Phương pháp xác định số kiểu giao tử khi xảy ra trao đổi chéo kép Sinh học 12

XÁC ĐỊNH GIAO TỬ KHI XẢY RA TRAO ĐỔI CHÉO KÉP

a. Phương pháp giải

Trao đổi chéo kép là hiện tượng có nhiều tế bào trao đổi đoạn tại một điểm, có tế bào trao đổi chéo tại vị trí thứ 2, có tế bào sẽ trao đổi tại 2 điểm cùng lúc cũng trong 1 cặp NST tương đồng đó.

Trao đổi đoạn tại hai điểm không cùng lúc ở 1 cặp NST tạo ra 6 loại giao tử. Ta xét trường hợp trao đổi đoạn tại hai điểm cùng lúc, diễn biến như sơ đồ dưới đây:

 Sơ đồ diễn biến hiện tượng trao đổi chéo tại hai điểm đồng thời trên 1 cặp NST

- Xét 1 cặp NST gồm 2 NST có cấu trúc khác giảm phân và trao đổi đoạn tại 2 điểm không cùng lúc sẽ tạo ra 8 kiểu giao tử: 2 giao tử không trao đổi đoạn, 2 giao tử  trao đổi ở vị trí, 2 giao tử trao đổi ở vị trí số 2, 2 giao tử trao đổi chéo tại 2 điểm

- Xét cả bộ NST gồm n cặp tương đồng

- Xét k cặp NST gồm 2 NST có cấu trúc khác giảm phân và trao đổi chéo kép  sẽ tạo ra 8^k kiểu giao tử

n- k cặp còn lại không trao đổi chéo thì sẽ tạo ra 2^n-k

Tổng số giao  tử được tạo ra là : 2^n-k ×8^k = 2ⁿ × 4^k kiểu

b. Bài tập minh họa

Một tế bào sinh dục sơ khai của một loài nguyên phân liên tiếp một số đợt môi trường nội bào cung cấp nguyên liệu để hình thành nên 9690 NST đơn mới. Các tế bào con sinh ra từ lần nguyên phân cuối cùng đều giảm phân bình thường cho các tinh trùng, trong đó có 512 tinh trùng mang NST giới tính Y.

a. Xác định bộ NST lưỡng bội của loài và số lần nguyên phân của tế bào sinh dục sơ khai?

b. Nếu tế bào sinh tinh của loài khi phát sinh giao tử không có đột biến xảy ra, mỗi cặp NST tương đồng đều có cấu trúc khác nhau, có trao đổi chéo tại hai điểm không đồng thời trên 3 cặp NST và trao đổi chéo kép trên một cặp NST thì tối đa xuất hiện bao nhiêu loại giao tử?

Hướng dẫn:

a. Xác định bộ NST lưỡng bội của loài

          - Quá trình giảm phân từ một tế bào sinh tinh giảm phân cho hai loại tinh trùng (tinh trùng mang NST giới tính X và tinh trùng mang NST giới tính Y) với số lượng bằng nhau. Theo bài ra có 512 tinh trùng mang NST giới tính Y nên cũng có 512 tinh trùng mang NST giới tính X

          - Tổng số tinh trùng hình thành là: 512+512=1024

          - Tổng số tế bào sinh tinh là 1024:4=256

          - Vì tổng số NST môi trường cung cấp cho quá trình nguyên phân là 9690 nên ta có: (256 - 1).2n = 9690 → 2n = 38

          - Số lần nguyên phân của tế bào sinh dục sơ khai: Gọi k là số lần nguyên phân thì 2^k = 256 → k = 8

b. Số loại tinh trùng tối đa có thể được tạo ra:

          2n = 38 =>n = 19. Tế bào có 19 cặp NST tương đồng có cấu trúc khác nhau.

- Trao đổi chéo xảy ra  tại một điểm trên 2 cặp NST tạo ra 4.4 = 16 loại giao tử

- Trao đổi chéo tại hai điểm không đồng thời trên 3 cặp NST tạo ra

6.6.6 = 216 loại giao tử

- Trao đổi chéo kép trên 1 cặp NST tạo ra 8 loại giao tử

- Còn lại 19 - (2+3+1) = 13 cặp giảm phân bình thường tạo ra 2¹³ loại G

- Tổng số loại giao tử hình thành là 16.216.8.2¹³= 2²³.3³

Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Phương pháp xác định số kiểu giao tử khi xảy ra trao đổi chéo kép Sinh học 12. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập .