LÝ THUYẾT VÀ BÀI TẬP VỀ TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO CỦA HẠT NHÂN
I. LÝ THUYẾT
1. Cấu tạo hạt nhân:
- Hạt nhân được tạo thành bởi hai loại hạt là prôtôn (p) mang điện tích (+e) và nơtron (n) không mang điện. Hai loại hạt này gọi chung là nuclôn.
- Số prôtôn trong hạt nhân là Z, với Z là số thứ tự của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, được gọi là nguyên tử số. Khi ấy hạt nhân có điện tích là +Ze.
- Tổng số nuclôn trong hạt nhân là A, A được gọi là số khối. Khi đó số nơtron trong hạt nhân là A-Z.
- Kí hiệu của hạt nhân:
\(\begin{array}{l} {}_Z^AX\\ VD:\,\,\,{}_1^1H,{}_8^{16}O,{}_1^1p,{}_0^1n,{}_{ - 1}^0e,... \end{array}\)
- Đồng vị: là những hạt nhân có cùng số Z, nhưng khác số A.
VD: \({}_1^1H,{}_1^2H,{}_1^3H\) là đồng vị của nhau.
2. Khối lượng của hạt nhân:
- Các hạt nhân có khối lượng rất lớn so với khối lượng của electrôn, vì vậy khối lượng nguyên tử gần như tập trung toàn bộ ở hạt nhân.
- Để tiện tính toán khối lượng hạt nhân, người ta sử dụng đơn vị khối lượng nguyên tử ( đơn vị Cacbon), kí hiệu là u.
\(1u = \frac{1}{{12}}{m_{{}_6^{12}C}} = \frac{1}{{12}}.\frac{{12}}{{{{6,0221.10}^{23}}}}(g) \approx {1,66055.10^{ - 27}}(kg)\)
3. Năng lượng của hạt nhân:
- Theo thuyết tương đối khi hạt nhân có khối lượng m sẽ chứa một năng lượng là
E = mc2 với c = 3.108 (m/s) là vận tốc ánh sáng trong chân không.
- Năng lượng tương ứng với khối lượng 1 u là
E = uc2 ≈ 931,5 (MeV) (1J = 1,6.10-19 eV = 1,6.10-13 MeV)
↔ 1u ≈ 931,5 MeV/c2 → MeV/c2 cũng là một đơn vị đo khối lượng.
Chú ý: Theo thuyết tương đối một vật khi ở trạng thái nghỉ (v = 0) có khối lượng nghỉ là m0 chứa năng lượng nghỉ E0 = m0c2.
- Khi vật chuyển động với vật tốc v, vật sẽ có khối lượng là:
\(m = \frac{{{m_0}}}{{\sqrt {1 - \frac{{{v^2}}}{{{c^2}}}} }}\) , chứa năng lượng là E = mc2
- Khi đó động năng của vật là Wđ = (m - m0)c2
II. TRẮC NGHIỆM VẬN DỤNG
Câu 1: Thành phần cấu tạo hạt nhân gồm
A. Hạt proton và hạt electron
B. Hạt proton và hạt nuclon
C. Hạt nơtron và hạt electron
D. Các hạt nuclon
Câu 2: Các hạt nuclon là
A. Hạt nơtron
B. Hạt proton và nơtron
C. Hạt nơtron và electron
D. Bao gồm tất cả các hạt trên
Câu 3: Hạt nhân có số Z=+8 thì có điện tích là
A. 8 B. 4 C.16 D.24
Câu 4: Đồng vị hạt nhân là
A. những hạt nhân có cùng số A, nhưng khác số A
B. những hạt nhân có cùng số Z, nhưng khác số Z
C. những hạt nhân có cùng số Z, và cùng số A
D. những hạt nhân có khác số Z, và khác số A
Câu 5: Khối lượng nguyên tử có đặc điểm nào sau đây?
A. Đúng bằng khối lượng hạt nhân
B. Tập trung ở hạt nhân
C. Khối lượng các hạt electron
D. Bằng với số khối
...
---Để xem đầy đủ nội dung Trắc nghiệm vận dụng, các em vui lòng đăng nhập vào trang Chúng tôi để xem online hoặc tải về máy tính---
Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Tài liệu Tổng hợp lý thuyết và bài tập Tính chất và cấu tạo của hạt nhân môn Lý 12 năm 2020. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
