Qua bài giảng Luyện từ và câu: Từ đơn và từ phức, giúp các em thấy được sự khác nhau giữa tiếng và từ. Đồng thời, biết cách phân biệt được từ đơn và từ phức.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Nhận xét
Đề bài. Câu sau đây có 14 từ, mỗi từ được phân cách bằng một dấu gạch chéo:
Nhờ / bạn / giúp đỡ /, lại / có / chí / học hành /, nhiều / năm / liền /, anh / là / học sinh / tiên tiến /
Theo MƯỜI NĂM CÕNG BẠN ĐI HOC
Câu 1. Hãy chia các từ trên thành hai loại:
- Từ chỉ gồm một tiếng (từ đơn). M: nhờ
- Từ gồm nhiều tiếng (từ phức). M: giúp đỡ
| Từ đơn | Từ phức |
| nhờ, bạn, lại, có, chí, nhiều, năm, liền, Hanh, là | giúp đỡ. học hành, học sinh, tiên tiến |
Câu 2. Theo em: Tiếng dùng để làm gì? Từ dùng để làm gì?
- Tiếng dùng để cấu tạo từ:
- Có thể dùng một tiếng để tạo nên một từ. Đó là từ đơn.
- Cũng có thể phải dùng từ 2 tiếng trở lên để tạo nên một từ. Đó là từ phức.
- Từ được dùng để cấu tạo câu. Từ nào cũng có nghĩa.
1.2. Ghi nhớ
- Từ gồm một tiếng hoặc nhiều tiếng.
- Tiếng dùng để cấu tạo nên từ.
- Một tiếng tạo nên từ đơn
- Hai tiếng trở lên tạo nên từ phức.
- Từ nào cũng có nghĩa và dùng để đặt câu
1.3. Hướng dẫn luyện tập
Câu 1 (trang 28 sgk Tiếng Việt 4): Chép vào vở đoạn thơ và dùng dấu gạch chéo để phân cách các từ trong hai câu thơ cuối đoạn. Ghi lại các từ đơn, từ phức trong đoạn thơ:
Chỉ / còn / truyện cổ / thiết tha/
Cho / tôi / nhận mặt / ông cha / của / mình
Rất / công bằng / rất / thông minh /
Vừa / độ lượng / lại / đa tình / đa mạng /
| Từ đơn | Từ phức |
| Rất, vừa, lại | Công bằng, thông minh, độ lượng, đa tình, đa mạng |
Câu 2 (trang 28 sgk Tiếng Việt 4): Hãy tìm trong từ điển và ghi lại: 3 từ đơn; 3 từ phức
| Từ đơn | Từ phức |
| Ăn, học, ngủ | Kinh nghiệm, sạch sẽ, nhà cửa |
Câu 3 (trang 28 sgk Tiếng Việt 4): Đặt câu với một từ đơn hoặc với một từ phức tìm được ở trên.
- Đặt câu như sau
- Từ đơn: "Học" → Cô ấy đang theo học Thạc sĩ tại trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh.
- Từ phức : "Nhà cửa" → Ở thành phố Hồ Chí Minh, nhà cửa đông đúc, xe cộ ồn ào.
- Thông qua bài giảng Luyện từ và câu: Từ đơn và từ phức, các em cần nắm được:
- Sự khác nhau giữa tiếng và từ
- Tiếng dùng để tạo nên từ, từ dùng để tạo nên câu
- Từ bao giờ cũng có nghĩa, còn tiếng có thể có nghĩa hoặc không có nghĩa.
- Phân biệt được từ đơn và từ phức.
- Biết dùng từ điển để tìm từ và nghĩa của từ
- Sự khác nhau giữa tiếng và từ
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Kể chuyện: Kể chuyện đã nghe, đã đọc để có bước chuẩn bị thật tốt cho tiết học tiếp theo.
