TRƯỜNG THPT GIA ĐỊNH ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ 2
NĂM HỌC: 2018 - 2019
MÔN: NGỮ VĂN 11
Hãy phân tích đoạn thơ sau:
Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp,
Con thuyền xuôi mái nước song song.
Thuyền về nước lại sầu trăm ngả;
Củi một cành khô lạc mấy dòng.
Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,
Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều
Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.
(Huy Cận, Tràng giang, Ngữ văn 11, Tập 2, NXB. Giáo dục).
................HẾT............
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học dạng phân tích, đi từ nghệ thuật đến nội dung; bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ, diễn đạt mạch lạc, không phạm lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp; thể hiện cảm nhận sâu sắc, tinh tế…
Yêu cầu về kiến thức:
a. Mở bài: giới thiệu để dẫn vào đề
b. Thân bài:
Giới thiệu chung: xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác, nhan đề…
Phân tích
Học sinh cần bám sát văn bản, phân tích theo bài giảng của giáo viên đã dạy trên lớp. Khuyến khích những bài viết thể hiện suy nghĩ sâu sắc, có cách diễn đạt mới mẻ, chủ yếu làm nổi bật những ý sau:
- Khổ 1 là khung cảnh sông nước mênh mang (tràng giang), sự vật chia lìa (thuyền về - nước lại), nhỏ bé, đơn độc (con thuyền xuôi mái, củi một cành khô), … Từ đó gợi lên nỗi buồn triền miên, nỗi cô đơn, vô định của nhân vật trữ tình.
- Khổ 2 là cảnh hoàng hôn trên sông với những chi tiết đặc tả sự vắng vẻ, thưa thớt, hiu hắt (cồn nhỏ, làng xa, bến cô liêu…), không gian rộng mở theo nhiều chiều kích (nắng xuống trời lên, sông dài trời rộng)… Từ đó tiếp tục khắc sâu nỗi niềm cô tịch, sự rợn ngợp, nhỏ bé của con người trước không gian. Bao trùm đoạn thơ là nỗi sầu nhân thế của cái tôi cá nhân trước thiên nhiên, vũ trụ.
- Nghệ thuật: Sự kết hợp hài hòa giữa màu sắc cổ điển và hiện đại; biện pháp tu từ: đảo ngữ, từ láy, nhân hóa, tương phản, kết hợp từ mới lạ, bút pháp tả cảnh ngụ tình…
Đánh giá
- Đoạn thơ vừa phảng phất phong vị cổ điển vừa mang màu sắc hiện đại, vừa đậm chất Đường thi nhưng cũng rất gần gũi quen thuộc với những hình ảnh mộc mạc, bình dị của quê hương
- Hai khổ thơ không chỉ miêu tả không gian vô biên mà còn gợi ra nỗi buồn vô tận, nỗi cô đơn lạc lõng của con người trước tạo vật bao la khôn cùng…
- Đó cũng là cảm hứng chung của Huy Cận trong Lửa thiêng và là một trong những cảm hứng chủ đạo của thơ ca lãng mạn 1930-1945.
c. Kết bài
Trên đây là trích dẫn một phần đề thi và thang điểm đề kiểm tra giữa HK2 năm 2019 môn Ngữ Văn 11 - Trường THPT Gia Định. Để xem được đầy đủ nội dung đề thi, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào Chúng tôi. Hy vọng rằng đây sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích cho các thầy cô làm tài liệu ôn tập. Đồng thời, tài liệu này giúp các em học sinh có bước ôn thi và luyện đề thật tốt để có một kết quả cao trong bài kiểm tra của mình.
---Mod Ngữ Văn tổng hợp và biên soạn---
