Bài 7: Tứ giác nội tiếp

Định nghĩa: Một tứ giác có bốn đỉnh cùng nằm trên một đường tròn được gọi là tứ giác nội tiếp đường tròn (hay tứ giác nội tiếp)

Chẳng hạn, tứ giác $ABCD$ có bốn đỉnh $A,B,C,D$ cùng nằm trên một đường tròn nên $ABCD$ được gọi là tứ giác nội tiếp.

$ABCD$ là tứ giác nội tiếp nên ta có $\hat{A}+\hat{C}=\hat{B}+\hat{D}={180}^0$

Cụ thể ở hình trên, nếu có $\hat{A}+\hat{C}={180}^0$ hoặc $\hat{B}+\hat{D}={180}^0$ thì tứ giác $ABCD$ nội tiếp được đường tròn.

Bài 1: Tính số đo các góc của tứ giác $ABCD$

Hướng dẫn: 

Do $ABCD$ là tứ giác nội tiếp nên ta có $\hat{A}+\hat{C}=\hat{B}+\hat{D}={180}^0$

Vì $\hat{B}={85}^0$ nên $\hat{D}={180}^0-{85}^0={95}^0$

Ta có $\hat{A}+\hat{C}={180}^0\iff 2x+x={180}^0\iff x={60}^0$

Từ đó suy ra $\hat{A}={2.60}^0={120}^0,\hat{C}={60}^0$

Bài 2: Tính số đo các góc của tứ giác $ABCD$, biết rằng $\widehat{DCx}={130}^0$

Hướng dẫn: 

Ta có $\widehat{DCB}={180}^0-\widehat{DCx}={180}^0-{130}^0={50}^0$, suy ra $\widehat{DAB}={180}^0-\widehat{DCB}={180}^0-{50}^0={130}^0$

Lại có $\widehat{DCx}$ là góc ngoài của $△ECB$ nên $\widehat{DCx}=\hat{E}+\hat{B}\Rightarrow \hat{B}=\widehat{DCx}-\hat{E}={130}^0-{30}^0={100}^0$

Từ đó suy ra $\widehat{ADC}={180}^0-\widehat{ABC}={180}^0-{100}^0={80}^0$

Bài 3: Tam giác $ABC$ nội tiếp đường tròn $(O;R)$ có $AB=8cm,AC=15cm$, đường cao $AH=5cm$ (H nằm ngoài cạnh BC). Tính bán kính của đường tròn

Hướng dẫn: 

Tứ giác $ABCD$ nội tiếp nên $\widehat{ABH}=\widehat{ADC}$

Xét hai tam giác vuông $AHB$ và $ACD$ có $\widehat{ABH}=\widehat{ADC}$ nên $△AHB\sim △ACD$ (g.g)

suy ra $\frac{AH}{AB}=\frac{AC}{AD}\Rightarrow AD=\frac{AB.AC}{AH}=\frac{8.15}{5}=24\Rightarrow R=\frac{AD}{2}=12$(cm)

Bài 1: Dựa vào hình vẽ, tính các góc của tứ giác $ABCD$

Hướng dẫn:

Đặt $\widehat{ABC}=x,\widehat{ADC}=y(x,y>0)$ thì ta có $x+y=180$ (1)

Ta có $\widehat{ABC}={40}^0+\widehat{BAF}$ và $\widehat{ADC}={30}^0+\widehat{DAF}$

suy ra $\widehat{ABC}-\widehat{ADC}={10}^0$ (vì $\widehat{BAF}=\widehat{DAF}$) hay $x-y=10$(2)

Giải hệ phương trình (1) và (2) suy ra $x=95,y=85$ hay $\widehat{ABC}={95}^0,\widehat{ADC}={85}^0$

Lại có $\widehat{DAB}=\hat{F}+\widehat{ABF}={125}^0\Rightarrow \widehat{BCD}={180}^0-{125}^0={55}^0$

Bài 2: Cho tam giác $ABC$ vuông tại \(A,(AB

a) $CI$ là phân giác của $\widehat{BCD}$

b) $DA$ là tiếp tuyến của $(O)$.

Hướng dẫn: 

a) Ta có $\widehat{IDC}={90}^0$ (góc nội tiếp chắn đường kính)

Nên $\widehat{BAC}=\widehat{BDC}={90}^0$ suy ra tứ giác $ABCD$ nội tiếp 

do đó $\widehat{ACD}=\widehat{ABD}$ mà theo đề bài $\widehat{ABD}=\widehat{ACB}$ nên $\widehat{ACD}=\widehat{ACB}$ hay $CI$ là phân giác của $\widehat{BCD}$ (đpcm)

b) Tứ giác $ABCD$ nội tiếp nên $\widehat{ADB}=\widehat{ACB}$ mà $\widehat{ACD}=\widehat{ACB}$ nên $\widehat{ADB}=\widehat{ACD}$

Từ đó suy ra $DA$ là tiếp tuyến của $(O)$.

Để cũng cố bài học xin mời các em cũng làm Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hình học 9 Bài 7 để kiểm tra xem mình đã nắm được nội dung bài học hay chưa.

• Câu 1:

  Phát biểu nào sai trong các phát biểu dưới đây:

  • A. Tứ giác nội tiếp là tứ giác có bốn đỉnh cùng nằm trên một đường tròn.
  • B. Nếu một tứ giác có tổng hai góc đối nhau bằng 180⁰ thì tứ giác đó nội tiếp được đường tròn.
  • C. Trong một tứ giác nội tiếp, tổng số đo hai góc đối nhau bằng 180⁰.
  • D. Một tứ giác bất kì luôn nội tiếp được đường tròn.

• Câu 2:

  Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn (O;R), đường cao AH. Biết rằng AB=12cm, AC=20cm, AH=10m. Độ dài bán kính của đường tròn là:

   

  • A. 9cm
  • B. 10cm
  • C. 11cm
  • D. 12cm

Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Bên cạnh đó các em có thể xem phần hướng dẫn Giải bài tập Hình học 9 Bài 7 sẽ giúp các em nắm được các phương pháp giải bài tập từ SGK Toán 9 tập 1

Bài tập 53 trang 89 SGK Toán 9 Tập 2

Bài tập 54 trang 89 SGK Toán 9 Tập 2

Bài tập 55 trang 89 SGK Toán 9 Tập 2

Bài tập 56 trang 89 SGK Toán 9 Tập 2

Bài tập 57 trang 89 SGK Toán 9 Tập 2

Bài tập 58 trang 90 SGK Toán 9 Tập 2

Bài tập 59 trang 90 SGK Toán 9 Tập 2

Bài tập 60 trang 90 SGK Toán 9 Tập 2

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Toán Chúng tôi sẽ sớm trả lời cho các em.