Một số dạng bài tập thường gặp về hiđrocacbon thơm môn Hóa học 11 năm 2021

Hiđrocacbon thơm: C_nH_2n-6 ( n ≥ 6)

1. Dạng 1: Phản ứng thế (Clo hóa; brom hóa, nitro hóa)

+ Sử dụng quy tắc thế trên vòng benzen.

+ Với điều kiện phản ứng: askt, t°C phản ứng thế xảy ra trên mạch nhánh no của vòng benzen

+ Trong bài toán liên quan đến phản ứng nitro hóa thì sản phẩm thu được thường là hỗn hợp các chất, vì vậy ta nên sử dụng phương pháp trung bình để tính toán.

2. Dạng 2: Phản ứng oxi hóa

+ Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn: Benzen không bị oxi hóa bởi dung dịch KMnO₄, các đồng đẳng của benzen bị oxi hóa bởi KMnO₄ khi đun nóng.

+ Phản ứng oxi hóa hoàn toàn : Trong phản ứng oxi hóa hoàn toàn benzen và các đồng đẳng của benzen ta có nC_nH_2n-6 = (nCO₂ – nH₂O) : 3 

3. Dạng 3: Trùng hợp stiren

nC₆H₅ – CH=CH₂ ^to, Fe→ (- CH(C₆H₅) – CH₂-)_n

+ Thường xác định stiren còn dư

+ Đồng trùng hợp với buta – 1,3 – đien ( tỉ lệ theo hệ số trùng hợp)

Bài 1: Hỗn hợp gồm 1 mol C₆H₆ và 1,5 mol Cl₂. Trong điều kiện có xúc tác bột Fe, t^o, hiệu suất 100%. Sau phản ứng thu được chất gì ? bao nhiêu mol ?

A. 1 mol C₆H₅Cl ; 1 mol HCl ; 1 mol C₆H₄Cl₂.

B. 1,5 mol C₆H₅Cl ; 1,5 mol HCl ; 0,5 mol C₆H₄Cl₂.

C. 1 mol C₆H₅Cl ; 1,5 mol HCl ; 0,5 mol C₆H₄Cl₂.

D. 0,5 mol C₆H₅Cl ; 1,5 mol HCl ; 0,5 mol C₆H₄Cl₂.

Hướng dẫn giải:

Tỉ lệ mol nCl₂ : nC₆H₆ = 1,5 

⇒ phản ứng tạo ra hỗn hợp hai sản phẩm là C₆H₅Cl và C₆H₄Cl₂.

Theo giả thiết ta có : x + y = 1 và x + 2y = 15 → x = 0,5 và y = 05

Vậy sau phản ứng thu được 0,5 mol C₆H₅Cl ; 1,5 mol HCl ; 0,5 mol C₆H₄Cl₂.

⇒ Đáp án D

Bài 2: TNT (2,4,6- trinitrotoluen) được điều chế bằng phản ứng của toluen với hỗn hợp gồm HNO₃ đặc và H₂SO₄ đặc, trong điều kiện đun nóng. Biết hiệu suất của toàn bộ quá trình tổng hợp là 80%. Lượng TNT (2,4,6- trinitrotoluen) tạo thành từ 230 gam toluen là

A. 550,0 gam.    

B. 687,5 gam.

C. 454,0 gam.    

D. 567,5 gam.

Hướng dẫn giải:

Theo phương trình và giả thiết ta thấy khối lượng TNT (2,4,6-trinitrotoluen) tạo thành từ 230 gam toluen với hiệu suất 80% là :

x = 230.227/92.80% =454gam.

⇒ Đáp án C

Bài 3: Đốt cháy hết 9,18 gam 2 đồng đẳng của benzen A, B thu được 8,1 gam H₂O và V lít CO₂ (đktc). Giá trị của V là :

A. 15,654.    

B. 15,465.    

C. 15,546.    

D. 15,456

Hướng dẫn giải:

Đặt công thức phân tử trung bình của A và B là C₆H_6-n(NO₂)_n

Theo giả thiết ta có :

n_H2O = 8,1/18 = 0,45 mol

⇒ m_H = 0,45.2 = 0,9 gam

⇒ m_C = 9,18 - 0,9 = 8,28 gam

⇒ n_CO2 = n_C = 8,28/12 = 0,69 mol

V_CO2 = 0,69.22,4=15,456 lít.

⇒ Đáp án D.

Bài 4: Để oxi hoá hết 10,6 gam o-xylen (1,2-đimetylbenzen) cần bao nhiêu lít dung dịch KMnO₄ 0,5M trong môi trường H₂SO₄ loãng. Giả sử dùng dư 20% so với lượng phản ứng.

A. 0,48 lít.    

B. 0,24 lít.    

C. 0,12 lít.    

D. 0,576 lít.

Hướng dẫn giải:

Phương trình phản ứng :

5H₃C-C₆H₄-CH₃+12KMnO₄+18H₂SO₄ → 5HOOC-C₆H₄-COOH + 6K₂SO₄+12MnSO₄ +28H₂O

n_KMnO4 = 12/5.n _o-xylen = 0,24 mol

⇒ n_KMnO4 dùng = 0,24 + 0,24.20% = 0,288mol

V_{dd KMnO4} = 0,288 : 0,5 = 0,576 (mol)

⇒ Đáp án D

Có thể dùng phương pháp bảo toàn e:

Mn⁺⁷ + 5e → Mn⁺²

2C^-3 → 2C⁺³ + 12e

5n_KMnO4 = 12n_o-xylen

Bài 5: Đốt cháy hoàn toàn 2,12 gam aren X sau đó cho toàn bộ sản phẩm cháy qua bình đựng dung dịch nước vôi trong dư thấy khối lượng bình tăng thêm 8,84 gam và trong bình có m gam kết tủa. Xác định m?

A. 16,2 gam    

B. 16,0 gam    

C. 18,0 gam    

D. 19,8 gam

Hướng dẫn giải:

CTPT aren: C_nH_2n-6 (x mol)

C_nH_2n-6 → nCO₂ + (n-3)H₂O

x     xn     x(n-3) (mol)

m_{bình tăng} = m_CO2 + m_H2O = 8,84g

⇒ 44xn + 18x(n-3) =8,84g ⇒ 62xn – 54x = 8,84g (1)

m_aren = 2,12 ⇒ (14n – 6)x = 2,12g ⇒ 14nx – 6x = 2,12g(2)

Từ (1)(2) ⇒ xn = 0,16 mol; x = 0,02 mol

⇒ n_CO2 = n_CaCO3 = xn = 0,16 mol

m = 0,16.100 = 16g ⇒ Đáp án B

Bài 6: Đề hiđro hoá etylbenzen ta được stiren; trùng hợp stiren ta được polistiren với hiệu suất chung 80%. Khối lượng etylbenzen cần dùng để sản xuất 10,4 tấn polisitren là :

A.13,52 tấn.    

B. 10,6 tấn.    

C. 13,25 tấn.    

D. 8,48 tấn.

Hướng dẫn giải:

Vậy khối lượng etylbenzen cần dùng để sản xuất 10,4 tấn polisitren với hiệu suất 80% là :

x = 10,4.106n/104n:80% = 13,25tấn.

⇒ Đáp án C.

Bài 7: Đem trùng hợp 5,2 gam stiren hỗn hợp sau phản ứng cho tác dụng với 100ml dd Br₂ 0,15 M sau đó tiếp tục cho thêm KI dư vào thì được 0,635 gam iot . Khối lượng polime tạo thành là:

A. 5,2g    

B. 3,9    

C.3,64g    

D. 4,16g

Hướng dẫn giải:

n_I2= 0,0025 (mol)

n_Br2= 0,015 (mol)

do Br₂ dư tác dụng với

2KI + Br₂→2KBr + I2

   0,0025   0,0025

n_Br2 pư với Stiren= 0,015 – 0,0025= 0,0125 (mol)

(C₆H₅) - CH=CH₂ + Br₂ → (C₆H₅) – CH(Br ) - CH₂-Br

0,0125     ← 0,0125    (mol)

m_stiren dư tác dụng với Br₂ = 0,0125 . 104= 1,3 (g)

m _{stiren trùng hợp} = 5,2- 1,3 = 3,9 (g) = m_polime

Bài 8: Tiến hành trùng hợp 20,8 gam stiren. Hỗn hợp thu được sau phản ứng tác dụng vừa đủ với 500ml dung dịch Br₂ 0,2M. Phần trăm stiren đã tham gia phản ứng trùng hợp là

A. 25%.    

B. 50%.    

C. 60%.    

D. 75%.

Hướng dẫn giải:

n_Br2 = n_{stiren dư} =0,2.0,5 = 0,1 mol

m_{stiren dư} = 0,1.104 = 10,4g ⇒ m_{stiren trùng hợp} = 20,8 – 10,4 = 10,4g

%m_{stiren trùng hợp} = (10,4 )/20,8 .100% = 50%

⇒ Đáp án B

Bài 9: Tiến hành phản ứng đồng trùng hợp giữa stiren và buta – 1,3 – đien (butađien), thu được polime X. Cứ 2,834 gam X phản ứng vừa hết với 1,731 gam Br₂. Tỉ lệ số mắt xích (butađien : stiren) trong loại polime trên là

A. 1 : 1.    

B. 1 : 2.    

C. 2:3    

D. 1:3

Hướng dẫn giải:

Gọi tỉ lệ mắt xích butađien : stiren = x : y

xCH₂ = CH – CH = CH₂ + yC₆H₅ – CH = CH₂ ^to→ [(-CH₂ – CH = CH – CH₂)_x – (CH(C₆H₅) – CH₂-)_y]

Ta có: n_X : n_Br2 = 1 : x

⇒ m_X : m_Br2 = (54x + 104y) : 160x

⇒ 2,834/1,731 = (54x+104y)/160x

⇒ x : y ≈ 2 : 1

⇒Đáp án B

Bài 10: PS là loại nhựa chế tạo hộp xốp đựng thức ăn. Hãy tính hệ số polime hóa của loại nhựa này khi biết khối lượng của phân tử bằng 104 000.

A. 500    

B. 1000    

C. 800    

D. 1040

Hướng dẫn giải:

PS: (- CH₂ – CH(C₆H₅) - )_n

Ta có: 104n = 104000 ⇒ n = 1000

⇒ Đáp án B

Câu 1: Chất  có tên là gì ?

A. 1 -Butyl -3-metyl -4-etylbenzen.                            

B. 1 -Butyl -4- etyl -3-metylbenzen.

C. 1- Etyl -2-metyl -4-butylbenzen.                            

D. 4- Butyl -1-etyl -2-metylbenzen.

Câu 2: Chất   có tên là gì ?

A. 1,4 -Đimetyl -6-etylbenzen.                                    

B. 1,4 -Đimeyl -2-etylbenzen.

C. 2- Etyl -1,4-đimetylbenzen.                                    

D. 1- Etyl -2,5-đimetylbenzen.

Câu 3: Tên gọi của hợp chất nào sau đây không đúng ?

A.   : isopren                                    

B.   : naphtalen

C.   : stiren                                           

D. : p-xilen

Câu 4: Hợp chất nào trong số các hợp chất sau thuộc dãy đồng đẳng aren?

A. C₉H₁₀                              

B. C₇H₈                           

C. C₈H₈                          

D. C₇H₁₀ .

Câu 5: Hợp chất thơm C₈H₁₀ có bao nhiêu đồng phân?

A. 4                                     

B. 3                                 

C. 5                                 

D. 2

Câu 6: Phản ứng nào dưới đây làm thay đổi cấu tạo của nhân thơm ?

A. toluen + Cl₂  →                                               

B. benzen + Cl₂ → 

C. stiren + Br₂ →                                                         

D. toluen + KMnO₄ + H₂SO₄ → 

Câu 7: Phản ứng nào dưới đây không tạo thành etyl benzen ?

A. toluen + CH₃Cl  →                    

B. benzen + CH₃-CH₂Cl → 

C. stiren + H₂   →                 

D. benzen + CH₂=CH₂ → 

Câu 8: Sản phẩm chính khi oxi hóa các alkyl benzen bằng KMnO₄ là chất nào sau đây?

A. C₆H₅COOH                                                            

B. C₆H₅CH₂COOH

C. C₆H₅CH₂CH₂COOH                                              

D. CO₂

Câu 9: Hiđrocacbon X có công thức cấu tạo

Khi tác dụng với brom có mặt bột sắt, X tạo được mấy dẫn xuất monobrom?

A. Một.                                

B. Hai.                            

C. Ba.                             

D. Bốn.

Câu 10: Hiđrocacbon X đồng đẳng của benzen có công thức phân tử C₈H₁₀. Khi X tác dụng với brom khi có hoặc không có mặt bột sắt, trong mỗi trường hợp chỉ tạo thành một dẫn xuất monobrom duy nhất. Công thức cấu tạo của X là

A.                           

B.          

C.          

D. 

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết từ câu 11 đến câu 30 của tài liệu vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

ĐÁP ÁN PHẦN LUYỆN TẬP

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
D	C	B	B	A	D	A	A	C	A
11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
B	B	D	D	B	C	B	B	A	C
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30
B	B	B	A	D	D	A	B	C	A

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Một số dạng bài tập thường gặp về hiđrocacbon thơm môn Hóa học 11 năm 2021. Để xem toàn bộ nội dung các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Ngoài ra các em có thể tham khảo thêm một số nội dung cùng chuyên mục tại đây:

• Củng cố kiến thức chương Hidrocacbon không no, hidrocacbon thơm
• Bài tập ôn tập chuyên đề Hidrocacbon thơm môn Hóa học 11 năm 2020

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh lớp 11 ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong kì thi sắp tới.