1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 2 phần:
- Phần 1: (6 câu đầu): bức tranh mùa hè.
- Phần 2: (4 câu cuối): tâm trạng người tù, người chiến sĩ cách mạng.
2. Hướng dẫn soạn văn Khi con tu hú
Câu 1. Nên hiểu nhan đề bài thơ như thế nào? Hãy viết một câu văn có bốn chữ đầu là "Khi con tu hú" đến tóm tắt nội dung bài thơ. Vì sao tiếng tu hú kêu lại tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ như vậy?
- Nhan đề bài thơ:
- Là một vế phụ chỉ thời gian trong một câu → gây sự chú ý.
- Tiếng chim tu hú: tín hiệu của sự sống, mùa hè.
- Nội dung: Khi con tu hú gọi bầy cũng là khi đất trời chuyển sang hè, trong không gian lao tù bức bối, ngột ngạt, người chiến sĩ cách mạng lắng nghe mùa hè đang rạo rực càng thêm cháy bỏng niềm yêu sống, khao khát tự do.
- Tiếng tu hú kêu tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ vì nó gợi nhắc về mùa hè sôi động, tưng bừng với bao cảnh sắc quyến rũ đối lập với cảnh tù chật chội.
Câu 2. Nhận xét về cảnh mùa hè được miêu tả trong 6 câu thơ đầu. Những chi tiết nào khiến em có nhận xét đó?
- 6 câu thơ đầu bài thơ là một mùa hè tươi đẹp, dào dạt sức sống, khung cảnh đất trời cao lộng.
- Được thể hiện qua những chi tiết: tiếng ve ran, lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần, tiếng ve ngân, bắp rây, nắng đào, trời cao xanh, đôi diều sáo.
Câu 3. Phân tích tâm trạng người tù - chiến sĩ được thể hiện ở 4 câu thơ. Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu hú kêu, nhưng tâm trạng của người tù khi nghe tiếng tu hú thể hiện ở đoạn thơ đầu và ở đoạn cuối rất khác nhau? vì sao?
- Tiếng tu hú ở đầu bài thơ gợi ra trong cảm nhận người tù - người chiến sĩ cảnh tượng mùa hè, cả cuộc sống tự do háo hức, rộn rã.
- Tiếng tu hú ở cuối bài thơ, khi cảm giác ngột ngạt, u uất lên đến cao độ thì tiếng chim lại khiến cho tâm trạng chiến sĩ thêm đau khổ, bức bối vì cảnh giam hãm, mất tự do.
Câu 4. Theo em, cái hay của bài thơ được thể hiện nổi bật ở điểm nào?
- Cái hay của bài thơ được thể hiện nổi bật ở:
- Nội dung: Bài thơ thể hiện niềm khao khát cuộc sống tự do mãnh liệt, lòng yêu quê hương, đất nước sâu sắc của tác giả.
- Nghệ thuật: Tác giả sử dụng thuần thục, uyển chuyển thể thơ lục bát, dùng nhiều hình ảnh gần gũi, thân thuộc, các từ ngữ gợi cảm, sinh động, hấp dẫn người đọc người nghe.
Trên đây là bài Soạn văn 8 Khi con tu hú tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Khi con tu hú.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
