Kiến thức trọng tâm Quá trình sinh sản hữu tính ở động vật Sinh học 11

SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

A. Lý thuyết

I.   SINH SẢN HỮU TÍNH

Là hình thức sinh sản tạo ra cá thể mới do có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái đơn bội tạo thành hợp tử, hợp tử phát triển thành cơ thể mới.

II.  QÚA TRÌNH SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

Ở hầu hết các loài quá trình sinh sản đều trải qua 3 giai đoạn:

  • Hình thành giao tử (tinh trùng và trứng)

+ Hình thành tinh trùng: 1 tế bào sinh tinh trùng giảm phân và hình thành 4 tinh trùng

+ Hình thành trứng: 1 tế bào sinh trứng giảm phân tạo 4 tế bào đơn bội: 3 thể cực, 1 tế bào trứng

Hình 1 : Quá trình sinh tinh

Hình 2 : Quá trình sinh trứng

  • Thụ tinh 

    + Bản  chất của thụ tinh là sự kết hợp giữa tinh trùng của con đực (n) và trứng của con cái (n) để tạo thành cá thể mới (2n)

                                          Hình 3 : A,B,C : Quá trình thụ tinh

                                                          D,E,F : Quá trình phân chia hợp tử thành phôi thai 

Ở động vật có hai hình thức thụ tinh là  thụ tinh ngoài (xảy ra trong môi trường nước) và thụ tinh trong (xảy ra trong cơ quan sinh sản).

Thụ tinh ngoài

Là hình thức thụ tinh mà trứng gặp tinh trùng và thụ tinh ở bên ngoài cơ thể cái (ở môi trường nước)

- Đại diện: cá, ếch nhái,...

- Đặc điểm: hiệu suất thụ tinh thấp, tỉ lệ trứng nở và con non sống sót thấp, do cơ quan sinh sản chưa hoàn thiện, thuộc nhóm sinh vật đẻ trứng.

Thụ tinh trong

- Là hình thức thụ tinh mà trứng gặp tinh trùng và thụ tinh ở trong cơ quan sinh dục của con cái.

- Đại diện: Bò sát, chim và thú.

- Đặc điểm: hiệu suất thụ tinh cao, tỉ lệ trứng nở và con non sống sót cao do cơ quan sinh sản hoàn thiện hơn, gặp ở cả nhóm đẻ trứng và nhóm đẻ con.

  • Phát triển phôi thai

Hợp tử tiến hành nguyên phân nhiều lần liên tiếp để phát triển thành phôi thai

III.   CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN

Đẻ trứng: Trứng có thể được đẻ ra ngoài rồi thụ tinh (thụ tinh ngoài) hoặc trứng được thụ tinh và đẻ ra ngoài (thụ tinh trong) à Phát triển thành phôi à con non.

Đẻ con: Trứng được thụ tinh trong cơ quan sinh sản (thụ tinh trong) tạo hợp tử à phát triển thành phôi à con non à đẻ ra ngoài.

Trứng có thể phát triển thành phôi, con non nhờ noãn hoàng (một số loài cá, bò sát) hoặc trứng phát triển thành phôi, phôi thai phát triển trong cơ quan sinh sản cơ thể cái nhờ tiếp nhận chất dinh dưỡng từ máu mẹ qua nhau thai (thú).

Hình 4 : Đẻ trứng ở gà

Hình 5 : Đẻ con ở lợn

Chiều hướng tiến hoá trong sinh sản hữu tính ở động vật:

+ Cơ thể: 

Cơ quan sinh sản chưa phân hoá à phân hoá.

Cơ thể lưỡng tính => cơ thể đơn tính.

+ Hình thức thụ tinh:

Tự thụ tinh à thụ tinh chéo.

Thụ tinh ngoài à thụ tinh trong.

+ Hình thức sinh sản:                                     

 Đẻ trứng → đẻ con.

B. Bài tập minh họa

Câu 1: Sinh sản hữu tính ở động vật là

A. sự kết hợp của nhiều giao tử đực với một giao tử cái tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới.

B. sự kết hợp ngẫu nhiên của hai giao tử đực và cái tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới.

C. sự kết hợp có chọn lọc của hai giao tử đực và cái tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới.

D. sự kết hợp có chọn lọc của giao tử cái với nhiều giao tử đực tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới.

Lời giải:

Sinh sản hữu tính ở động vật là sự kết hợp ngẫu nhiên của hai giao tử đực và cái tạo nên hợp tư phát triển thành cơ thể mới

Đáp án cần chọn là: B

Câu 2: Trong sinh sản hữu tính cơ thể mới sinh ra từ

A. giao tử.   

B. hợp tử.   

C. bào tử.     

D. phôi.

Lời giải:

Cơ thể mới là kết quả của phát triển của hợp tử.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 3: Một cơ thể vừa có khả năng tạo giao tử đực, vừa có khả năng tạo giao tử cái thì gọi là ?

A. cơ thể lưỡng tính.

B. cơ thể lưỡng bội.

C. thể song nhị bội.   

D. thể lưỡng cực

Lời giải:

Một cơ thể vừa có khả năng tạo giao tử đực, vừa có khả năng tạo giao tử cái là cơ thể lưỡng tính

Đáp án cần chọn là: A

Câu 4: Quá trình sinh sản hữu tính ở động vật gồm các giai đoạn?

 A. Hình thành giao tử và thụ tinh

B. Thụ tinh và phát triển phôi thai.

C. Hình thành giao tử, thụ tính, tạo thành hợp tử

D. Hình thành giao tử, thụ tinh, phát triển phôi thai

Lời giải:

Quá trình sinh sản hữu tính ở động vật gồm 3 giai đoạn: hình thành giao tử, thụ tinh, phát triển phôi thai.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 5: Một tế bào sinh tinh trùng giảm phân hình thành bao nhiêu tinh trùng?

A. 1

B. 2

C. 4

D. 8

Lời giải:

Hình thành tinh trùng: 1 tế bào sinh tinh trùng giảm phân và hình thành 4 tinh trùng

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Một tế bào sinh trứng giảm phân hình thành bao nhiêu trứng?

A. 1

B. 2

C. 4

D. 8

Lời giải:

Hình thành trứng: 1 tế bào sinh trứng giảm phân tạo 4 tế bào đơn bội: 3 thể cực, 1 tế bào trứng

Đáp án cần chọn là: A

Câu 7: Bản chất của thụ tinh là?

A. Bản chất của thụ tinh là sự kết hợp giữa tinh trùng của con đực và trứng của con cái để tạo thành cá thể mới

B. Bản chất của thụ tinh là sự kết hợp giữa tinh trùng của con đực và thể cực của con cái để tạo thành cá thể mới

C. Bản chất của thụ tinh là sự kết hợp tế bào sinh tinh của con đực và tế bào sinh trứng của con cái để tạo thành cá thể mới

D. Bản chất của thụ tinh là sự kết hợp giữa tinh trùng của con đực và trứng của con cái để tạo thành thể cực.

Lời giải:

Bản chất của thụ tinh là sự kết hợp giữa tinh trùng của con đực và trứng của con cái để tạo thành cá thể mới.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 8: Thế nào là thụ tinh ngoài?

A. Là hình thức các tinh trùng gặp nhau ở môi trường nước

B. Động vật đẻ trứng và xuất tinh trùng vào môi trường nước và các giao tử gặp gỡ nhau một cách ngẫu nhiên.

C. Hình thức thụ tinh nhờ cơ quan sinh dục phụ

D. Hình thức thụ tinh xảy ra trong cơ thể động vật

Lời giải:

Thụ tinh ngoài là hình thức thụ tinh xảy ra bên ngoài cơ thể con cái, con cái sẽ đẻ trứng vào môi trường nước sau đó con đực sẽ xuất tinh để thụ tinh cho trứng.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 9: Thế nào là thụ tinh trong?

A. Là hình thức thụ tinh ngoài cơ thể động vật.

B. Là hình thức thụ tinh nhờ cơ quan sinh dục vận chuyển tinh dịch.

C. Là hình thức thụ tinh nhờ cơ quan sinh dục phụ vận chuyển tinh dịch từ cơ thể con đực vào cơ thể con cái để có sự kết hợp nhân giữa hai giao tử và tổ hợp vật chất di truyền.

D. Cả A, B và C đều đúng.

Lời giải:

Thụ tinh trong là hình thức thụ tinh mà trứng gặp tinh trùng và thụ tinh ở trong cơ quan sinh dục của con cái.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 10: Điều nào không đúng khi nói về hình thức thụ tinh ở động vật?

A. Thụ tinh ngoài là sự kết hợp của hai giao tử đực và cái diễn ra ở ngoài cơ thể con cái.

B. Thụ tinh ngoài là sự kết hợp của hai loại giao tử đực và cái diễn ra ở trong cơ thể con cái.

C. Thụ tinh trong làm tăng tỉ lệ sống sót của con non

D. Thụ tinh ngoài làm hiệu quả thụ tinh thấp.

Lời giải:

Phát biểu sai là B

Thụ tinh ngoài diễn ra bên ngoài cơ thể con cái.

Đáp án cần chọn là: B

 

Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Kiến thức trọng tâm Quá trình sinh sản hữu tính ở động vật Sinh học 11. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.

Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:

​Chúc các em học tập tốt !

Tham khảo thêm

Bình luận

Có Thể Bạn Quan Tâm ?