Một số dạng bài tập thường gặp về Hidrocacbon và Hidrocacbon thơm môn Hóa học 12 năm 2020

MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP THƯỜNG GẶP VỀ HIDROCACBON VÀ HIDROCACBON THƠM

A. MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP

Phần 1: Bài tập luyện tập củng cố lý thuyết

Dạng 1: BT viết ĐPCT:

Bài 1: Hãy viết CTCT của các chất sau

a) C₅H₁₁Cl.

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂ –Cl

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CHCl-CH₃

CH₃-CH₂-CH₂-CHCl-CH₂-CH₃

(CH₃)₂CH-CH₂-CH₂ –Cl

CH₃-CH₂-CH(CH₃)-CH₂ –Cl

(CH₃)₃C-CH₂ –Cl

(CH₃)₂CCl-CH₂-CH₃

(CH₃)₂CH-CHCl-CH₃

b) C₄H₈ (có 1 liên kết đôi hoặc mạch vòng)

CH₂=CH-CH₂-CH₃

CH₃-CH=CH-CH₃

CH₂=C(CH₃)₂

c) C₄H₁₀O.( Phân tử có 1 nhóm OH)

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-OH

CH₃-CH₂-CHOH-CH₃

(CH₃)₂CH-CH₂-OH

(CH₃)₂COH-CH₃

d) C₃H₈O.( Phân tử có 1 nhóm OH).

CH₃-CH₂-CH₂-OH; CH₃-CHOH-CH₃

Dạng 2: BT Viết PTPƯ-Tính chất hóa học

Bài 2: Viết các phương trình phản ứng (ghi rõ điều kiện nếu có):

Dạng 3: BT nhận biết các hiđrocacbon

Bài 1: Trình bày phương pháp hoá học nhận biết các chất khí: C₂H₆, C₂H₄, C₂H₂.

Hướng dẫn giải

Cho lần lượt các khí đi qua dung dịch AgNO₃/NH₃. Khí nào bị giữ lại tạo kết tủa vàng thì đó là khí C₂H_2.

Hai khí ra khỏi dung dịch AgNO₃/NH_3,không phản ứng với dung dịch AgNO₃/NH₃ là C₂H₆, C₂H₄.

Cho 2 khí còn lại đi qua dung dịch Br₂, khí nào làm mất màu dung dịch Br₂ là C₂H₄. Khí còn lại bay ra khỏi dung dịch Br₂ là C₂H₆.

Phương trình hoá học:

C₂H₂ + 2[Ag(NH₃)₂ ]OH → C₂Ag₂ + 4NH₃ + 2H₂O

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

* Với bài này ta cũng có thể lập bảng như sau:

C₂H₆

C₂H₄

C₂H₂

Dung dịch AgNO₃/NH₃

Kết tủa vàng

Dung dịch Br₂ dư

Mất màu

Sau đó viết các phương trình hoá học như trên.

Bài 2: Trình bày phương pháp hóa học nhận biết các chất sau: benzen, toluen, stiren

Hướng dẫn: dùng dung dịch KMnO4

- Chất làm mất mầu dung dịch KMnO4 ở nhiệt độ thường là stiren

- Chất làm mất màu dung dịch KMnO4 khi đun nóng là toluen

- Chất không làm mất màu dung dịch KMnO4 là benzen

HS tự viết PTPƯ

Phần 2: Bài tập giải toán hóa học

Dạng 1: BT xác định CTPT hợp chất hữu cơ

Bài 1: Đốt cháy hoàn toàn 1,8 gam chất hữu cơ X (C,H,O) thu 1,344 lít khí CO₂ (đktc) và 1,08 g H₂O. Ở trạng thái khí X nặng hơn không khí 2,069 lần. Công thức phân tử của X là

A. C₂H₄O₂ B. C₄H₈O₂ C. C₂H₄O D. C₄H₆O₂

Hướng dẫn :

Đặt công thức X là CxHyOz có \(d = \frac{{{M_X}}}{{29}} = 2,069 \Rightarrow \,{M_X} = 60\)

\({n_X} = \frac{{1,8}}{{60}} = 0,03\;(mol)\,\,;\,\,{n_{C{O_2}}} = 0,06\;(mol)\,\,;\,\,{n_{{H_2}O}} = 0,06\;(mol)\)

Tính thông qua công thức thực nghiệm.

\(\begin{array}{l}
{n_C} = {n_{C{O_2}}} = 0,06\,(mol)\,\,\,\\
{n_H} = 2{n_{{H_2}O}} = 0,12\,(mol)\\
{n_O} = \frac{{1,8 - (0,06.12 - 0,12)}}{{16}} = \,0,06\,(mol)\\
x:y:z = {n_C}:{n_H}:{n_O} = 0,06:0,12:0,06 = 1:2:1\\
CTTN\,\,{(C{H_2}O)_n}\,\,:\,\,30n = 60\,\, \Rightarrow \,n = 2\,\,\\
\Rightarrow \,CTPT\,\,:\,\,{C_2}{H_4}{O_2}
\end{array}\)

Bài 2: Phân tích thành phần hợp chất A thu được kết quả thực nghiệm: C : 49,40%, H : 9,80%, N : 19,18%, còn lại là oxi, d_{A/ kk} = 2,52. Công thức phân tử của hợp chất A là

A. C₃H₇NO. B.C₃H₈NO. C. C₃H₉NO. D. C₃H₆NO.

Hướng dẫn:

Gọi CTPT của A: C_xH_yO_zN_t(x,y,z t, nguyên,dương)

M = 2,52. 29 = 73g/mol

\(X = \frac{{{{\rm{M}}_{\rm{A}}}.\% {\rm{C}}}}{{{\rm{12}}{\rm{.100\% }}}} = \frac{{73.49,4}}{{12.100\% }} = 3\)

\(Y = \frac{{{{\rm{M}}_{\rm{A}}}.\% {\rm{H}}}}{{{\rm{1,0}}{\rm{.100\% }}}} = \frac{{73.9,8}}{{100\% }} = 7\)

\(Z = \frac{{{{\rm{M}}_{\rm{A}}}.\% {\rm{O}}}}{{{\rm{16}}{\rm{.100\% }}}} = \frac{{73.21,62}}{{16.100\% }} = 1\)

\(T = \frac{{{{\rm{M}}_{\rm{A}}}.\% {\rm{N}}}}{{{\rm{14}}{\rm{.100\% }}}} = \frac{{{\rm{73}}.{\rm{19,18}}}}{{{\rm{14}}{\rm{.100\% }}}} = 1\)

→ CTPT: C₃H₇NO

Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn 2,2 gam một ankan X thu được 3,36 lít khí CO₂ (đktc). Công thức phân tử của X là

A. CH₄. B. C₂H₆. C. C₃H₈. D. C₄H₁₀.

Hướng dẫn:

nC = nCO2 = 0,15mol → mC =0,15.12 =1,8g → mH = 0,4g → nH = 0,4mol

→ X là C₃H₈ (Đ/A: C)

Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol một hidrocacbon A thu được hỗn hợp X gồm CO₂ và H₂O. Dẫn toàn bộ hỗn hợp X vào trong 3,6 lít dung dịch Ca(OH)₂ 0,5M thấy lượng kết tủa sinh ra hoàn toàn đồng thời khối lượng dung dịch sau phản ứng giảm đi 57,2 gam. Mặt khác, nếu cho hỗn hợp X vào trong 2,5 lít dung dịch Ba(OH)₂0,56M thì thấy lượng kết tủa bị tan đi một phần. Vậy A là

A. C₈H₁₈. B. C₉H₆. C. C₈H₈. D. C₇H₁₂.

Hướng dẫn:

n(Ca(OH)2) = 3,6.0,5 = 1,8mol → nCO2 < 1,8mol

m(giảm) = mCaCO3 –(mCO2 +mH2O) = 57,2

nBa(OH)2 = 1,4mol → dư CO2

→ nCO2 > 1,4 mol và là bội số của 0,2 → nCO2 = 1,6mol → n(H2O)=1,8mol → Đ/a: A

Bài 5: Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol một ankin A thu được V lít (đktc) hỗn hợp CO₂ và H₂O có tỉ khối so với hidro bằng 16,8. Vậy công thức phân tử của A và giá trị V là

A. C₄H₆ và 11,2. B. C₃H₄ và 11,2. C. C₆H₈ và 22,4. D. C₃H₄ và 22,4.

Hướng dẫn:

d(hh)/2 = 16,8 → M(hh) = 33,6 → n(CO2) =1,5n(H₂O) → Đ/a: D

Bài 6: Cho 0,1 mol một hiđrocacbon X mạch hở làm mất màu vừa đủ 300 ml dung dịch Br₂ 1M, tạo dẫn xuất có chứa 90,22% brom về khối lượng. X tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ tạo kết tủa. Công thức cấu tạo của X là

A. CH C-CH₂-C CH.B. CH₂=CH-C CH.

C. CH₃-CH=CH-C CH. D. CH C-CH₂-CH=CH₂.

Hướng dẫn:

Ta có = 0,3.1 = 0,3 (mol) → \({n_X}:{n_{B{r_2}}}\) = 0,1 : 0,3 = 1 : 3

→ Hiđrocacbon X mạch hở có 3 liên kết pi

Đặt công thức của dẫn xuất là: \({C_x}{H_y}B{r_6}\)

Lập tỉ lệ \(\frac{{480}}{{12x + y}} = \frac{{{\rm{90,22}}}}{{{\rm{9,78}}}}\) → 12x + y = 52

→ Chỉ có cặp nghiệm x = 4, y = 4 là thích hợp

Do đó công thức phân tử của X là C₄H₄

Mặt khác, X tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ tạo kết tủa X có liên kết ba ở đầu mạch. Vậy công thức cấu tạo của X là: CH₂=CH-C≡CH.

Dạng 2: Bài tập xác định giá trị các chất

Bài 1: Hỗn hợp khí A gồm etilen và axetilen. Dẫn 3,36 lít khí A vào một lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, kết thúc phản ứng thu được 24,0 gam kết tủa và có V lít khí thoát ra. Các thể tích đo ở đktc. Tính V và phần trăm về thể tích của các khí trong hỗn hợp A.

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết của tài liệu vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

Câu 50: Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít hỗn hợp A (đktc) gồm CH₄, C₂H₆ và C₃H₈ thu được V lít khí CO₂ (đktc) và 7,2 gam H₂O. Giá trị của V là:

A. 5,60. B. 6,72. C. 4,48. D. 2,24.

Câu 51: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai hiđrocacbon đồng đẳng có khối lượng phân tử hơn kém nhau 28 đvC, ta thu được 4,48 l CO₂ (đktc) và 5,4 gam H₂O. CTPT của 2 hiđrocacbon trên là:

A. C₂H₄ và C₄H₈. B. C₂H₂ và C₄H₆. C. C₃H₄ và C₅H₈. D. CH₄ và C₃H₈.

Câu 52: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp khí X gồm 2 hiđrocacbon A và B là đồng đẳng kế tiếp thu được 96,8 gam CO₂ và 57,6 gam H₂O. Công thức phân tử của A và B là:

A. CH₄ và C₂H₆. B. C₂H₆ và C₃H₈.

C. C₃H₈ và C₄H₁₀. D. C₄H₁₀ và C₅H₁₂

Câu 53: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp A gồm CH₄, C₂H₂, C₃H₄, C₄H₆ thu được x mol CO₂ và 18x gam H₂O. Phần trăm thể tích của CH₄ trong A là:

A. 30%. B. 40%. C. 50%. D. 60%.

Câu 54: Hỗn hợp khí X gồm 2 hiđrocacbon A và B là đồng đẳng kế tiếp. Đốt cháy X với 64 gam O₂ (dư) rồi dẫn sản phẩm thu được qua bình đựng Ca(OH)₂ dư thu được 100 gam kết tủa. Khí ra khỏi bình có thể tích 11,2 lít ở 0^oC và 0,4 atm. Công thức phân tử của A và B là:

A. CH₄ và C₂H₆. B. C₂H₆ và C₃H₈. C. C₃H₈ và C₄H₁₀. D. C₄H₁₀ và C₅H₁₂

Câu 55: Oxi hoá m gam hợp chất hữu cơ X bằng CuO rồi cho sản phẩm sinh ra gồm CO₂ và hơi nước, cho sản phẩm lần lượt đi qua bình đựng P₂O₅ và bình đựng 625ml Ba(OH)₂ 0,2M thì thu được 9,85g kết tủa. Khối lượng bình 1 tăng 5,4g và khối lượng CuO giảm 8g. Công thức phân tử của X là:

A. C₂H₆B. C₃H₄C. C₂H₆O₂ D. C₃H₈

Câu 56: Đốt cháy 4,5 gam hợp chất B chứa C,H,O thu được 6,6 gam CO₂ và 2,7 gam H₂O. Tỉ khối hơi của B so với NO là 6. Công thức đơn giản nhất và công thức phân tử của B là

A. CHO và C₆H₆O₆ B. CH₂O và C₆H₁₂O₆

C. CH₃O và C₆H₁₄O₆ D. C₂H₃O và C₈H₁₂O₄

Câu 57 : Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai hiđrocacbon C_xH_y và C_xH_z có số mol bằng nhau thu được 1,792 lít khí CO₂ (đktc) và 1,62 gam H₂O. Công thức phân tử của các hiđrocacbon là

A. C₃H₈ và C₃H₆. B. C₂H₄ và C₂H₆.

C. C₄H₁₀ và C₄H₈. D. C₄H₁₀ và C₄H₆.

Câu 58: Hỗn hợp khí X gồm H₂ và C₂H₄ có tỉ khối so với He là 3,75. Dẫn X qua Ni nung nóng, thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với He là 5. Hiệu suất của phản ứng hiđro hoá là

A. 20%. B. 25%. C. 50%. D. 40%.

Câu 59: Hỗn hợp X gồm metan và anken, cho 5,6 lít X qua dung dịch brom dư thấy khối lượng bình brom tăng 7,28 gam và có 2,688 lít khí bay ra (đktc). CTPT của anken là:

A. C₄H₈. B. C₅H₁₀. C. C₃H₆. D. C₂H₄

Câu 60: Một hiđrocacbon X cộng hợp với axit HCl theo tỉ lệ mol 1:1 tạo sản phẩm có thành phần khối lượng clo là 45,223%. Công thức phân tử của X là:

A. C₃H₆. B. C₄H₈. C. C₂H₄. D. C₅H₁₀.

Câu 61: Cho H₂ và 1 olefin có thể tích bằng nhau qua Niken đun nóng ta được hỗn hợp A. Biết tỉ khối hơi của A đối với H₂ là 23,2. Hiệu suất phản ứng hiđro hoá là 75%. Công thức phân tử olefin là

A. C₂H₄. B. C₃H₆. C. C₄H₈. D. C₅H₁₀.

Câu 62: Đem đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X gồm 2 anken là đồng đẳng kế tiếp nhau thu được CO₂ và nước có khối lượng hơn kém nhau 6,76 gam. CTPT của 2 anken đó là:

A. C₂H₄ và C₃H₆. B. C₃H₆ và C₄H₈. C. C₄H₈ và C₅H₁₀. D. C₅H₁₀ và C₆H₁₂.

Câu 63: 4 gam một ankin X có thể làm mất màu tối đa 100 ml dung dịch Br₂ 2M. CTPT X là

A. C₅H₈ . B. C₂H₂. C. C₃H₄. D. C₄H₆.

Câu 64: Một hỗn hợp gồm etilen và axetilen có thể tích 6,72 lít (đktc). Cho hỗn hợp đó qua dung dịch brom dư để phản ứng xảy ra hoàn toàn, lượng brom phản ứng là 64 gam. Phần % về thể tích etilen và axetilen lần lượt là

A. 66% và 34%. B. 65,66% và 34,34%. C. 66,67% và 33,33%. D. Kết quả khác.

Câu 65: Đốt cháy hoàn toàn một ankin X ở thể khí thu được H₂O và CO₂ có tổng khối lượng là 23 gam. Nếu cho sản phẩm cháy đi qua dung dich Ca(OH)₂ dư, được 40 gam kết tủa. Công thức phân tử của X là

A. C₃H₄. B. C₂H₂. C. C₄H₆. D. C₅H₈.

Câu 66: Hiđrat hóa 5,2 gam axetilen với xúc tác HgSO₄ trong môi trường axit, đun nóng. Cho toàn bộ các chất hữu cơ sau phản ứng vào một lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃ thu được 44,16 gam kết tủa. Hiệu suất phản ứng hiđrat hóa axetilen là

A. 80%. B. 70%. C. 92%. D. 60%.

Câu 67: Hiđro hóa hoàn toàn hiđrocacbon mạch hở X thu được isopentan. Số công thức cấu tạo có thể có của X là

A. 6. B. 5. C. 7. D. 4.

Câu 68: Đốt cháy hoàn toàn 4,64 gam một hiđrocacbon X (chất khí ở điều kiện thường) rồi đem toàn bộ sản phẩm cháy hấp thụ hết vào bình đựng dung dịch Ba(OH)₂. Sau các phản ứng thu được 39,4 gam kết tủa và khối lượng phần dung dịch giảm bớt 19,912 gam. Công thức phân tử của X là

A. C₃H₄. B. CH₄. C. C₂H₄. D. C₄H₁₀.

Câu 69: Đốt cháy hoàn toàn 3 lít hỗn hợp X gồm 2 anken kết tiếp nhau trong dãy đồng đẳng cần vừa đủ 10,5 lít O₂ (các thể tích khí đo trong cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Hiđrat hóa hoàn toàn X trong điều kiện thích hợp thu được hỗn hợp ancol Y, trong đó khối lượng ancol bậc hai bằng 6/13 lần tổng khối lượng các ancol bậc một. Phần trăm khối lượng của ancol bậc một (có số nguyên tử cacbon lớn hơn) trong Y là

A. 46,43%. B. 31,58%. C. 10,88%. D. 7,89%.

Câu 70: Hỗn hợp X gồm 0,15 mol vinylaxetilen và 0,6 mol H₂. Nung nóng hỗn hợp X (xúc tác Ni) một thời gian, thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với H₂bằng 10. Dẫn hỗn hợp Y qua dung dịch brom dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng brom tham gia phản ứng là

A. 10 gam. B. 24 gam. C. 8 gam. D. 16 gam.

Câu 71: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm hai hiđrocacbon (tỉ lệ số mol 1 : 1) có công thức đơn giản nhất khác nhau, thu được 2,2 gam CO₂và 0,9 gam H₂O. Các chất trong X là

A. một ankan và một ankin. B. hai ankađien.

C. hai anken. D. một anken và một ankin.

Câu 72: Cho 13,8 gam chất hữu cơ X có công thức phân tử C₇H₈ tác dụng với một lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, thu được 45,9 gam kết tủa. X có bao nhiêu đồng phân cấu tạo thỏa mãn tính chất trên?

A. 5. B. 4. C. 6. D. 2.

Câu 73: Hỗn hợp X gồm C₂H₂ và H₂ có cùng số mol. Lấy một lượng hh X cho qua chất xúc tác nung nóng, thu được hh Y gồm C₂H₄, C₂H₆, C₂H₂ và H₂. Sục Y vào dd brom (dư) thì khối lượng bình brom tăng 10,8 gam và thoát ra 4,48 lít hh khí (đktc) có tỉ khối so với H₂ là 8. Thể tích O₂ (đktc) cần để đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp Y là

A. 22,4 lít. B. 44,8 lít. C. 26,88 lít. D. 33,6 lít.

Câu 74: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm C₂H₂, C₃H₄ và C₄H₄ (số mol mỗi chất bằng nhau) thu được 0,09 mol CO₂. Nếu lấy cùng một lượng hỗn hợp X như trên tác dụng với một lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, thì khối lượng kết tủa thu được lớn hơn 4 gam. Công thức cấu tạo của C₃H₄ và C₄H₄ trong X lần lượt là:

A. CHºC-CH₃, CH₂=CH-CºCH. B. CHºC-CH₃, CH₂=C=C=CH₂.

C. CH₂=C=CH₂, CH₂=C=C=CH₂. D. CH₂=C=CH₂, CH₂=CH-CºCH.

Câu 75: Hỗn hợp khí X gồm etilen, metan, propin và vinylaxetilen có tỉ khối so với H₂ là 17. Đốt cháy hoàn toàn 0,05 mol hỗn hợp X rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào bình dung dịch Ca(OH)₂ (dư) thì khối lượng bình tăng thêm m gam. Giá trị của m là:

A. 5,85 B. 3,39 C. 6,6 D. 7,3

Câu 76: Cho butan qua xúc tác ( ở nhiệt độ cao) thu được hỗn hợp X gồm C₄H₁₀, C₄H₈, C₄H₆, H₂. Tỉ khối của X so với butan là 0,4. Nếu cho 0,6 mol X vào dung dịch brom (dư) thì số mol brom tối đa phản ứng là

A. 0,48 mol B. 0,36 mol C. 0,60 mol D. 0,24 mol

Câu 77: Hỗn hợp X có tỉ khối =15 gồm C₂H₂, C₂H₄, C₂H₆, C₃H₄ và H₂ được chứa trong bình có dung tích 2,24 lít. Cho một ít Ni (thể tích không đáng kể) vào bình rồi nung nóng một thời gian, sau đó dẫn hỗn hợp khí Y thu được qua bình chứa Br₂ thấy khối lượng bình Br₂ tăng lên một lượng Dm = 2 (gam) và có V lít hỗn hợp khí Z ( = 20) thoát ra. Các khí đo ở đktc. V có giá trị :

A. 1,68 lít B. 1,12 lít C. 1,00 lít D. 0,56 lít

Câu 78: Nung m gam hỗn hợp X gồm 3 muối natri của 3 axit no đơn chức với NaOH dư thu được chất rắn D và hỗn hợp Y gồm 3 ankan. Tỷ khối của Y so với H₂ là 11,5. Cho D tác dụng với H₂SO₄ dư thu được 17,92 lít CO₂ (đktc). Giá trị của m là:

A. 42,0. B. 84,8. C. 42,4. D. 71,2.

{-- xem đầy đủ nội dung ở phần xem online hoặc tải về --}

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Một số dạng bài tập thường gặp về Hidrocacbon và Hidrocacbon thơm môn Hóa học 12 năm 2020. Để xem toàn bộ nội dung các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Ngoài ra các em có thể tham khảo thêm một số nội dung cùng chuyên mục tại đây:

Hy vọng đề thi này sẽ giúp các em học sinh lớp 12 ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong kì thi sắp tới.

Một số dạng bài tập thường gặp về Hidrocacbon và Hidrocacbon thơm môn Hóa học 12 năm 2020