóa), Quảng Ngãi, Bình Dương, La Ngà, Tây Ninh, Hiệp Hòa, Long An…

2. Chế biến sản phẩm chăn nuôi

– Chưa triển mạnh vì chăn nuôi chưa phát triển, nguyên liệu hạn chế.

– Một số cơ sở chế biến sữa trung bình năm đạt: 300 – 350 triệu hộp và sản phẩm từ sữa như bơ, pho mát… Tập trung chủ yếu ở Mộc Châu, Sơn La, Ba Vì, Lâm Đồng, TP. HCM

– Các cơ sở sản xuất thịt hộp và các sản phẩm từ thịt như; lạp xưởng, xúc xích, dăm bông, bít tết… tập trung ở Hà Nội, TP. HCM…

*. CN chế biến thủy sản:
nguyên liệu phong phú nên phát triển mạnh

– Nước mắm: sản lượng trung bình 190 – 200 triệu lít, nổi tiếng ở cát Hải, Phan Thiết, Phú Quốc

– Tôm, cá và các loại khác đông lạnh, đóng hộp: tốc độ tăng trưởng nhanh nhờ thị trường trong và ngoài nước. Tập trung chủ yếu ở Hải Phòng và tp HCM

– Nghề làm muối với quy mô CN tập trung ở Cà Ná (Ninh Thuận) và Văn Lí (Nam Định). Sản lượng trung bình 90 vạn tấn/n

3. Chế biến sản phẩm thủy sản

a) Tình hình phát triển

b) Phân bố

Câu 1: Hoạt động nào sau đây không thuộc công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm?

A. Chế biến sản phẩm trồng trọt.

B. Chế biến gỗ và lâm sản.

C. Chế biến sản phẩm chăn nuôi.

D. Chế biển thủy hải sản.

Đáp án: Cơ cấu ngành công nghiệp chế biến lương thực-thực phẩm rất phong phú và đa dạng với 3 nhóm ngành chính: Chế biến sản phẩm trồng trọt, chế biến sản phẩm chăn nuôi và chế biến thủy, hải sản và nhiều phân ngành khác.

⇒ Chế biến gỗ và lâm sản không thuộc ngành công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 2: Hoạt động nào sau đây không thuộc công nghiệp chế biến sản phẩm trồng trọt ở nước ta?

A. xay xát.

B. chế biến sữa, sản phẩm từ sữa.

C. sản xuất bia rượu, nước ngọt.

D. sản xuất mía đường.

Đáp án: Nguyên liệu của CN chế biến sản phẩm trồng trọt là sản phẩm ngành trồng trọt (các loại hạt, củ, quả, rau màu )

⇒ Được sử dụng chế biến trong các phân ngành như: xay xát (hạt); sản xuất bia rượu nước ngọt (các loại hạt, quả..), sản xuất đường (mía, củ cải đường).

⇒ Loại đáp án A, C, D

- Sữa và sản phẩm từ sữa là nguồn nguyên liệu từ động vật  (ngành chăn nuôi) ⇒  không  thuộc CN chế biến sản phẩm trồng trọt.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 3: Hoạt động  nào không thuộc công nghiệp chế biến thủy hải sản nước ta?

A. Chế biến nước mắm.

B. Chế biến cá.

C. Chế biến tôm .

D. Chế biến thịt và các sản phẩm từ thịt.

Đáp án: CN chế biến thủy hải sản sử dụng nguyên liệu từ ngành thủy sản (tôm, cá, mực...). Gồm các phân ngành: chế biến nước mắm (từ cá), chế biến tôm cá.

⇒ Loại đáp án A, B, C

- Chế biến thịt và các sản phẩm từ thịt là ngành thuộc CN chế biến sản phẩm chăn nuôi (sử dụng nguyên liệu từ thịt).

Đáp án cần chọn là: D

Câu 4: Căn cứ vào bản đồ công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm Atlat Địa lí Việt Nam trang 22, cho biết trung tâm công nghiệp nào sau đây có quy mô lớn?

A. Hà Nội, Hải Phòng.

B. Hải Phòng, Biên Hòa.

C. Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

D. Biên Hòa, Hà Nội.

Đáp án: B1. Xác định kí hiệu thể hiện Trung tâm công nghiệp quy mô lớn.

B2. Đọc tên các Trung tâm công nghiệp có quy mô lớn: Hải Phòng, Biên Hòa.

⇒ Chọn đáp án B

Đáp án cần chọn là: B

Câu 5: Căn cứ vào bản đồ công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm Atlat Địa lí Việt Nam trang 22, cho biết trung tâm công nghiệp nào sau đây không có công nghiệp chế biển sản phẩm chăn nuôi?

A. Hải Phòng.

B. Cần Thơ.

C. Thủ Dầu Một.

D. Hạ Long.

Đáp án: B1. Xem kí hiệu công nghiệp chế biển sản phẩm chăn nuôi.

B2. Xác định các ngành công nghiệp chế biến ở 4 Trung tâm công nghiệp đã cho

⇒ Thủ Dầu Một không có công nghiệp chế biến sản phẩm chăn nuôi.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Căn cứ vào bản đồ công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm Atlat Địa lí Việt Nam trang 22, cho biết trung tâm công nghiệp nào sau đây không có chế biển thủy hải sản?

A. Hải Phòng.

B. Cần Thơ.

C. Thủ Dầu 

D. Hạ Long.

Đáp án: B1. Xem kí hiệu công nghiệp chế biến thủy hải sản.

B2. Xác định các ngành công nghiệp chế biến ở 4 trung tâm công nghiệp đã cho

⇒ Thủ Dầu Một không có công nghiệp chế biến thủy hải sản

Đáp án cần chọn là: C

Câu 7: Ngành công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm gồm 3 nhóm ngành chủ yếu nào sau đây?

A. chế biến sản phẩm trồng trọt,chế biến lâm nghiệp, chế biến sản phẩm chăn nuôi.

B. Chế biến sản phẩm chăn nuôi, điện, chế biến sản phẩm thủy hải sản.

C. Chế biến lâm nghiệp, chế biến sản phẩm thủy hải sản, chế biến sản phẩm trồng trọt.

D. Chế biến sản phẩm chăn nuôi, chế biến sản phẩm thủy hải sản, chế biến sản phẩm trồng trọt.

Đáp án: Công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm gồm 3 nhóm ngành: Chế biến sản phẩm chăn nuôi, chế biến sản phẩm thủy hải sản, chế biến sản phẩm trồng trọt.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 8: Nhân tố tác động mạnh tới sự phân bố các cơ sở chế biến lương thực thực phẩm nước ta là:

A. thị trường và chính sách phát triển.

B. nguồn nguyên liệu và thị trường tiêu thụ.

C. nguồn nguyên liệu và lao động có trình độ.

D. lao động và thị trường tiêu thụ.

Đáp án: - Công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm sử dụng nguyên liệu chính là sản phẩm ngành nông –lâm –thủy sản ⇒ phụ thuộc mạnh mẽ vào nguồn nguyên liệu.

- Sản phẩm của ngành này là các loại thức ăn đồ uống chế biến sẵn → dân cư hay chính là thị trường tiêu thụ có vai trò vô cùng quan trọng.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 9: Công nghiệp chế biến rượu bia, nước ngọt thường tập trung ở

A. miền núi.

B. đồng bằng ven biển.

C. nông thôn.

D. thành phố, đô thị lớn.

Đáp án: Bia, rượu, nước ngọt là các sản phẩm đồ uống được tiêu thụ phổ biến ở khu vực thành phố, đô thị lớn, nơi tập trung các dịch vụ ăn uống, nhà hàng, khách sạn.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 10: Dựa vào bản đồ công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm Atlat Địa lí Việt Nam trang 22, giá trị sản xuất công nghệp chế biến lương thực thực phẩm năm 2007 so với năm 2000, gấp

A. 1,72 lần.

B. 2,74 lần.

C. 3, 7 lần.

D. 4,75 lần.

Đáp án: Căn cứ vào Bản đồ Công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm, Atlat Địa lí Việt Nam trang 22:

B1. Xác định giá trị sản xuất công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm năm 2007 là 135,2 nghìn tỉ đồng; năm 2000 là 49,4 nghìn tỉ đồng.

B2. Tính toán:

So với năm 2000, năm 2007 giá trị sản xuất tăng: 135,2 / 49,4 = 2,74 lần.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 11: Các đô thị lớn không phải là nơi tập trung chủ yếu công nghiệp

A. tôm, cá đóng hộp, đông lạnh.

B. rượu, bia, nước ngọt.

C. sữa, các sản phẩm từ sữa.

D. thịt, sản phẩm từ thịt.

Đáp án: Các phân ngành chế biến tôm cá đóng hộp, đông lạnh phân bố chủ yếu gần các vùng biển, nơi có nguồn thủy hải sản dồi dào; mặt khác việc trao đổi xuất khẩu hàng hóa cũng diễn ra thuận tiện (gần cảng biển)

⇒ Đô thị lớn không phải là nơi tập trung các phân ngành này.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 12: Vai trò quan trọng của công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm đối với nông nghiệp không phải là:

A. góp phần làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.

B. đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm nông nghiệp.

C. thúc đẩy sản xuất hàng hóa trong nông nghiệp.

D. tăng chất lượng sản phẩm nông nghiệp, thủy sản.

Đáp án: Các vai trò chủ yếu của công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm là:

- Công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm sử dụng nguyên liệu chủ yếu từ ngành nông nghiệp → vì vậy nó tạo đầu ra cho nông nghiệp, có vai trò thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa phát triển. 

- Thông qua khâu chế biến, bảo quản sẽ nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp (tạo ra hàng đồ khô, đóng hộp, bánh kẹo...)

- Mang lại hiệu quả kinh tế, tạo việc làm cho lao động, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn (giảm tỉ trọng ngành trồng trọt, tăng tỉ trọng ngành chăn nuôi; trong trồng trọt giảm tỉ trọng cây lương thực và tăng tỉ trọng cây công nghiệp....), đẩy mạnh phát triển chuyên canh nông nghiêp gắn với công nghiệp chế biến.

⇒ Nhận xét A, C, D đúng.

- Đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm nông nghiệp là do sự phân hóa khí hậu và địa hình (điều kiện tự nhiên)

⇒ công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm không thể tác động làm đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm nông nghiệp ⇒ Nhận xét B không đúng.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 13: Ngành công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm tập trung chủ yếu ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, không phải do

A. Gần nguồn nguyên liệu phong phú.

B. Thị trường tiêu thụ rộng lớn.

C. Lao động có trình độ tay nghề cao.

D. Cơ sở vật chất đồng bộ, hiện đại.

Đáp án: Công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm không đòi hỏi kĩ thuật hiện đại, lao động trình độ cao.

⇒ Ngành công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm tập trung chủ yếu ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, không phải do lao động có trình độ tay nghề cao.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 14: Công nghiệp chế biến chè phân bố chủ yếu ở

A. Trung du và miền núi Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ.

B. Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên.

C. Tây Nguyên, Trung du và miền núi Bắc Bộ.

D. Đông Nam Bộ, Tây Nguyên.

Đáp án: Các vùng trồng chè chủ yếu của nước ta là Trung du và miền núi Bắc Bộ và Tây Nguyên

⇒ đây là hai vùng cung cấp nguyên liệu chính cho công nghiệp chế biến chè → vì vậy công nghiệp chế biến chè phân bố chủ ở Tây Nguyên và Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 15: Ngành công nghiệp chế biến sản phẩm từ chăn nuôi nước ta chưa tăng mạnh do

A. Vốn đầu tư hạn chế.

B. Nguồn nguyên liệu chưa đảm bảo.

C. Thiếu lao động có tay nghề.

D. Công nghệ sản xuất còn lạc hậu.

Đáp án: Công nghiệp chế biến sp chăn nuôi phụ thuộc trực tiếp vào nguồn nguyên liệu. Trong khi ngành chăn nuôi nước ta có hiệu quả còn kém, do dịch bệnh và năng suất thấp nên sản phẩm ngành chăn nuôi không ổn định và đảm bảo tốt.

⇒ Ngành công nghiệp chế biến sản phẩm từ chăn nuôi nước ta chưa tăng mạnh.

Đáp án cần chọn là: B