BÀI TẬP VỀ TỈ LỆ HỢP TỬ ĐỘT BIẾN
A. Phương pháp
- Tổng số tế bào tham gia giảm phân ở mỗi cơ thể là 100%
- Tính tỉ lệ số tế bào giảm phân bình thường ở mỗi cơ thể đực, cái: 100% - tỉ lệ tế bào giảm phân không bình thường
- Tính tỉ lệ giao tử không đột biến ở mỗi cơ thể đực, cái tỉ lệ này chính bằng tỉ lệ tế bào giảm phân bình thường
=> Tỉ lệ hợp tử không đột biến = tỉ lệ giao tử đực không đột biến x tỉ lệ giao tử cái không đột biến
=> Tỉ lệ hợp tử đột biến = 100% - tỉ lệ hợp tử không đột biến
B. Bài tập minh họa
Ở phép lai: ♂AaBb x ♀AaBB. Nếu trong quá trình giảm phân của cơ thể đực có 10% số tế bào cặp NST mang cặp gen Aa không phân li trong giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường; Có 20% sổ tế bào của cơ thể cái có cặp NST mang gen BB không phân li trong giảm phân I, giảm phân II bình thường.
a. Quá trình thụ tinh sẽ tạo ra tối đa bao nhiêu kiểu gen đột biến?
b. Ở đời con, loại hợp tử đột biến chiếm tỉ lệ bao nhiêu?
c. Ở đời con, loại hợp tử thể ba chiếm tỉ lệ bao nhiêu? (không tính thể ba kép)
Hướng dẫn giải
a.
- Xét cặp gen Aa:
Nếu trong quá trình giảm phân của cơ thể đực có 10% số tế bào cặp NST mang cặp gen Aa không phân li trong giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường sẽ tạo ra các loại giao tử với tỉ lệ là 5%Aa, 5%O, 45%A, 45%a.
Cơ thế cái giảm phân bình thường tạo ra 2 loại giao tử là A và a
♂Aa x ♀Aa à Đời con có AAa, Aaa, A, a, AA, Aa, aa (7 kiểu gen)
- Xét cặp gen Bb:
Có 20% số tế bào của cơ thể cái có cặp NST mang gen BB không phân li trong giảm phân I, giảm phân II bình thường sẽ tạo ra các loại giao tử với tỉ lệ là 10%BB, 10%O, 80%B
Cơ thể đực giảm phân bình thường tạo ra 2 loại giao tử là B và b
♂Bb x ♀BB -> BBB, BBb, B, b, BB, Bb (6 kiểu gen)
=> có 7 x 6 = 42 kiểu gen
b.
– Nếu trong quá trình giảm phân của cơ thể đực có 10% số tế bào cặp NST mang cặp gen Aa không phân li trong giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường sẽ tạo ra 90% loại giao tử bình thường
- Có 20% số tế bào của cơ thể cái có cặp NST mang gen BB không phân li trong giảm phân I, giảm phân II bình thường sẽ tạo 80% loại giao tử bình thường
=> Hợp tử bình thường chiếm tỉ lệ = 90% x 80% = 72%.
=> Hợp tử đột biến chiếm tỉ lệ = 100% - 72% = 28%.
c. - Xét cặp gen Aa:
Nếu trong quá trình giảm phân của cơ thể đực có 10% số tế bào cặp NST mang cặp gen Aa không phân li trong giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường sẽ tạo ra các loại giao tử với tỉ lệ là 5%Aa, 5%O, 45%A, 45%a.
Cơ thể cái giảm phân bình thường tạo ra 2 loại giao tử là 50%A và 50% a.
Ở phép lai: ♂Aa x ♀Aa, đời con có
2,5%AAa; 2,5%Aaa; 2,5%A; 2,5% a; 22,5%AA; 45%Aa; 22,5% aa.
- Xét cặp gen Bb:
Có 20% số tế bào của cơ thể cái có cặp NST mang gen BB không phân li trong giảm phân I, giảm phân II bình thường sẽ tạo ra các loại giao tử với tỉ lệ là 10%BB, 10%O, 80%B.
Cơ thể đực giảm phân bình thường tạo ra 2 loại giao tử là 50%B và 50%b.
♂Bb x ♀BB => Đời con có: 5%BBB, 5%BBb, 5%B, 5%b, 40%BB, 40%Bb.
=> Loại hợp tử thể ba có các kiểu gen với tỉ lệ = l%AAaBB + l%AAaBb + l%AaaBB + l%AaaBb + 1,125%AABBB + l,125%AABBb + 2,25%AaBBB + 2,25%AaBBb + l,125%aaBBB + 1,125% aaBBb = 13%.
=> Loại hợp tử thể ba chiếm tỉ lệ = 13%.
C. Bài tập tự luyện
Câu 1: Cho biết trong quá trình giảm phân của cơ thể đực có 12% số tế bào có cặp NST mang cặp gen Bb không phân ly trong giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường, các tế bào khác giảm phân bình thường. Ở cơ thể cái có 20% số tế bào có cặp NST mang cặp gen Dd không phân ly trong giảm phân I, 10% tế bào có cặp NST mang gen Aa không phân li trong giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường, các giao tử có khả năng thụ tinh ngang nhau. Ở đời con của phép lai AaBbDd x AaBbDd, hợp tử đột biến chiếm tỉ lệ bao nhiêu?
Câu 2: Ở phép lai ♂ AaBbDdEe x ♀AaBbDdEe. Trong quá trình giảm phân của cơ thể đực, có 30% tế bào có cặp NST mang cặp gen Aa không phân li trong giảm phân I, giảm phân II bình thường, các cặp NST khác phân li bình thường. Ở cơ thể cái có 10% tế bào có cặp NST mang cặp gen Ee không phân li trong giảm phân I, giảm phân II bình thường, các cặp NST khác phân li bình thường. Ở đời con loại hợp tử đột biến chiếm tỉ lệ bao nhiêu?
Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Phương pháp giải Bài tập về Tỉ lệ hợp tử đột biến Sinh học 12. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập .
Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:
Chúc các em học tập tốt !