TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ BÀI TẬP SÓNG ĐIỆN TỪ
I. LÝ THUYẾT
1. Sóng điện từ
- Khái niệm: là sự lan truyền điện từ trường trong không gian.
- Đặc điểm của sóng điện từ:
+ Tốc độ truyền sóng: Sóng điện từ lan truyền được trong môi trường rắn, lỏng, khí và cả chân không. Vận tốc truyền sóng trong chân không là: c = 3.108m/s. Trong các môi trường khác thì nhỏ hơn.
vck > vk > vl > vr
+ Bước sóng: Trong chân không sóng điện từ có chu kỳ T có bước sóng là: λ = cT
+ Phương truyền sóng: sóng điện từ là sóng ngang. Vectơ luôn vuông góc với phương truyền sóng. Ba vec tơ tại một điểm tạo với nhau thành một tam diện thuận.
+ Pha dao động: của điện trường và từ trường tại một điểm luôn luôn đồng pha với nhau.
- Tính chất của sóng điện từ:
+ Sóng điện từ mang năng lượng.
+ Sóng điện từ bị phản xạ và khúc xạ khi gặp mặt phân cạch giữa hai môi trường như ánh sáng.
+ Tuân theo các quy luật giao thoa, nhiễu xạ,.. của sóng.
2. Sự truyền sóng vô tuyến trong khí quyển.
Khái niệm: sóng vô tuyến là sóng điện từ có bước sóng từ vài mét đến vài kilomet được dùng trong thông tin liên lạc.
Phân loại và so sánh:
- Sóng dài:
+ Bước sóng: > 1000 m
+ Tính chất: Có năng lượng nhỏ → không truyền được đi xa; bị không khí hấp thụ mạnh; nước hấp thụ ít; phản xạ trên tầng điện li
+ Ứng dụng: Thông tin liên lạc dưới nước
- Sóng trung:
+ Bước sóng: 100 → 1000 m
+ Tính chất: Ban ngày bị tầng điện ly hấp thụ mạnh, ban đêm bị phản xạ mạnh; bị không khí hấp thụ mạnh
+ Ứng dụng: Thông tin liên lạc ban đêm; truyền thông trong phạm vi hẹp
- Sóng ngắn:
+ Bước sóng: 10 → 100 m
+ Tính chất: Có năng lượng rất lớn; bị không khí hấp thụ mạnh; có thể xuyên qua tầng điện li
+ Ứng dụng: Thông tin liên lạc trên mặt đất
- Sóng cực ngắn:
+ Bước sóng: 0,01 → 10 m
+ Tính chất: Có năng lượng lớn, phản xạ rất tốt trên tầng điện li và mặt đất → truyền thông tin đi rất xa; có một vùng tương đối hẹp hầu như không bị không khí hấp thụ
+ Ứng dụng: Thông tin liên lạc vũ trụ
- Tầng điện li là một lớp khí quyển, trong đó các phần tử khí đã bị ion hóa rất mạnh dưới tác dụng của các ia ử ngoại trong ánh sáng Măt Trời. tầng điện ly kéo dài từu độ cao 80÷800 km.
II. TRẮC NGHIỆM VẬN DỤNG
1. Sóng điện từ
A. là sóng dọc.
B. không truyền được trong chân không.
C. là sóng ngang.
D. không mang năng lượng.
2. Sóng điện từ là quá trình lan truyền của điện từ trường biến thiên, trong không gian. Khi nói về quan hệ giữa điện trường và từ trường của điện từ trường trên thì kết luận nào sau đây là đúng?
A. Vectơ cường độ điện trường và cảm ứng từ cùng phương và cùng độ lớn.
B. Điện trường và từ trường biến thiên theo thời gian với cùng chu kỳ.
C. Tại mỗi điểm của không gian, điện trường và từ trường luôn luôn dao động lệch pha nhau π/2.
D. Tại mỗi điểm của không gian, điện trường và từ trường luôn luôn dao động ngược pha.
3. Sóng điện từ và sóng cơ không có chung tính chất nào dưới đây?
A. Truyền được trong chân không.
B. Mang năng lượng.
C. Khúc xa.
D. Phản xạ.
4. Khi nói về sóng điện từ, phát biểu nào dưới đây là sai?
A. Sóng điện từ bị phản xạ khi gặp mặt phân cách giữa hai môi trường.
B. Trong chân không, sóng điện từ lan truyền với vận tốc bằng vận tốc ánh sáng.
C. Trong quá trình truyền sóng điện từ, vectơ cường độ điện trường và vectơ cảm ứng từ luôn cùng phương.
D. Sóng điện từ truyền được trong môi trường vật chất và trong chân không.
5. Phát biểu nào sai khi nói về sóng điện từ?
A. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường biến thiên theo thời gian với cùng chu kỳ.
B. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường luôn dao động lệch pha nhau π.
C. Sóng điện từ dùng trong thông tin vô tuyến gọi là sóng vô tuyến.
D. Sóng điện từ là sự lan truyền trong không gian của điện từ trường biến thiên theo thời gian.
...
---Để xem đầy đủ nội dung Trắc nghiệm vận dụng, vui lòng đăng nhập vào trang Chúng tôi để xem online hoặc tải về máy tính---
Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Tài liệu Tổng hợp lý thuyết và bài tập về Sóng điện từ Vật Lý 12 năm 2020. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Chúc các em học tập tốt !
