Giải Hóa 11 SGK nâng cao Chương 9 Bài 58 Anđehit và xeton

Hãy điền các cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong câu sau: “liên kết đôi C=O gồm …(1)… và …(2)…C và O đề ở trạng thái …(3)…, O có …(4)…, lớn hơn nên hút ,…(5)… về phía mình làm cho …(6)… trở thành …(7)…:O mang điện tích …(8)…, C mang điện tích ,…(9)…”

A. liên kết

B. electron

C. liên kết σ

D. phân cực

E. liên kết π

G. δ⁺

H. độ âm điện

I. δ

K. lai hóa Sp²

Hướng dẫn giải:

Liên kết C=O gồm liên kết σ và liên kết π. C và O đều ở trạng thái lai hóa sp², O có độ âm điện lớn hơn nêu hút electron về phía mình làm cho liên kết C=O trở nên phân cực, O mang điện tích δ^- còn C mang điện tích δ⁺.

---

Hãy lập công thức chung cho dãy đồng đẳng của anđehit fomic và cho dãy đồng đẳng của axeton.

Hướng dẫn giải:

Dãy đồng đẳng của anđêhit fomic (anđêhit no đơn chức):

C_nH_2n+1CHO hay C_mH_2mO(n≥0;m≥2)

Dãy đồng đẳng của axeton:

C_mH_2m+1COC_mH_2m+1 hoặc C_kH_2kO (n,m≥k≥3)

---

Gọi tên thông thường và tên thay thế các anđehit và xeton sau:

a) CH₃ CHO

b) CH₃ CH(Cl)CHO

c) (CH₃ )₂ CHCHO

d) CH₂=CH-CHO

e) trans-CH₃ CH=CHCHO

g) CH₃ COC₂H₅

h) p-CH₃ C₆H₄ CHO

i) Cl₃CCHO

k) CH₂=CHCOCH₃

Hướng dẫn giải:

Công thức cấu tạo	Tên thường	Tên thay thế
a) CH3CHO	Andehit axetic	Etanal
b) CH3CH(Cl)CHO	Andehit \(\alpha \) - clopropionis	2-clo propanal
c) (CH3)2CHCHO	Andehit isobitiric	2-metylpropanal
d) CH2=CH-CHO	Andehit acrylic	Propenal
e)	Andehit trans crotonic	Trans-but-2-en-1-al
f) CH3COC2H5	Etyl metyl xeton	Butan-2-on
g)	Andehit p-metylbenzoic	4-metyl benzandehit
h) Cl3CCHO	Andehit triclo axetic	2,2,2-triclo etanal
i) CH2=CHCOCH3	Metyl vinyl xeton	But-3-en-2-on

---

Viết công thức cấu tạo các hợp chất sau:

a) fomanđehit

b) benzanđehit

c) axeton

d) 2-metylbutanal

e) but -2-en-1-al

g) axetophenon

h) Etyl vinyl xeton

i) 3-phenyl prop-2-en-1-al (có trong tinh dầu quế)

Hướng dẫn giải:

Tên gọi	Công thức cấu tạo
fomanđehit	HCHO
benzanđehit	C6H5-CHO
axeton	CH3-CO-CH3
2-metylbutanal	CH3 CH2 CH(CH3 )CHO
but -2-en-1-al	CH3-CH=CH-CH=O
axetophenon	CH3-CO-C6H5
Etyl vinyl xeton	CH3 CH2-CO-CH=CH2
3-phenyl prop-2-en-1-al (có trong tinh dầu quế)	C6H5-CH=CH-CHO

---

a) Công thức phân tử C_nH_2nO có thể thuộc những loại hợp chất nào, cho ví dụ đối với C₃H₆O.

b) Viết công thức cấu tạo các anđehit và xeton đồng phân có công thức phân tử C₅H₁₀O.

Hướng dẫn giải:

Câu a:

Công thức phân tử C_nH_2nO có thể thuộc andehit, xeton, ancol không no, ete không no, ancol vòng, ete vòng

VD với C₃H₆O

- Andehit: CH₃CH₂CHO

- Xeton: CH₃COCH₃

- Ancol không no: CH₂=CHCH₂OH

- Ete không no: CH₂CHOCH₃

- Ancol vòng:

- Este vòng:

Câu b:

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CHO: pentanal

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CHO: 3-metyl butanal

CH₃-CH₂-CH(CH₃)CHO: 2-metyl butanal

(CH₃)₃CHO: 2, 2 – đimetyl propanal

CH₃-CH₂-CH₂-CO-CH₃: pentan-2-on

CH₃-CH₂-CO-CH₂-CH₃: pentan-3-on

CH₃-CH(CH₃)CO-CH₃: 3-metyl butan-2-on

---

a) các chất sau đây có phân tử khối xấp xỉ nhau nhưng lại có điểm sôi khác nhau nhiều: propan -2-ol (82^oC), propanal (49^oC)và 2-metylpropen (-7^oC).

b) Anđêhit fomic (M = 30 g/mol) tan trong nước tốt hơn so với etan (M = 30 g/mol).

Hướng dẫn giải:

Câu a:

Propan -2-ol tạo được liên kết hidro liên phân tử nên có nhiệt độ sôi cao.

Propanal không tạo được liên kết hidro liên phân tử nhưng do sự phân cực liên kết CO nên có nhiệt độ sôi trung bình.

2-metylpropen không tạo được liên kết hidro liên phân tử, không phân cực nên có nhiệt độ sôi thấp nhất.

Câu b:

Anđêhit fomic (HCHO) tan tốt hơn so với etan CH₃-CH₃ vì HCHO tạo được liên kết hidro với nước, giúp nó phân tán tốt trong nước.

---

Hãy nêu dẫn chứng (có viết phương trình hóa học của phản ứng) chứng tỏ:

a) anđêhit và xeton đều là những hợp chất không no.

b) anđêhit dễ bị oxi hóa, còn xeton thì khí bị oxi hóa.

c) fomanđehit có phản ứng cộng HOH.

Hướng dẫn giải:

Câu a:

Anđêhit, xeton đều là những hợp chất không no.

CH₃-CHO + H₂→CH₃-CH₂OH

CH₃-CO-CH₃ + H₂→CH₃-CHOH-CH₃

Câu b:

Anđêhit dễ bị oxi hóa, xeton khó bị oxi hóa.

CH₃-CHO + Br₂ + H₂O→CH₃-COOH + 2HBr

Câu c:

HCHO có phản ứng cộng H O.

HCHO + H₂O ↔ CH₂(OH)₂ (không bền)

---

Hãy điền chứ Đ(đúng) hoặc S(sai) vào dấu [...] ở mỗi câu sau:

a) anđêhit là chất khử yếu hơn xeton.     [...]

b) anđêhit no không tham gia phản ứng cộng.     [...]

c) anđêhit no là hơp chất mà nhóm –CHO đính với gốc hidrocacbon no hoặc H.     [...]

d) công thức phân tử chung của các anđêhit no là C_nH_2nO.     [...]

e) anđêhit không phả ứng với nước.     [...]

Hướng dẫn giải:

a) S

b) S

c) Đ

d) S

e) S

---

Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra theo các sơ đồ sau:

Hướng dẫn giải:

Câu a:

CO₂ + 2H₂ → CH₃OH (A)

2CH₃OH + O₂ → 2HCHO + 2H₂O (B)

HCHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH → HCOONH₄ + 2Ag + 3NH₃ + H₂O

Hoặc HCHO + 4[Ag(NH₃)₂]OH → (NH₄)₂CO₃ + 4Ag + 6NH₃ + 2H₂O

Câu b:

2CH₂=CH₂ + O₂ → 2CH₃-CHO (C)

CH₃-CHO + HCN → CH₃-CH(OH)-CN (D)

Câu c:

C₆H₅-CH=CH₂ + H₂O → C₆H₅-CH(OH)-CH₃ (E)

C₆H₅-CH(OH)-CH₃ + CuO → C₆H₅-CO-CH₃ + Cu + H₂O (G)

C₆H₅-CO-CH₃ + Br₂ → C₆H₅-CO-CH₂Br + HBr (H)

Câu d:

---

Oxi hóa 4,6 gam hỗn hợp chứa cùng số mol của hai ancol đơn chức, thành anđêhit thì dùng hết 7,95 gam CuO. Cho toàn bộ lượng anđêhit thu được tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ thì thu được 32,4 gam Ag. Xác định công thức cấu tạo hai ancol đó. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn.

Hướng dẫn giải:

n_CuO = 7,95/80 = 0,1 (mol); n_Ag = 32,4/108 = 0,3 (mol)

Do ancol đơn chức ⇒ tổng số mol 2 ancol = tổng số mol CuO

Vì n_Ag > 2n_ancol ⇒ trong hỗn hợp có CH₃OH (tạo ra HCHO phản ứng cho lượng Ag gấp đôi các andehit đơn chức khác)

n_CH3OH = n_RCH2OH = 0,1:2 = 0,05 mol

PTHH:

CH₃OH + CuO → HCHO + Cu + H₂O

RCH₂OH + CuO → RCHO + Cu + H₂O

HCHO + 4AgNO₃ + 6NH₃ + 2H₂O → 4NH₄NO₃ + (NH₄)₂CO₃ + 4Ag

RCHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → 2NH₄NO₃ + (NH₄)₂CO₃ + 2Ag

m_{hh ancol} = 32. 0,05 + (R + 31).0,05 = 4,6 ⇒ R=29 (-C₂H₅)

Hỗn hợp 2 ancol gồm: CH₃OH và CH₃CH₂CH₂OH

 

Trên đây là nội dung chi tiết Giải bài tập nâng cao Hóa 11 Chương Chương 9 Bài 58 Andehit, xenton, với hướng dẫn giải chi tiết, rõ ràng, trình bày khoa học. Chúng tôi hy vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các bạn học sinh lớp 11 học tập thật tốt