Đề cương ôn tập phần este môn Hóa học 12 năm học 2018 - 2019

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP PHẦN ESTE MÔN HÓA HỌC 12 NĂM HỌC 2018 – 2019

 

- Este và acid là đồng phân khác chức của nhau có CT chung là: C_nH_2nO₂ ( no - đơn chức, mạch hở)

Cấu tạo phân tử của este                      

( R, R’ là các gốc hidrocacbon; R có thể là H,  R’ khác H).

VD : Chất nào dưới đây không phải là este:

A. HCOOCH₃                  C. CH₃COOCH₃                          B. HCOOH                      D. HCOOC₆H₅

Gọi tên

Tên este R-COO-R’ = tên gốc hiđrocacbon R’ + tên gốc axit RCOO- (đuôi at)

Tính chất vật lý

-  Các este thường là các chất lỏng, dễ bay hơi, ít tan trong nước, có mùi thơm đặc trưng.

-  Độ tan, nhiệt độ sôi của este < Độ tan, nhiệt độ sôi của ancol < Độ tan, nhiệt độ sôi của axit

VD1 : Dãy chất nào sau đây được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi của các chất tăng dần ?

A. CH₃COOH, CH₃COOC₂H₅, CH₃CH₂CH₂OH                         

B.  CH₃COOH, CH₃CH₂CH₂OH CH₃COOC₂H₅,

C. CH₃CH₂CH₂OH , CH₃COOH, CH₃COOC₂H₅                         

D. CH₃COOC₂H₅ ,CH₃CH₂CH₂OH , CH₃COOH

VD2 : Chất nào có nhiệt độ sôi thấp nhất: 

A. C₄H₉OH                       C. CH₃COOC₂H₅              B. C₃H₇COOH                           D. C₆H₅OH

Tính chất hóa học

a. Phản ứng thủy phân:

Môi trường axit:

R-COO-R^’  +  H-OH → R –COOH   +  R^’OH

Môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hóa)

R-COO-R^’  +  Na-OH → R –COONa   +  R^’OH

(Thủy phân este trong môi trường axit là phản ứng thuận nghịch, môi trường kiềm là phản ứng 1 chiều)

VD1: Phản ứng thuỷ phân este trong môi trường kiềm ,khi đun nóng gọi là

 A. Xà phòng hoá                      B. Este hoá                            

C. Hiđrat hoá                             D. Kiềm hoá

VD2: Phản ứng xà phòng hóa là:

  A. phản ứng thuận nghịch                                               B. phản ứng este với kiềm

  C. phản ứng axit với ancol                                               D. phản ứng este với axit

Chú ý:

-Khi thủy phân các este của phenol:

R-COO-C₆H₅   +  2NaOH → R-COO-Na + C₆H₅ONa  +  H₂O

Este phenyl: Trong trường hợp đặc biệt gốc R^’ trong este là (C₆H₅-) hoặc vòng benzen có nhóm thế khi đó phản ứng xà phòng hóa sẽ tạo phenol, do có tính acid phenol lại tiếp tục phản ứng với kiềm để tạo muối.

Ví dụ:   CH₃COOC₆H₅ +2NaOH → CH₃COONa + C₆H₅ONa + H₂O

VD1 :  Khi thực hiện phản ứng thuỷ phân este của phenol trong dd bazơ. Sản phẩm thu được là:

A. muối và ancol           B. muối và phenol.              C. hai muối và nước.             D. hai muối.

VD2 :  Khi thủy phân HCOOC₆H₅ trong môi trường kiềm dư thì thu được:

A. 1 muối và 1 ancol                 B. 2 muối và nước              C. 2 Muối                              D. 2 rượu và nước

-Khi thủy phân một số este đặc biệt:

R-COO-CH=CH-R’  +  NaOH → R-COO-Na  + RCH₂CHO  (Anđehit)

Vd:  CH₃-COO-CH=CH-CH₃  +  NaOH → R-COO-Na  + CH₃CH₂CHO

Vd:     

Este Vinyl: Khi thủy phân este (hoặc xà phòng hóa este) nếu có sự tạo thành rượu không bền thì rượu này sẽ chuyển thành anđêhit hoặc xeton hoặc acid (trong trường hợp tạo acid thì acid này lại phản ứng với kiềm tạo thành muối)

Ví dụ: HCOO-CH=CH₂ + NaOH → HCOONa + CH₃CHO

Este fomiat cho được phản ứng tráng gương.

HCOO-R  +  Ag₂O    →   CO₂    +   R-OH    +      2Ag

 Ví dụ: HCOOCH₃ + Ag₂O → CO₂ + CH₃-OH+ 2Ag

Este đơn chức vòng khi thủy phân cho 1 sản phẩm duy nhất.

                    

Nếu sản phẩm phản ứng thủy phân là muối natri của axit fomic HCOONa, anđehit thì 2 sản phẩm đó thực hiện được phản ứng tráng gương với AgNO₃/NH₃

Cho dãy các chất: HCHO, CH₃COOH, CH₃COOC₂H₅, HCOOH, C₂H₅OH, HCOOCH₃. Số chất trong dãy tham gia phản ứng tráng gương là     A. 3.              B. 6.                C. 4.                D. 5.

b. Tính chất khác: Các este có gốc hidrocacbon không no

Phản ứng cộng ( với H₂ ; halogen)        

VD: CH₃COOCH = CH₂ + H₂  → CH₃COOCH₂-CH₃

Phản ứng trùng hợp tại gốc hidrocacbon

Điều chế RCOOH  + R^’OH  ⇔  RCOOR^’  +  H₂O

(Muốn cân bằng chuyển dịch theo chiều tạo ra este nên lấy dư axit hoặc dư ancol và chưng cất để tách este ra khỏi hệ)

VD : Trong phản ứng este hóa ancol và axit hữu cơ thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều tạo ra este khi:

A. Dùng ancol dư hay axit dư                                   B. Dùng chất hút nước

C. Chưng cất ngay để tách este ra                          C. Cả 3 biện pháp trên

Chú ý: Để điều chế vinyl axetat thì cho axit axetic tác dụng với axetylen

 CH₃COOH  + C₂H₂ →  CH₃COOCH=CH₂

Câu 1: Hợp chất X có công thức cấu tạo: CH₃CH₂COO-CH₃. Tên gọi của X là:

A. etyl axetat.             B. metyl propionat.                C. metyl axetat.                                 D. propyl axetat.

Câu 2: Este etyl axetat có công thức là   

A. CH₃CH₂OH.           B. CH₃COOH.                       C. CH₃COOC₂H₅.                             D. CH₃CHO

Câu 3: Este metyl acrilat có công thức là

A. CH₃COOCH₃.         B. CH₃COOCH=CH₂.             C. CH₂=CHCOOCH₃.                     D. HCOOCH₃.

Câu 4: Este vinyl axetat có công thức là

A. CH₃COOCH₃.                   B. CH₃COOCH=CH₂.                       

C. CH₂=CHCOOCH₃.            D. HCOOCH₃.

Câu 5: Este etyl fomiat có công thức là

A. CH₃COOCH₃.                     B. HCOOC₂H₅.                 

C. HCOOCH=CH₂.                  D. HCOOCH₃.

Câu 6: Tên gọi este có công thức cấu tạo như sau: CH₃-CH₂-CH₂-COO-CH=CH₂

A. Vinylbutanoat                       B. Etylbutanoat.                   

C. Vinylpentanoat                     D. Allylbutanoat

Câu 7: Propyl fomat được điều chế từ

A. axit fomic và ancol metylic.                                 B. axit fomic và ancol propylic.

C. axit axetic và ancol propylic.                                D. axit propionic và ancol metylic.

Câu 8: Chất X có công thức phân tử C₃H₆O₂, là este của axit axetic.Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. C₂H₅COOH.                   B. HO-C₂H₄-CHO.                 C. CH₃COOCH₃.                  D. HCOOC₂H₅.

Câu 9: Metyl propionát là tên gọi của hợp chất nào sau đây?

A. HCOOC₃H₇                     B. C₂H₅COOCH₃                         C. C₃H₇COOH                       D. C₂H₅COOH

Câu 10: Một este có công thức phân tử là C₃H₆O₂ có phản ứng tráng gương với dd AgNO₃ trong NH₃ Công thức cấu tạo của este đó là công thức nào?

A. HCOOC₂H₅                                B. CH₃COOCH₃                    

C. HCOOC₃H₇                                    D. C₂H₅COOCH₃

Câu 11: Cho este có công thức cấu tạo:  CH₂ = C(CH₃) – COOCH₃.Tên gọi của este đó là:     

A. Metyl acrylat.                                B. Metyl metacrylat               

C. Metyl metacrylic.                          D. Metyl acrylic    

Câu 12: Etyl fomiat có thể cho được phản ứng với chất nào sau đây

A. Dung dịch NaOH                          B. Natri kim loại                 

C. Ag₂O/NH₃                                     D. Cả (A) và (C) đều đúng

Câu 13: Đun nóng este HCOOCH₃ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₃COONa và C₂H₅OH.

B. HCOONa và CH₃OH.      

C. HCOONa và C₂H₅OH.     

D. CH₃COONa và CH₃OH.

Câu 14: Đun nóng este CH₃COOC₂H₅ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₃COONa và CH₃OH.  

B. CH₃COONa và C₂H₅OH. 

C. HCOONa và C₂H₅OH.     

D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

Câu 15: Thủy phân este X trong mt  kiềm, thu được natri axetat và ancol etylic. Công thức của X là

A. C₂H₃COOC₂H₅.     B. CH₃COOCH₃.        C. C₂H₅COOCH₃.      D. CH₃COOC₂H₅.

Câu 16: Đun nóng este CH₃COOCH=CH₂ với một lượng vừa đủ dd NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₂=CHCOONa và CH₃OH.                   B. CH₃COONa và CH₃CHO.

C. CH₃COONa và CH₂=CHOH.                   D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

Câu 17: Đun nóng este CH₂=CHCOOCH₃ với một lượng vừa đủ dd  NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₂=CHCOONa và CH₃OH.                   B. CH₃COONa và CH₃CHO.

C. CH₃COONa và CH₂=CHOH.                   D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

Câu 18: Một este có công thức phân tử là C₄H₆O₂ khi thủy phân trong môi trường axit thu được đimetyl xeton. Công thức cấu tạo thu gọn của C₄H₆O₂  là công thức nào ?

A. HCOO-CH=CH-CH₃                                  B. CH₃COO-CH=CH₂            

C. HCOO-C(CH₃)=CH_2­                               D. CH₂=CH-COOCH₃

Câu 19: Một este có công thức phân tử là C₄H₈O₂, khi thủy phân trong môi trường axit thu đựoc ancol etylic,CTCT của C₄H₈O₂ là :

A. C₃H₇COOH                                            B. CH₃COOC₂H₅             

C. HCOOC₃H₇                                            D. C₂H₅COOCH₃

Câu 20: Hợp chất Y có công thức phân tử C₄H₈O₂. Khi cho Y tác dụng với dung dịch NaOH sinh ra chất Z có công thức C₃H₅O₂Na. Công thức cấu tạo của Y là

A. C₂H₅COOC₂H₅.                                    B. CH₃COOC₂H₅.                             

C. C₂H₅COOCH₃.                                     D. HCOOC₃H₇.

Câu 21: Thuỷ phân este X có CTPT C₄H₈O₂ trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp hai chất  hữu cơ Y và Z trong đó Y có tỉ khối hơi so với H₂ là 16. X có công thức là

A. HCOOC₃H₇                                         B. CH₃COOC₂H₅                        

C. HCOOC₃H₅                                         D. C₂H₅COOCH₃

Câu 22: Một este tạo bởi axit đơn chức và ancol đơn chức có tỷ khối hơi so với khí CO₂ bằng 2. Khi đun nóng este này với dung dịch NaOH tạo ra muối có khối lượng lớn hơn  este đã phản ứng. Công thức cấu tạo thu gọn của este này là?

A. CH₃COO-CH₃                                    B. H-COO- C₃H₇                   

C.  CH₃COO-C₂H₅                                  D. C₂H₅COO- CH₃

Câu 23: Để xà phòng hóa 17,4 gam một este no đơn chức cần dùng 300ml dung dịch NaOH 0,5M.Công thức phân tử của este là:   

A. C₆H₁₂O₂                                              B. C₃H₆O₂                                              

C. C₅H₁₀O₂                                              D. C₄H₁₀O₂

Câu 24: Chất hữu cơ Y có CTPT là C₄H₈O₂. 0,1 mol Y tác dụng hoàn toàn với dung dịch NaOH  thu được 8,2 g muối. Y là:

A. HCOOC₃H₇                       B. CH₃COOC₂H₅                   C. C₂H₅COOCH₃                      D. C₃H₇COOH

Câu 25: Cho 3,52 g chất A có công thức phân tử C4H8O2 tác dụng với 0,6 lít dung dịch NaOH  0,1 M. Sau phản ứng cô cạn dung dịch thu được 4,08 g chất rắn. Vậy A là:

A. C₃H₇COOH                                           B. HCOOC₃H₇                       

C. C₂H₅COOCH₃                                       D. CH₃COOC₂H₅

 

----(Để xem nội dung tiếp theo của đề cương vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)----

 

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung đề cương ôn tập phần este môn Hóa học 12 năm học 2018 - 2019 có đáp án. Để xem toàn bộ nội dung các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng đề thi này sẽ giúp các em học sinh lớp 12 ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong kì thi sắp tới.