Phương pháp giải bài toán về chuẩn độ axit bazo, chuẩn độ oxi hóa khử môn Hóa học 12 năm 2021

a. Phương pháp chuẩn độ trung hòa (chuẩn độ axit - bazơ)

- Dùng những dung dịch kiềm (NaOH hoặc KOH) đã biết chính xác nồng độ làm dung dịch chuẩn để chuẩn độ các dung dịch axit và dùng các dung dịch axit mạnh (HCl, HNO₃, H₂SO₄) đã biết chính xác nồng độ làm dung dịch chuẩn để độ các dung dịch bazơ.

- Để nhận ra điểm tương đương (thời điểm dung dịch chuẩn vừa phản ứng hết với dung dịch cần xác định) của phản ứng chuẩn độ trung hòa, người ta dùng chất chỉ thị axit - bazơ (hay chỉ thi pH, là những axit yếu có màu sắc thay đổi theo pH)

Bảng ghi khoảng pH đổi màu của một số chỉ thị

Tên thông dụng của chất chỉ thị	Khoảng pH đổi màu	Màu dạng axit - bazơ
Metyl da cam	3,1 - 4,4	Đỏ - vàng
Metyl đỏ	4,2 - 6,3	Đỏ - vàng
Phenolphtalein	8,3 - 10,0	Không màu - đỏ

Với mỗi phản ứng chuẩn độ cụ thể người ta chọn những chất chỉ thị nào có khoảng đổi màu trắng hoặc rất sát điểm tương đương.

b. Chuẩn độ oxi hóa khử bằng phương pháp pemangant

- Chuẩn độ oxi hóa - khử (phương pháp pemangant): được dùng để chuẩn độ dung dịch của các chất khử (Ví dụ: Fe²⁺, H₂O₂, H₂C₂O₄, .. ) trong môi trường axit mạnh (thường dùng dung dịch H₂SO₄ loãng), khi đó MnO₄^- bị khử về Mn²⁺ không màu:

MnO₄^- + 8H⁺ + 5e → Mn²⁺ + 4H₂O

- Trong phương pháp này chất chỉ thị chính là KMnO₄ vì ion Mn²⁺ không màu do đó khi dư một giọt KMnO₄ dung dịch từ không màu chuyển sang màu hồng rất rõ giúp ta kết thúc chuẩn độ.

Bài 1: Cần thêm vào bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,25M vào 50 ml dug dịch hỗn hợp HCl 0,1M và H₂SO₄ 0,05M để thu được dung dịch có pH = 2 ?

Hướng dẫn giải:

n_NaOH = n_OH = 0,25.V (mol)

n_H⁺ = nHCl + 2n_H2SO₄ = 0,05.0,1 + 0,05.2.0,05

pH = 2 ⇒ [H⁺] = 10 - 2 M = 0,01 mol

Ta có: (0,01 - 0,25V)/(0,05 + V) = 10 - 2

0,01 - 0,25.V = 0,01.0,05 + 0,01 V ⇒ 0,26.V = 0,01 - 0,01.0,05

 V = 0,0365 l = 36,5 ml

Bài 2: Lấy 25ml dung dịch A gồm FeSO₄ và Fe₂(SO₄)₃ rồi chuẩn độ bằng dung dịch hỗn hợp KMnO₄ 0,025M thì hết 18,10ml. Mặt khác, thêm lượng dư dung dịch NH₃ vào 25ml dung dịch A thì thu được kết tủa, lọc kết tủa rồi nung đỏ trong không khí ở nhiệt độ cao đến khối lượng không đổi, cân được 1,2g. Nồng độ mol/l của FeSO₄ và Fe₂(SO₄)₃ lần lượt là:

A. 0,091 và 0,25        

B. 0,091 và 0,265

C. 0,091 và 0,255        

D. 0,087 và 0,255

Hướng dẫn giải:

Ta có:

nFeSO₄ = 5.n_KMnO4 = 2,2615.10^-3 mol

CMFeSO₄ = 2,2625/0,025 = 0,091M

\(mF{e_2}{(S{O_4})_3} = \frac{{2.7,{{5.10}^{ - 3}} - 2,{{2625.10}^{ - 3}}}}{2} = 6,{369.10^{ - 3}}\,mol\)

CM của Fe₂(SO₄)₃ = 0,255M

Bài 3: Để xác định nồng đội dung dịch NaOH người ta tiến hành như sau: cân 1,26 gam axit oxalic ngậm nước (H₂C₂O₄.2H₂O) hòa tan hoàn toàn vào nước, định mức thành 100 ml. lấy 10 ml dung dịch này thêm vào đó vài giọt phenolphthalein, đem chuẩn độ bằng dung dịch NaOH đến xuất hiện màu hồng (ở pH = 9) thì hết 17,5 ml dung dịch NaOH. Tính nồng độ dung dịch NaOH đã dùng.

A. 0,114M        

B. 0,26M        

C. 0,124M        

D. 0,16M

Hướng dẫn giải:

Đáp án: A

Chuẩn độ: H₂C₂O₄ + 2NaOH → Na₂C₂O₄ + 2H₂O

Nồng độ dung dịch H₂C₂O₄: C_(H₂C₂O₄) = 1,26/126.1000/100 = 0,1M

Theo phản ứng: n_NaOH = 2n_H2C₂O₄.V = 2.10^-3 mol

⇒ C_M(NaOH) = 0,114M

Bài 4: Chuẩn độ 20 ml dung dịch hỗn hợp HCl 0,1M + HNO₃ a mol/l cần dùng hết 16,5 ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,1M và Ba(OH)₂ 0,05M. Giá trị của a là:

A. 0,07        

B. 0,08        

C. 0,065        

D. 0,068

Hướng dẫn giải:

Đáp án: C

∑n_H⁺ = 0,02.0,1 + 0,02a

∑n_OH^- = 0,0165.0,1 + 0,0165.2.0,05 = 3,3.10 - 3 mol

Trung hòa dung dịch thì ∑n_H⁺ = ∑n_OH^-

0,02.0,1 + 0,02a = 3,3.10 - 3 ⇒ a = 0,065 mol/l

Bài 5: Để xác định nồng độ dung dịch H₂O₂, người ta hòa tan 0,5 gam nước oxi già vào nước, thêm H₂SO₄ tạo môi trường axit. Chuẩn độ dung dịch thu được cần vừa đủ 10 ml dung dịch KMnO₄ 0,1M. Xác định hàm lượng H₂O₂ trong nước oxi già.

A. 9%        

B. 17%        

C. 12%        

D. 21%

Hướng dẫn giải:

Đáp án: B

Phản ứng

5H₂O₂ + 2KMnO₄ + 3H₂SO₄ → K₂SO₄ + 2MnSO₄ + SO₂ + 8H₂O

Từ phản ứng ⇒ nH₂O₂ = 5/2 n_KMnO4 = 2,5.10^-3 (mol)

\(m{H_2}{O_2} = \frac{{(2,{{5.10}^{ - 3}}.34)}}{{0,5}}.100\%  = 17\% \)

Bài 6: Chuẩn độ 20 ml dung dịch HCl chưa biết nồng độ đã dùng hết 17 ml dung dịch NaOH 0,12M. Xác định nồng độ mol của dung dịch HCl.

A. 0,102M        

B. 0,12M        

C. 0.08M        

D. 0,112M

Hướng dẫn giải:

Đáp án: A

PTHH: HCl + NaOH → NaCl + H₂O

nNaOH = 0,017.0,12 = 0,00204(mol)

Theo PT: nHCl = nNaOH = 0,00204mol

Nồng độ mol của dung dịch HCl là: 0,00204/0,02 = 0,102(M)

Câu 1: Phân biệt các dung dịch sau : (NH₄)₂SO₄, NaNO₃, NH₄NO₃, Na2CO₃ bằng phương pháp hoá học với hoá chất duy nhất là

A. NaOH.

B. Ba(OH)₂ 

C, HCl

D. H₂SO₄

Câu 2: Có 4 dung dịch mất nhãn riêng biệt sau: NaOH, H₂SO₄, HCl, Na₂CO₃. Chỉ dùng thêm hoá chất nào sau đây để phân biệt 4 dung dịch trên

A. Dung dich BaCl₂.

B. Dung dich phenolphtalein.

C. Dung dich NaHCO₃.

D. Quy tím.

Câu 3: Thuốc thử nào dưới đây nhận biết được 3 dung dịch riêng biệt Na₂CO₃, MgCl₂ va Al(NO₃)₃ (chỉ dùng một lần thử với mỗi dung dịch) ?

A. dung dịch NaOH.

B. dung dịch HCl

C. dung dịch BaCl₂.

D, dung dịch H₂SO4.

Câu 4: Có 6 chất rắn riêng biệt gồm CuO, FeO, Fe₃O₄, MnO₂, Ag₂O và hỗn hợp (Fe + FeO). Có thể dùng dung dịch chứa chất nào sau đây để phân biệt 6 chất rắn trên ?

A. H₂SO_{4 đặc nguội} 

B. HCl loãng, đun nóng

C. HNO_{3 loãng} 

D, H₂SO_{4 loãng}

Câu 5: Cho sơ đồ mô tả thí nghiệm như hình vẽ :

Để dung dịch Br₂ trong bình tam giác mất màu thì dung dịch X và chất rắn Y là

A, H₂SO₄ và NaNO₃.

B. H₂SO₄ và CaCO₃.

C. H₂SO₄ và Na₂SO₃.

D. H₂SO₄ và Ca₃(PO₄)₂

Câu 6: Để phân biệt các dung dịch riêng biệt : CuSO₄, FeCl₃, Al₂(SO₄)₃, K₂CO₃, (NH₄H₂SO₄, NH₄NO₃, người ta có thể dùng thuốc thử nào sau đây ?

A. Kim loại K

B. Kim loại Ba

C. Dung dịch NaOH

D. Dung dịch BaCl₂

Câu 7: Muối ăn bị lẫn các tạp chất là Na₂SO₄, MgCl₂, CaCl₂ và CaSO₄, để thu được NaCl tinh khiết, người ta lần lượt dùng các dung dịch

A. NaOH dư, Na₂CO₃ dư, H₂SO₄ dư, rồi cô cạn.

B. BaCl₂ dư, Na₂CO₃ dư, HCl dư, rồi cô cạn.

C. Na₂CO_{3 dư}, HCl dư, BaCl₂ dư, rồi cô cạn.

D. Ba(OH)₂ dư, Na₂SO₄ dư, HCl dư, rồi cô cạn.

Câu 8: Có 3 lọ không ghi nhãn, mỗi lọ đựng một trong các dung dịch (có cùng nồng độ) KCl, KBr, KI. Hai thuốc thử có thể dùng đề xác định dung dịch chứa trong mỗi lọ là:

A. khí O₂ và dung dịch NaOH.

B. khí Cl₂ và hồ tính bột.

C. brom long và benzen.

D. tính bột và brom lỏng.

Câu 9: Chuẩn độ 20ml dung dịch HCl aM bằng dung dịch NaOH 0,5M cần dùng hết 11ml. Gía trị của a là:

A. 0,275     

B.0,55

C. 0,11     

D. 0,265

Câu 10: Chuẩn độ CH₃COOH bằng dung dịch NaOH 0,1M. Kết quả thu được bảng sau đây:

	Lần 1	Lần 2	Lần 3
VCH3COOH (ml)	10	10	10
VNaOH (ml)	12,4	12,2	12,6

Vậy khối lượng CH₃COOH có trong 1 lít dung dịch là:

A. 7,44     

B. 6,6

C. 5,4     

D. 6,0

Câu 11: Cần thêm bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,25M vào 50ml dung dịch hỗn hợp HCl 0,1M và H₂SO₄ 0,05M để thu được dung dịch có pH = 2 ?

A. 35,5ml     

B. 36,5ml

C. 37,5ml     

D.38,5ml

Câu 12: Chuẩn độ 20ml dung dịch hỗn hợp HCl 0,1M + HNO₃ aM cần dùng 16,5ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,1M và Ba(OH)₂ 0,05M. Gía trị của a là?

A.0,07     

B. 0,08

C.0,065     

D.0,068

Câu 13: Khí CO₂ có lẫn tạp chất là khí HCl. Để loại tạp chất HCl đó nên cho khí CO₂ đi qua dung dịch nào sau đây là tốt nhất?

A. Dung dịch NaOH dư

B. Dung dịch Na₂CO₃ dư

C. Dung dịch NaHCO₃ dư

D. Dung dịch AgNO₃ dư

Câu 14: Để tách riêng các ion Fe³⁺, Al³⁺, Cu²⁺ ra khỏi hỗn hợp thì có thể dùng các hóa chất nào sau đây?

A. Các dung dịch KOH, NH₃, H₂SO₄

B. Các dung dịch NH₃, H₂SO₄, HCl

C. Các dung dịch H₂SO₄, KOH, BaCl₂

D. Các dung dịch H₂SO₄, NH₃, HNO₃

Câu 15: Có 3 khí SO₂; CO₂; H₂S. Chỉ dùng một hóa chất nào sau đây để phân biệt được cả 3 khí trên?

A. Dung dịch Ca(OH)₂

B. Dung dịch Ba(OH)₂

C. Dung dịch Br₂

C. Dung dịch HCl

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết từ câu 16 đến câu 30 của tài liệu vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

Trên đây là một phần trích dẫn nội dung Phương pháp giải bài toán về chuẩn độ axit bazo, chuẩn độ oxi hóa khử môn Hóa học 12 năm 2021. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.

Ngoài ra các em có thể tham khảo thêm một số tư liệu cùng chuyên mục tại đây:

• Phân biệt một số chất vô cơ và chuẩn độ dung dịch
• Phân biệt một số chất vô cơ và chuẩn độ dung dịch môn Hóa học 12 năm 2020 Trường THPT Nguyễn Văn Cừ

Chúc các em học tốt!