Việc sử dụng vi mạch trong các máy ảnh đã cho ra đời loại máy ảnh rất hiện đại là máy ảnh kỹ thuật số. Nhưng dù hiện đại đến đâu cũng không thể thiếu một bộ phận quang học rất quan trọng, đó là vật kính. Vậy Vật kính là gì? Để trả lời được các câu hỏi trên mời các em cùng nghiên cứu bài Sự tạo ảnh trong máy ảnh
Tóm tắt lý thuyết
2.1. Cấu tạo của máy ảnh
-
Máy ảnh là một dụng cụ dùng để thu ảnh của một vật mà ta muốn chụp trên một phim.
-
Hai bộ phận chính của máy ảnh là:
-
Vật kính là một thấu kính hội tụ,
-
Buồng tối, trong buồng tối có lắp phim (đóng vai trò là màn) để thu ảnh của vật trên đó như hình 186.
-
2.2. Ảnh của một vật trên phim
- Ảnh của vật trên phim luôn là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
2.3. Phương pháp giải
2.3.1. Cách vẽ ảnh của một vật trên phim:
- Vật kính của máy ảnh là một thấu kính hội tụ nên cách vẽ ảnh cũng giống như vẻ ảnh của thấu kính hội tụ
2.3.2. Cách xác định khoảng cách từ vật kính đến phim (từ thấu kính đến ảnh) hay từ vật đến vật kính hay tiêu cự của vật kính
-
Ta có thể tiến hành các bước sau:
-
Vẽ ảnh của vật qua máy ảnh.
-
Dựa vào tính chất của tam giác đồng dạng để tính khoảng cách từ vật kính đến phim.
-
-
Dựa vào công thức của thấu kính để tính khoảng cách từ vật kính đến phim. Lưu ý nếu dựa vào công thức của thấu kính thì f và d’ luôn mang dấu (+) vì ảnh luôn là ảnh thật.
Bài tập minh họa
Bài 1.
Vật sáng AB được đặt vuông góc với trục chính của thấu kính phân kì L, điểm A nằm trên trục chính. Ảnh của vật qua thấu kính là A’B’. Kết luận nào dưới đây là chính xác?
A. Ảnh A’B’ và vật nằm về hai phía khác nhau so với thấu kính
B. Ảnh nằm trong khoảng giữa tiêu điểm và thấu kính
C. Ảnh nằm trong khoảng giữa vật và tiêu điểm thấu kính
D. Ảnh ở xa thấu kính hơn vật
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Ảnh của vật qua thấu kính phân kì luôn nằm trong khoảng từ tiêu điểm đến thấu kính. Và ở gần thấu kính hơn vật.
Bài 2.
Thấu kính hội tụ L có tiêu cự là 15cm, quang tâm O. Điểm sáng S được đặt trên trục chính của thấu kính và SO = 30cm. Phía sau thấu kính người ta đặt một màn chắn. Hỏi khoảng cách từ thấu kính đến màn chắn là bao nhiêu để có thể thu được rõ nét ảnh của S trên màn?
Hướng dẫn giải:
Áp dụng công thức thấu kính hội tụ với trường hợp ảnh thật
\(\begin{array}{l}\frac{1}{f} = \frac{1}{d} + \frac{1}{{d'}}\\
\Rightarrow \frac{1}{{d'}} = \frac{1}{f} - \frac{1}{d}\\
\Rightarrow \frac{1}{{d'}} = \frac{1}{{15}} - \frac{1}{{30}} = \frac{1}{{30}}
\end{array}\)
=> d’ = 30cm
Vậy, ảnh cách thấu kính 30cm nên để thu được ảnh trên màn thì màn chắn phải được đặt cách thấu kính 30cm
4. Luyện tập Bài 47 Vật lý 9
Qua bài này, các em sẽ được làm quen với các kiến thức liên quan đến Sự tạo ảnh trong máy ảnh cùng với các bài tập liên quan theo nhiều cấp độ từ dễ đến khó…, các em cần phải nắm được:
- Cấu tạo của máy ảnh
- Ảnh của một vật trên phim
4.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lý 9 Bài 47 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Ảnh thật, cùng chiều với vật và nhỏ hơn vật.
- B. Ảnh ảo, cùng chiều với vật và nhỏ hơn vật.
- C. Ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.
- D. Ảnh ảo, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.
-
- A. Là thấu kính hội tụ và thường làm bằng thuỷ tinh.
- B. Là thấu kính hội tụ và thường làm bằng nhựa trong.
- C. Là thấu kính phân kì và thường làm bằng thuỷ tinh.
- D. Là thấu kính phân kì và thường làm bằng nhựa trong.
-
- A. 4,08cm
- B. 5,08cm
- C. 6cm
- D. 2cm
Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
4.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lý 9 Bài 47 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 47.1 trang 95 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.2 trang 95 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.3 trang 95 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.4 trang 95 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.5 trang 95 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.6 trang 96 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.7 trang 96 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.8 trang 96 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.9 trang 96 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.10 trang 97 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.11 trang 97 SBT Vật lý 9
Bài tập 47.12 trang 97 SBT Vật lý 9
5. Hỏi đáp Bài 47 Chương 3 Vật lý 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
