HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG ATLAT ĐỊA LÍ VIỆT NAM TRANG “MIỀN TÂY BẮC VÀ BẮC TRUNG BỘ” (TR. 13)
A. Kiến thức trọng tâm
1. Lý thuyết
- Nội dung được thể hiện trong bản đồ Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ là địa hình (bao gồm các yếu tố: hướng, độ cao) và yếu tố có liên quan chặt chẽ với địa hình là sông ngòi.
- Địa hình trên bản đồ được thể hiện bằng phương pháp đường bình độ kết hợp với phương pháp phân tầng độ cao nhằm làm nổi bật sự khác nhau của các miền địa hình.
- Trên bản đồ còn thể hiện rõ phần bờ biển, phần thềm lục địa và các đảo, quần đảo ven bờ thuộc các miền tự nhiên này.
- Ngoài ra trên bản đồ các miền tự nhiên còn thể hiện các ngọn núi bằng phương pháp điểm độ cao với các kí hiệu hình tam giác và trị số độ cao bên cạnh.
2. Các câu hỏi thường gặp
– Xác định các khu vực phân bố của đồng bằng, miền núi nước ta ? Độ cao trung bình của các khu vực ?
– Tìm hiểu đặc điểm các dãy núi : vị trí địa lí, chiều dài, rộng, hướng chạy, độ cao trung bình, đỉnh cao nhất, đặc điểm hình thái.
– Tìm hiểu đặc điểm các cao nguyên, sơn nguyên : vị trí địa lí, độ cao trung bình, mức độ chia cắt…
– Tìm hiểu đặc điểm các đồng bằng : diện tích, vị trí địa lí, độ cao trung bình, đặc điểm hình thái…
– Tìm hiểu dạng bờ biển, thềm lục địa, dòng biển…
– Hiểu lát cắt địa hình.
Lưu ý khi phân tích lát cắt địa hình:
- Quan sát lát cắt thể hiện khu vực địa hình nào, điểm bắt đầu và điểm kết thúc của lát cắt; đối chiếu lát cắt với bản đồ để thấy rõ khu vực địa hình mà lát cắt đi qua.
- Đặc điểm chung của địa hình khu vực về hướng nghiêng, độ cao trung bình trên toàn khu vực, đỉnh cao nhất, thấp nhất.
- Tên các phân khu địa hình, các đỉnh núi, cao nguyên, sơn nguyên, sông hồ, thung lũng, đồng bằng mà lát cắt đi qua. Đặc điểm địa hình : độ cao, hình thái của tưng phân khu.
- Giải thích nguyên nhân thành tạo địa hình khu vực.
B. Bài tập minh họa
Dựa vào Atlat Địa lý việt Nam hãy xác định phạm vi Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ nêu đặc trưng cơ bản của miền về địa hình và khí hậu?
Hướng dẫn trả lời
– Giới hạn: nằm tả ngạn sông Hồng tới dãy núi Bạch Mã
– Địa hình:
+ Núi cao và núi trung bình chiếm ưu thế, các dãy núi chạy theo hướng tây bắc – đông nam
+ Là miền duy nhất có địa hình núi cao ở Việt Nam với đầy đủ ba đai cao, trong vùng núi có nhiều sơn nguyên, cao nguyên, lòng chảo.
– Khí hậu: ảnh hưởng của gió mùa Đông bắc suy yếu. Vai trò bức chắn của dãy Trường Sơn với hai mùa gió làm cho mùa mưa chậm dần sang thu đông và hình thành thời tiết gió Tây khô nóng ở đồng bằng Bắc Trung Bộ vào mùa hạ.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:
Chúc các em học tập tốt !
