Lý thuyết và bài tập vận dụng chương Amin, Amino Axit, Protein

LÝ THUYẾT VÀ BÀI TẬP VẬN DỤNG CHƯƠNG AMIN , AMINO AXIT , PROTEIN

 

Phần 1. Tóm tắt lí thuyết 

BÀI 9. AMIN

1. Khái niệm: Khi thay thế nguyên tử H trong phân tử NH₃ bằng gốc Hiđrocacbon ta thu được amin.

Vd: NH₃, CH₃NH₂, C₆H₅NH₂, CH₃-NH-CH₃

xiclohexylamin

2. Đồng phân:Amin thường có đồng phân về mạch Cacbon, vị trí của nhóm chức, bậc amin.

Vd: C₄H₁₁N Có 8 đồng phân :

3. Phân loại: theo hai cách

a. Theo gốc hođrôcacbon:  amin béo:CH₃NH₂, C₂H₅NH₂.. và  Amin thơm: C₆H₅NH₂,

b. Theo bậc amin: Amin bậc 1: R-NH_{2 ,} Amin bậc 2: R-NH-R_{1 ,} Amin bậc 3: R- N(R₃)-R₁

4. Danh pháp:                                                                                                       

a. Tên gốc chức:

Tên gốc H-C tương ứng + amin Vd: CH₃-NH₂     Metyl amin ,    C₆H₅NH₂      phênyl amin

b. Tên thay thế:

Tên H-C + vị trí nhóm chức+ amin,Nếu mạch có nhánh gọi tên nhánh trước

II. Tính chất vật lý

Amin có phân tử khối nhỏ Mêtyl amin, êtyl amin là chất khí, mùi khai, tan nhiều trong nước

Phân tử khối càng tăng thì:-Nhiệt độ sôi tăng dần và Độ tan trong nước giảm dần

2. Tính chất hóa học:

   a. Tính bazơ:

- Các amin mạch hở tan nhiều trong nước và dd làm quỳ tím hóa xanh ( làm hồng phenolphtalein ) .

- Anilin và các amin thơm khác

không làm đổi màu quì tím

- Tác dụng với  axít:    CH₃NH₂ + HCl → CH₃NH₃Cl

C₆H₅NH₂ + HCl  →  C₆H₅NH₃Cl

b. Phản ứng thế ở nhân thơm của anilin

Phản ứng này dùng để nhận biết anilin

*Chú ý : Amin no đơn chức : C_nH_2n+3N và Amin no đơn chức , bậc 1  : C_nH_2n+1NH₂  

BÀI 10 :  AMINO AXIT

1. Khái niệm:  Amino axit là loại hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino (NH₂) và nhóm cacboxyl (COOH).

CH₃ - CH(NH₂) - COOH: alanin

- Tên amino axit là: Tên axit tương ứng có thêm tiếp đầu ngữ amino và chữ cái Hy Lạp a, b, …hoặc vị trí chứa nhóm NH₂.

1. Cấu tạo phân tử:

- Phân tử amino axit có nhóm cacboxyl (COOH) thể hiện tính axit và nhóm amino (NH₂) thể hiện tính bazơ

- Ở điều kiện thường chúng là chất rắn kết tinh, dễ tan trong nước và có nhiệt độ nóng chảy cao

2. Tính chất hóa học:

a. Tính chất lưỡng tính:

b. Tính axit-bazơ của dung dịch amino axit:

c. Phản ứng riêng của nhóm COOH: phản ứng este hóa.

d. Phản ứng trùng ngưng:

axit e-aminocaproic →  policaproamit

Lưu ý: các axit có gốc amino gắn ở vị trí a, b, g không cho phản ứng trùng ngưng

III. Ứng dụng:- Amino axit dùng làm nguyên liệu điều chế tơ nilon-6

Bài 11.

I. Peptit

1. khái niệm

-Peptit là loại hợp chất chứa từ 2 đến 50 gốc -amino axit liên kết với nhau bởi các liên kết peptit.

- Những phân tử peptit chứa 2, 3, 4,… gốc -amino axit được gọi là đi-, tri-, tetrapeptit,…Những phân tử peptit chứa nhiều gốc -amino axit ( trên 10) được gọi là polipeptit

Vd: hai đipeptit từ alanin và glyxin là : Ala –Gly và Gly-Ala .

2. Tính chất hoá học

a) Phản ứng thuỷ phân

peptit có thể bị thủy phân hoàn toàn thành các -amino axit nhờ xt : axit hoặc bazơ:

Peptit có thể bị thủy phân không hoàn toàn thành các peptit ngắn hơn

b) Phản ứng màu biurê

Trong môi trường kiềm , peptit pứ với Cu(OH)₂ cho hợp chất màu tím

II.PROTEIN

1.khái niệm

Protein là những polipeptit cao phân tử có phân tử khối từ vài chục nghìn đến vài triệu

-protein đơn giản    Vd:anbumin,fibroin của tơ tằm , …

-protein phức tạp    Vd:nucleoprotein,lipoprotein chứa chất béo

2. Cấu tạo phân tử

Phân tử protein được cấu tạo bởi nhiều gốcnối với nhau bằng liên kết peptit

(- NH - CH(Ri)- CO-)_n    với  n > 50           

3. Tính chất : protein có pứ màu biure với Cu(OH)₂š màu tím

III. Enzim

a) Khái niệm

Enzim là những chất hầu hết có bản chất protein ,có khả năng xúc tác cho các quá trình hoá học ,đặc biệt trong cơ thể sinh vật

b) Đặc điểm của xúc tác enzim

- Hoạt động xt của ezim có tính chọn lọc rất cao : mỗi enzim chỉ xt cho một sự chuyển hóa nhất định .

-Tốc độ pứ nhờ xt ezim rất lớn , thường lớn gấp từ 10⁹ đến 10¹¹ lần tốc độ của cùng phản ứng nhờ xt hóa học .

2. Axit nucleic

a. Khái niệm   Axit nucleic là polieste của axit photphoric và pentozơ .

b, Có 2 loại quan trọng:       AND,ARN

c, vai trò 

Axit nucleic có vai trò quan trọng bậc nhất trong các hoạt động sống của cơ thể , như sự tổng hợp protein, sự chuyển các thông tin di truyền

AND chứa các thông tinh di truyền , mã hóa cho hoạt động sinh trưởng và phát triển của các cơ thể sống .

ARN chủ yếu nằm trong tế bào chất , tham gia vào quá trình giải mã thông tin di truyền   

Phần 2. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Amin có CTPT C₃H₉N có số đồng phân là:

A. 2                                       

B. 3                                    

C. 4                                          

D. 5

Câu 2.Trong các chất dưới đây , chất nào là amin bậc hai ?

A. H₂N-[CH₂]₆-NH₂                       

B. CH₃-CH(CH3)-NH₂                                                                 

C. CH₃-NH-CH₃                             

D. C₆H₅NH₂ .                                                          

Câu 3. Có bao nhiêu amin chứa vòng benzen có cùng CTPT C₇H₉N ?

A. 3 amin               

B. 4 amin            

C. 5 amin            

D. 6 amin    

Câu 5. Trong các tên gọi dưới đây . Tên nào phù hợp với chất  CH₃-CH(CH3)-NH₂  ?

A. Metyletylamin                       

B. Etymetyllamin     

C. Isopropanamin      

D. Isopropylamin

Câu 6: Cho 4,5g etyl amin tác dụng vừa đủ với HCl. Số gam muối sinh ra là:

A. 9g                                       

B. 81,5g                              

C. 4,5g                          

D. 8,15g

Câu 7: Trung hòa 3,1g amin no đơn chức tác dụng vừa đủ 100ml dd HCl 1M. Công thức của amin là:

A. CH₃NH₂                              

B. C₂H₅NH₂                        

C. C₃H₇NH₂                 

D. C₄H₉NH₂   

Câu 8: Sắp xếp nào theo trật tự tăng dần lực bazơ của các hợp chất sau đây đúng:

A. C₂H₅NH₂ < (C₂H₅)₂NH < NH₃ < C₆H₅NH₂          

B. (C₂H₅)₂NH <  NH₃ <  C₆H₅NH₂ <  C₂H₅NH₂

C. C₆H₅NH₂ < NH₃ <  C₂H₅NH₂ < (C₂H₅)₂NH       

D.  NH₃ < C₂H₅NH₂ <(C₂H₅)₂NH <  C₆H₅NH₂        

Câu 9. Có 3 hóa chất sau đây : Etylamin , phenylamin , amoniac . Thứ tự tăng dần lực bazơ được xếp theo dãy

A. amoniac < etylamin < phenylamin .                     

B. etylamin < amoniac < phenylamin .                     

C. phenylamin< amoniac

D. phenylamin < etylamin < amoniac.   

Câu 10. Có thể nhận biết lọ đựng dd CH₃NH₂ bằng cách nào trong các cách sau ?

A. Nhận biết bằng mùi ;                     

B. Thêm vài giọt dd H₂SO₄                  

C. Thêm vài giọt dd Na₂CO₃                   

D. Đưa đũa thủy tinh đã nhúng vào dd HCl đậm đặc lên phía trên miệng lọ đựng dd CH₃NH₂ đặc

Câu 11. Trong các chất dưới đây chất nào có lực bazơ mạnh nhất ?

A. NH₃                    

B. C₆H₅-CH₂-NH₂             

C. C₆H₅-NH₂                  

D. (CH₃)₂NH .

Câu 13: Cho 4,5g etyl amin tác dụng vừa đủ với HCl. Số gam muối sinh ra là:

A. 9g                                       

B. 81,5g                              

C. 4,5g                                     

D. 8,15g

Câu 14: Trung hòa 3,1g amin no đơn chức tác dụng vừa đủ 100ml dd HCl 1M. Công thức của amin là:

A. CH₃NH₂                        

B. C₂H₅NH₂                        

C. C₃H₇NH₂                      

D. C₄H₉NH₂

Câu 15.Hợp chất nào sau đây thuộc loại đipetit

A.H₂N-CH₂CONH-CH₂CONH-CH₂COOH                  

B.H₂N-CH₂CONH-CH(CH₃)-COOH

C.H₂N-CH₂CH­₂CONH-CH₂CH₂-COOH                      

D.H₂N-CH₂CH₂CONH-CH₂COOH

Câu 16.tripeptit là hợp chất

A.mà mỗi phân tử có 3 liên kết peptit     

B.có lk peptit mà phân tử có 3 gốc amino axit giống nhau

C. có lk peptit mà phân tử có 3 gốc amino axit khác nhau    

D. có lk peptit mà phân tử có 3 gốc amino axit

Câu 17.có bao nhiêu peptit mà phân tử chứa 3 gốc amino axit giống nhau?

A. 3 chất                       

B.5 chất                           

C.6 chất                         

D. 8 chất

Câu 18.từ glyxin (Gly) và alanin (Ala) có thể tạo ra mấy chất đipeptit?

A.1 chất                        

B.2 chất                           

C.3 chất                           

D.4 chất

Câu 19 .Trong các tên dưới đây ,tên nào phù hợp với chất C₆H₅-CH₂-NH₂

A.phenylamin              

B.benzyamin                   

C.anilin                           

D. phenyl metylamin

Câu 20. khi đốt cháy hoàn toàn một amin đơn chức X, thu 16,8 lít khí CO₂ ,2,8 lít khí N₂ ,các khí đo ở đkc,và 20,25g H₂O _.CTPT của X :      

A.C₄H₉N                       

B.C₃H₇N                           

C.C₂H₇N                         

D.C₃H₉N

AMIN. AMINOAXIT. PROTIT

Câu 1. Thủy phân 1250 gam protein X  thu được 425 gam alanin. Nếu phân tử khối của X bằng 100000đvC thì số mắt xích alanin có trong X là:

A. 453                      B. 382                         C. 328                         D. 479

Câu 2. Thuốc thử được dùng để phân biệt Gly – Ala – Gly và Gly – Ala là:

A. dd HCl                  B. Cu(OH)₂.OH^-         C. dd NaCl                 D. dd NaOH

Câu 3. Có 3 dd: amoni hidrocacbonat, natri aluminat, natri phenolat và 3 chất lỏng: etanol, benzen, anilin đựng trong 6 ống nghiệm riêng biệt. Nếu chỉ dùng một thuốc thử duy nhất là dd HCl thì nhận biết được tối đa bao nhiêu ống nghiệm ?

A. 4                            B. 5                             C. 3                             D. 6

Câu 4.  Cho 10 gam amin đơn chức X  phản ứng hoàn toàn với HCl (dư), thu được 15 gam muối. Số đồng phân cấu tạo của X là:

A. 5                            B. 8                             C. 7                             D. 4

Câu 5. Cho 1 mol amino axit X phản ứng hoàn toàn với dd HCl (dư), thu được m₁ gam muối Y. Cũng mol amino axit X  phản ứng với dd NaOH dư, thu được m₂ gam muối Z. Biết m₂ – m₁ = 7,5. CTPT của X là:

A. C₄H₁₀O₂N₂                       

B. C₄H₈O₄N₂              

C. C₅H₉O₄N               

D. C₅H₁₁O₂N

Câu 6. Hợp chất X mạch hở có CTPT là C₄H₉NO₂. Cho 10,3 gam X phản ứng vừa đủ với dd NaOH sinh ra một chất khi Y và một dd Z. Khí Y nặng hơn không khí, làm giấy quỳ ẩm chuyển màu xanh. Dung dịch Z có khả năng làm mất màu nước brom. Cô cạn dd Z thu được m gam muối khan. Giá trị của m là:

A. 10,8                      B. 8,2                          C. 9,4                          D. 9,6

Câu 7. Dãy gồm các chất và thuốc đều có thể gây nghiện cho người là:

A. cocain, seduxen, cafein                            B. heroin, seduxen, erythromixin

C. penixilin, paradol, cocain                          D. ampixilin, erythromixin, cafein

Câu 8. Cho 0,02 mol amino axit X tác dụng vừa đủ với 200 ml dd HCl 0,1M thu được 3,67 gam muối khan. Mặt khác 0,02 mol X tác dụng vừa đủ với 40 gam dd NaOH 4%. Công thức của X là:

A. H₂NC₂H₃(COOH)₂          

B. H₂NC₃H₅(COOH)₂           

C. (H₂N)₂C₃H₅COOH           

D. H₂NC₃H₆COOH

Câu 9. Cho 2 hợp chất X, Y có cùng công thức phân tử là C₃H₇NO₂. Khi phản ứng với dd NaOH, X tạo ra H₂NCH₂COONa và chất hữu cơ Z; còn Y tạo ra CH₂=CHCOONa và khí T. Các chất Z, T lần lượt là:

A. CH₃OH và NH₃   

B. CH₃OH và CH₃NH₂         

C. CH₃NH₂ và NH₃   

D. C₂H₅OH và N₂

Câu 10. Số đipeptit tối đa có thể tạo ra từ một hỗn hợp gồm alanin và glyxin là

A. 3                            B. 1                                         C. 2                             D. 4

Câu 11. Phát biểu không đúng là:     

A. Trong dd H₂NCH₂COOH còn tồn tại ở dạng ion lưỡng cực H₃N⁺CH₂COO^-.

B. Amino axit là hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino và nhóm cacboxyl.

C. Amino axit là những chất rắn, kết tinh, tan tốt trong nước và có vị ngọt.

D. Hợp chất H₂N-CH₂-COOH₃N-CH₃ là este của glixin.

Câu 12. Đun nóng chất H₂N-CH₂-CONH-CH(CH₃)-CONH-CH₂-COOH trong dd HCl dư, sau khi phản ứng kết thúc thu được các chất là:   

A. H₂NCH₂CH₂COOH, H₂NCH₂COOH                 

B. H₃N⁺CH₂CH₂COOHCl^-, H₃N⁺CH₂COOHCl^-

C. H₃N⁺CH₂(CH₃)COOHCl^-, H₃N⁺CH₂COOHCl^-   

D. H₂NCH₂(CH₃)COOH, H₂NCH₂COOH

Câu 13. Cho 8,9 gam một hợp chất hữu cơ X có công phân từ C₃ H₇O₂N phản ứng với 100ml dung dịch NaOH 1,5M. Sau khi phản ứng xảy ra  hoàn toàn, cô cạn dung dịch  thu được 11,7gam chất rắn. Công thức cấu tạo thu gọn của X là :

A. HCOOH₃NCH = CH₂        

B. H₂NCH₂CH₂ COOH    

C. CH₂ = CHCOONH₄

D. H₂NCH₂COOCH₃

Câu 14. Chất phản ứng với dung dịch FeCl₃ cho kết tủa là :

A. CH₃ NH₂                       B. CH₃COOH              C. CH₃OH               D. CH₃COOH

Câu 15. Cho chất hữu cơ X có công thức phân tử : C₂H₈O₃N₂ tác dụng với dung dịch  NaOH, thu được chất hữu cơ đơn chức Y và các chất vô cơ. Khối lượng phân tử ( theo đvC) của Y là .

A. 85                           B. 68                            C. 45                        D. 46              

Câu 16. Cho dãy các chất : CH_4,  C_­2H₂, C₂H₄, C₂H₅OH, CH₂ = CH – COOH, C₆H₅NH₂ ( anilin), C₆H₅OH (phenol), C₆H₆ ( benzen). Số chất trong dãy phản ứng được với nước brom là :

A. 6                            B. 8                               C. 7                          D. 5

Câu 17. Khi đốt cháy hoàn toàn một amin đơn chức X, thu được 8,4 lít khí CO₂, 1,4 lít khí N₂ ( các thể tích khí đo ở đktc) và 10,125 gam H₂O.  Công thức phân tử của X là ( cho H = 1, O = 16 ) .

A. C₄ H₉N                  B. C₃H₇N                     C. C₂H₇N                   D. C₃H₉N

Câu 18. Cho hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ có cùng công thức phân tử ( C₂H₇NO₂) tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH và đun nóng, thu được dung dịch Y và 4,48 lít hỗn hợp Z ( ở đktc) gồm hai khí ( đều làm xanh giấy quỳ ẩm ). Tỉ khối hơi của Z đối với H₂ bằng đối với H₂ bằng 13,75 cô cạn dung dịch Y thu được khối lượng muối khan là ( cho H=1, C=12, N =14, 0 = 16, Na = 23)       

A. 16,5g                      B. 14,3g                      C. 8,9g                      D. 15,7g

Câu 19. - aminoaxit X chứa một nhóm – NH₂ . Cho 10,3 gam X tác dụng với axit ( HCl) ( dư ), thu được 13,95 gam muối khan. Công thức cấu tạothu gọn của X là ( Cho H = 1, C=12, N = 14, O = 16, Cl=35,5)

A. H₂NCH₂COOH                

B. CH₃CH₂CH(NH₂ )COOH   

C. H₂NCH₂CH₂COOH             

D. CH₃CH₂ (NH₂)COOH                   

Câu 20. Nilon – 6,6 là một loại           

A. tơ visco                  B. polieste                    C. tơ poliamit                D. tơ axetat

...

Trên đây là phần trích dẫn nội dung Lý thuyết và bài tập vận dụng chương Amin, Amino Axit, Protein, để xem nội dung đầy đủ, chi tiết vui lòng đăng nhập vào hệ thống Chúng tôi chọn chức năng xem online hoặc tải về máy!

Chúc các em đạt điểm số thật cao!