Qua bài giảng Tập làm văn: Kể lại hành động của nhân vật giúp các em biết chọn hành động tiêu biểu của nhân vật khi nhận xét và kể lại câu chuyện theo thứ tự.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 21 sgk Tiếng Việt 4): Đọc và ghi lại vắn tắt những hành động của cậu bé bị điểm không trong truyện "Bài văn bị điểm không". Theo em mỗi hành động của cậu bé nói lên điều gì?
| Hành động của cậu bé | Ý nghĩa |
| Giờ làm bài: Nộp giấy trắng | Cậu bé rất trung thực, rất thương cha |
| Giờ trả bài: Im lặng mãi mới nói | Cậu rất buồn vì hoàn cảnh của mình |
| Lúc ra về: Khóc khi bạn hỏi | Tâm trạng buồn tủi của cậu vì cậu rất yêu cha mình dù chưa biết mặt |
| → Mỗi hành động trên của cậu bé đều thể hiện tình yêu đối với cha và tính trung thực của mình | |
Câu 2 (trang 21 sgk Tiếng Việt 4): Nhận xét về thứ tự các hành động nói trên.
- Các hành động được kể trên theo trình tự thời gian. Hành động nào xảy ra trước thì kể trước, hành động nào xảy ra sau thì kể sau
Câu 3 (trang 21 sgk Tiếng Việt 4): Điền tên nhân vật (Chích hoặc Sẻ) vào trước hành động thích hợp và sắp xếp các hành động ấy thành một câu chuyện.
a. Điền tên nhân vật:
(1). Một hôm Sẻ được bà gửi cho một hạt kê
(5). Sẻ không muốn chia cho Chích cùng ăn
(2). Thế là hằng ngày, Sẻ nằm trong tổ ăn hạt kê của mình
(4). Khi ăn hết, Sẻ bèn quẳng chiếc hộp đi
(7). Gió đưa những hạt kê còn sót lại trong hộp bay xa
(3). Chích đi kiếm môi, tìm được những hạt kê ngon lành ấy
(6). Chích bèn gói cẩn thận những hạt kê còn sót lại vào một chiếc lá rồi đi tìm người bạn thân của mình
(8). Chích vui vẻ đưa cho Sẻ một nửa
(9). Sẻ ngượng nghịu nhận quà của Chích và tự nhủ: "Chích đã dạy mình một bài học quý giá về tình bạn"
b. Thứ tự các hành động xảy ra: 1 - 5 - 2 - 4 -7 - 3 - 6 - 8 - 9
1.2. Ghi nhớ
- Khi kể chuyện cần chú ý:
- Thông thường, nếu hành động nào xảy ra trước thì kể trước, xảy ra sau thì kể sau
- Khi kể lại hành động của nhân vật cần chú ý kể lại các hành động tiêu biểu của nhân vật.
- Hành động tiểu biểu: Là hành động quan trọng nhất trong một chuỗi hành động của nhân vật.
- Ví dụ: Khi nộp giấy trắng cho cô, cậu bé có thể có hành động cầm tờ giấy, đứng lên và ra khỏi bàn, đi về phía cô giáo … Nếu kể tất cả các hành động như vậy, lời kể sẽ dài dòng không cần thiết.
- Hành động tiểu biểu: Là hành động quan trọng nhất trong một chuỗi hành động của nhân vật.
- Thông qua bài giảng Tập làm văn: Kể lại hành động của nhân vật các em cần:
- Hiểu được những đặc điểm cơ bản của văn kể chuyện, phân biệt văn kể chuyện với những loại văn khác.
- Hiểu được hành động của nhân vật thể hiện tính cách nhân vật.
- Bước đầu sử dụng kiến thức đã học để xây dựng nhân vật trong bài văn kể chuyện hoàn chỉnh:
- Xây dựng nhân vật với các hành động tiêu biểu.
- Sắp xếp các hành động của nhân vật theo trình tự thời gian.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Luyện từ và câu: Dấu hai chấm cho tiết học tiếp theo.
