QUY TRÌNH KỸ THUẬT LAI TẠO GIỐNG
A. Bước 1. Chọn cây bố mẹ.
Xác định tổ hợp lai chọn cấp bố mẹ Trồng để có vật liệu lai (Trồng ở ruộng riêng hoặc trong ô, trong chậu để dễ chăm sóc) phải bố trí cây bố và cây mẹ nở hoa trùng khớp. Chọn cây to khoẻ đại diện cho giống, đánh dấu bằng thẻ để có thể sử dụng làm vật liệu.
B. Bước 2. Chuẩn bị cây lai và dụng cụ lai.
- Chuẩn bị dụng cụ lanh, kéo, thẻ đánh dấu,bao cách ly, lọ mầu đen đựng hạt phấn…
- Chuẩn bị cây lai: Cây lai cần được chọn kỹ, các cây không dùng và các tp’ thừa được dọn sạch.
C. Bước 3. Khử đực.
Đối với cây đơn tính và các dòng bất dục không phải khử đực, cây lưỡng tính thì cây mẹ phải khử đực triệt để bằng các phương pháp:
- Băng tay: Đối với cây trồng có hoa đủ lớn; bộ phận đực cái phân biệt rõ ràng như lúa, cà chua , thuốc lá…
- Bằng máy: Dùng vòi máy chân không có vòi nhỏ để hút bỏ các bao phấn.
- Bằng hoá chất: Đối với cây trồng có hoa rất nhỏ không khử đực bằng tay hoặc bằng máy được thì người ta sử dụng hoá chất. Hoá chất thường dùng là hytrazid của axit malic và ester thơm.
- Dựa trên cơ chế tự bảo vệ và chon lọc của gtử cái người ta xử lý hoá chất vào thời kỳ phân hoá hoa để diệt giao tử đực mà không làm ảnh hưởng đến giao tử cái.
- Do sự phân hoá hoa trên một nhánh kéo dài một số ngày nên việc sử lí hoá chất vào thời kì phân hoá hoa để diệt giao tử đực mà không làm ảnh hưởng đến giao tử cái.
- Do sự phân hoá hoa trên một nhánh kéo dài một số ngày nên việc sử lí hoá chất cũng phải tiến hành 3-4 lần mới khử được tương đối triệt để.
- Yêu cầu khi khử đực không được làm tổn thương hoa cái, không làm vỡ bao phấn và phải chọn thời gian thích hợp.
D. Bước 4. Bao cách ly.
- Sau khi khử đực càn bao cách li để tránh sự sâm nhập của hạt phấn lạ.
- Còn đối với cây đơn tính, dòng bất dục thì cần bao cách li trước khi hoa nở từ 12-24 tiếng.
- Yêu cầu bao cách li là giấy bang mờ, có độ trong cần thiết, đủ dai khi gặp mưa và nhanh khô khi bị ướt.
E. Bước 5. Thụ phấn và đánh dấu.
- Thụ phấn của cây bố và thụ phấn cho cây hoa của cây mẹ đã được khử đực vào bao cách li.
+ Với cây thụ phấn chéo, hoa đơn tính thì có thể thu thập hạt phấn vào lọ tối, sau đó thụ phấn cho tong hoa.
+ Đối với tự thụ thì khi hoa sắp nở hoặc vừa nở dùng panh gắp bao phấn, ấn nhẹ cho bao phấn ra và đưa cả bao phấn vào đấu nhụy của hoa cai đã khử đực.
- Ngay sau khi thụ phấn phải đeo thẻ vao cây mẹ, trên thẻ ghi tổ hợp lai, ngày lai và kỹ thuật viên phụ trách. Bao cách li trở lại cẩn then và chỉ bỏ bao cách li đi khi quả đã hình thành hoàn chỉnh.
F. Bước 6. Chăm sóc cây lai và thu hoạch hạt lai.
- Sau khi lai, cây lai phải được theo dõi thường xuyên để ngăn chặn kịp thời côn trùng và động vật phá hại cây lai quả lai. Sau khi hạt lai chín cần phải thu hoạch kịp thời. Khi thu hoạch cần lấy theo thẻ đánh dấu, ghi ngày thu hoạch vào thẻ thu theo tong tổ hợp, để riêng.
- Nếu cần thì dùng công tác sơ chế thu lấy hạt lai, bảo quản chu đáo để sử dụng trong các giai đoạn tiếp theo.
Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Lý thuyết Quy trình kỹ thuật lai tạo giống Sinh 12. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:
Chúc các em học tập tốt !
