XU HƯỚNG TOÀN CẦU HOÁ, KHU VỰC HOÁ KINH TẾ
Toàn cầu hoá và khu vực hoá là xu hướng tất yếu, dẫn đến sự phụ thuộc lẫn nhau ngày càng tăng giữa các nền kinh tế; đồng thời tạo ra những động lực thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển kinh tế thế giới.
A. Kiến thức cơ bản
I-XU HƯỚNG TOÀN CẦU HOÁ KINH TẾ
1. Toàn cầu hoá là quá trình liên kết các quốc gia trên thế giới về nhiều mặt, từ kinh tế đến văn hoá, khoa học…
2. Toàn cầu hoá kinh tế có tác động mạnh mẽ đến mọi mặt của nền kinh tế - xã hội thế giới.
1-Toàn cầu hoá kinh tế
3. Toàn cầu hoá kinh tế có những biểu hiện rõ nét sau:
a-Thương mại thế giới phát triển mạnh
4. Tốc độ tăng trưởng của thương mại thế giới luôn cao hơn tốc độ tăng trưởng của toàn bộ nền kinh tế thế giới.
5. Tổ chức thương mại thế giới (WTO) với 150 thành viên (tính đến tháng 1 – 2007) chi phối tới 95% hoạt động thương mại của thế giới và có vai trò to lớn trong việc thúc đẩy tự do hóa thương mại, làm cho nền kinh tế thế giới phát triển năng động.
b-Đầu tư nước ngoài tăng trưởng nhanh
6. Từ năm 1990 đến năm 2004 đầu tư nước ngoài đã tăng từ 1774 tỉ USD lên 8895 tỉ USD.
7. Trong đầu tư nước ngoài, lĩnh vực dịch vụ chiếm tỉ trọng ngày càng lớn, trong đó nổi lên hàng đầu là các hoạt động tài chính, ngân hàng, bảo hiểm…
c-Thị trường tài chính quốc tế mở rộng
8. Với hàng vạn ngân hàng được nối với nhau qua mạng viễn thông điện tử, một mạng lưới liên kết tài chính toàn cầu đã và đang mở rộng trên toàn thế giới.
9. Các tổ chức quốc tế như Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB) ngày càng có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế toàn cầu, cũng như trong đời sống kinh tế - xã hội của các quốc gia.
d-Các công ti xuyên quốc gia có vai trò ngày càng lớn
10. Các công ti xuyên quốc gia có phạm vi hoạt động ở nhiều quốc gia khác nhau, nắm trong tay nguồn của cải vật chất rất lớn và chi phối nhiều ngành kinh tế quan trọng.
2-Hệ quả của việc toàn cầu hoá kinh tế
11. Toàn cầu hoá kinh tế đã thúc đẩy sản xuất phát triển và tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đẩy nhanh đầu tư và khai thác triệt để khoa học công nghệ, tăng cường sự hợp tác quốc tế.
12. Tuy nhiên, toàn cầu hoá kinh tế cũng có những mặt tiêu cực, đặc biệt làm gia tăng nhanh chóng khoảng cách giàu nghèo.
II-XU HƯỚNG KHU VỰC HÓA KINH TẾ
1-Các tổ chức liên kết kinh tế khu vực
13. Do sự phát triển không đều và sức ép cạnh tranh trong các khu vực trên thế giới,những quốc gia có nét tương đồng về địa lý, văn hoá, xã hội hoặc có chung mục tiêu, lợi ích phát triển đã liên kết với nhau thành các tổ chức liên kết kinh tế đặc thù.
BẢNG. Một số tổ chức liên kết kinh tế khu vực
| Tên tổ chức | Năm thành lập | Các nước và vùng lãnh thổ thành viên (tính đến năm 2005) | số dân (triệu người – 2005) | GDP (tỉ USD – 2004) |
| Hiệp ước tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA) | 1994 | Hoa Kì, Ca-na-đa, Mê-hi-cô. | 435,7 | 13323,8 |
| Liên minh châu Âu (EU) * | 1957 | Đức, Anh, Pháp, Hà Lan, Bỉ, I-ta-li-a, Lúc-xăm-bua, Ai-len, Đan Mạch, Hi Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Áo, Phần Lan, Thuỵ Điển, Séc, Hung-ga-ri, Ba Lan, Xlô-vê-ni-a, Lít-va, Lát-vi-a, Xlô-va-ki-a, Ét-xtô-ni-a, Man-ta, Síp. | 459,7 | 12690,5 |
| Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) | 1967 | In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-líp-pin, Xin-ga-po, Thái Lan, Bru-nây, Việt Nam, Lào, Mi-an-ma, Cam-pu-chia. | 555,3 | 799,9 |
| Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) | 1989 | Bru-nây, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-líp-pin, Xin-ga-po, Thái Lan, Hoa Kì, Ca-na-đa, Mê-hi-cô, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ô- xtrây-li-a, Niu-di-lân, Đài Loan, Trung Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc), Pa-pua Niu Ghi-nê, Chi-lê, Pê-ru, Liên bang Nga, Việt Nam. | 2648,0 | 23008,1 |
| Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR) | 1991 | Bra-xin, Ác-hen-ti-na, U-ru-goay, Pa-ra-goay. | 232,4 | 776,6 |
*Từ tháng 1 – 2007, EU kết nạp thêm Bun-ga-ri và Ru-ma-ni.
2-Hệ quả của khu vực hoá kinh tế
17. Các tổ chức kinh tế vừa hợp tác, vừa cạnh tranh với nhau đã tạo nên động lực thúc đấy sự tăng trưởng và phát triển kinh tế, tăng cường tự do hoá thương mại, đầu tư dịch vụ trong phạm vi khu vực cũng như giữa các khu vực với nhau.
18. Đồng thời, chúng thúc đẩy quá trình mở cửa thị trường các quốc gia, tạo lập những thị trường khu vực rộng lớn, thúc đẩy quá trình toàn cầu hoá kinh tế thế giới.
19. Tuy nhiên, xu hướng khu vực hoá cũng đặt ra không ít vấn đề đòi hỏi các quốc gia phải quan tâm giải quyết, như tự chủ về kinh tế, quyền lực quốc gia…
B. Bài tập
Câu 1. Đặc điểm nào sau đây không phải là biểu hiện của toàn cầu hóa kinh tế?
A. Đầu tư nước ngoài tang nhanh
B. Thương mại thế giới phát triển mạnh
C. Thị trường tài chính quốc tế mở rộng
D. Vai trò của các công ty xuyên quốc gia đang bị giảm sút
Câu 2. Tổ chức nào sau đây chi phối tới 95% hoạt động thương mại thế giới?
A. Hiệp ước tự do thương mại Bắc Mĩ
B. Tổ chức thương mại thế giới
C. Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
D. Liên minh châu Âu
Câu 3. Vai trò to lớn của Tổ chức thương mại thế giới là
A. Củng cố thị trường chung Nam Mĩ
B. Tang cường liên kết giữa các khối kinh tế
C. Thúc đẩy tự do hóa thương mại
D. Giải quyết xung đột giữa các nước
Câu 4. Trong xu thế toàn cầu hóa kinh tế, đầu tư nước ngoài ngày càng tăng được biểu hiện ở lĩnh vực nào sau đây?
A. Nông nghiệp
B. Công nghiệp
C. Xây dựng
D. Dịch vụ
Câu 5. Trông đầu tư nước ngoài, lĩnh vực dịch vụ nổi lên hàng đầu là các hoạt động:
A. Tài chính, ngân hàng, bảo hiểm
B. Bảo hiểm, giáo dục, y tế
C. Du lịch, ngân hàng, y tế
D. Hành chính công, giáo dục, y tế
---(Để xem tiếp nội dung đề và đáp án từ câu 6-10 của tài liệu ôn tập các em vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---
Trên đây là trích dẫn một phần nội dung tài liệu Tổng ôn kiến thức Xu hướng toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế Địa lí 11, để theo dõi nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác vui lòng đăng nhập vào hệ thống Chúng tôi chọn chức năng xem online hoặc tải về máy!
Ngoài ra các em học sinh có thể tham khảo các tài liệu khác cùng chuyên mục tại đây:
- 30 Câu hỏi trắc nghiệm về các đặc điểm của Liên minh Châu Âu Địa lí 11 mức độ nhận biết
- 37 Bài tập trắc nghiệm ôn tập kiến thức về Liên minh châu Âu (EU) Địa lí 11 có đáp án
Chúc các em học tập thật tốt!
