Một số công thức kinh nghiệm dùng để giải nhanh bài toán Hóa học năm 2020

MỘT SỐ CÔNG THỨC KINH NGHIỆM DÙNG ĐỂ GIẢI NHANH BÀI TOÁN HÓA HỌC NĂM 2020

 

A. HÓA ĐẠI CƯƠNG

1. TÍNH pH

Dung dịch axit yếu HA:     pH = –  1/2(log K_a + logC_a) hoặc pH = –log( aC_a)       (1)

(C_a > 0,01M ; a: độ điện li của axit)

Dung dịch đệm (hỗn hợp gồm axit yếu HA và muối NaA): pH = –(log K_a + log  )              (2)

Dung dịch baz yếu BOH:   pH = 14 + 1/2(log K_b + logC_b)  (3)

2. TÍNH HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG TỔNG HỢP NH₃ :                    

H% = 2 – 2$\frac{M_X}{M_Y}$         (4)       

(X: hh ban đầu; Y: hh sau)   $\mathrm{\%}{V}_{N{H}_{3}trongY}=(\frac{M_X}{M_Y}-1).100$       (5)

ĐK: tỉ lệ mol N₂ và H₂ là 1:3                                 

B. HÓA VÔ CƠ

1. BÀI TOÁN VỀ CO₂

Tính lượng kết tủa khi hấp thụ hết lượng CO₂ vào dung dịch Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂

Điều kiện:    $n_{\downarrow }\le n_{C{O}_2}$                     

Công thức:   $n_{\downarrow }=n_{O{H}^{-}}-n_{C{O}_2}$        (6)

Tính lượng kết tủa khi hấp thụ hết lượng CO₂ vào dung dịch chứa hỗn hợp gồm NaOH và Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂

Điều kiện: $n_{C{O}_3^{2-}}\le n_{C{O}_2}$                       

Công thức:    $n_{C{O}_3^{2-}}=n_{O{H}^{-}}-n_{C{O}_2}$         (7)

(Cần so sánh $n_{C{O}_3^{2-}}$ với n_Ca và n_Ba để tính lượng kết tủa)

Tính thể tích CO₂ cần hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂ để thu được lượng kết tủa theo yêu cầu

(Dạng này có 2 kết quả)       

Công thức $n_{C{O}_2}=n_{\downarrow }$ (8)        

hoặc $n_{C{O}_2}=n_{{}_{O{H}^{-}}}-n_{\downarrow }$    (9)

2. BÀI TOÁN VỀ NHÔM – KẼM

Tính lượng NaOH cần cho vào dung dịch Al³⁺ để thu được lượng kết tủa theo yêu cầu (Dạng này có 2 kết quả)

Công thức:   $n_{O{H}^{-}}=3n_{\downarrow }$   (10)    

hoặc   $n_{{}_{O{H}^{-}}}=4n_{A{l}^{3+}}-n_{\downarrow }$        (11)

Tính lượng NaOH cần cho vào hỗn hợp dung dịch Al³⁺ và H⁺ để thu được lượng kết tủa theo yêu cầu (Dạng này có 2 kết quả)

$n_{O{H}_{min}^{-}}=3n_{\downarrow }+n_{H^{+}}$     (12)   

$n_{O{H}_{max}^{-}}=4n_{A{l}^{3+}}-n_{\downarrow }+n_{H^{+}}$        (13)

Tính lượng HCl cần cho vào dung dịch Na[Al(OH)₄] (hoặc NaAlO₂) để thu được lượng kết tủa theo yêu cầu

(Dạng này có 2 kết quả)       

Công thức:  $n_{H^{+}}=n_{\downarrow }$     (14) 

hoặc   $n_{{}_{H^{+}}}=4n_{Al{O_2}^{-}}-3n_{\downarrow }$   (15)

Tính lượng HCl cần cho vào hỗn hợp dung dịch NaOH và Na[Al(OH)₄] (hoặc NaAlO₂) thu được lượng kết tủa theo yêu cầu

 $n_{{}_{H^{+}}}=4n_{Al{O_2}^{-}}-3n_{\downarrow }+n_{O{H}^{-}}$            (17)

Tính lượng NaOH cần cho vào dung dịch  Zn²⁺ để thu được lượng kết tủa theo yêu cầu (Dạng này có 2 kết quả): 

$n_{O{H}^{-}}=2n_{\downarrow }$ (18)  hoặc  $n_{O{H}^{-}}=4n_{Z{n}^{2+}}-2n_{\downarrow }$  (19)

3. BÀI TOÁN VỀ HNO₃

Kim loại tác dụng với HNO₃ dư

Tính lượng kim loại tác dụng với HNO₃ dư:   $\sum n_{KL}.i_{KL}=\sum n_{spk}.i_{spk}$        (20)

i_KL=hóa trị kim loại trong muối nitrat        

- i_{sp khử}: số e mà N⁺⁵ nhận vào (Vd: i_NO=5-2=3)

Nếu có Fe dư tác dụng với HNO₃ thì sẽ tạo muối Fe²⁺, không tạo muối Fe³⁺

Tính khối lượng muối nitrat thu được khi cho hỗn hợp kim loại tác dụng với HNO₃ dư (Sản phẩm không có NH₄NO₃)

Công thức:     m_Muối = m_{Kim loại} + 62.tổngn_{sp khử} . i_{sp khử} = m_{Kim loại} + 62$\left(3n_{NO}+n_{N{O}_2}+8n_{N_{2}O}+10n_{N_2}\right)$            (21)

$\text{user}2M_{\text{user}2{NO}_{\text{user}}23^{\text{user}}2-}\text{user}2=62$

Tính lượng muối nitrat thu được khi cho hỗn hợp sắt và oxit sắt tác dụng với HNO₃ dư (Sản phẩm không có NH₄NO₃)

m_Muối = $\frac{242}{80}\left(m_{hh}+8\sum n_{spk}.i_{spk}\right)$ =  $\frac{242}{80}\left[m_{hh}+8(3n_{NO}+n_{N{O}_2}+8n_{N_{2}O}+10n_{N_2})\right]$          (22)

Tính số mol HNO₃ tham gia: $n_{HN{O}_3}=\sum n_{spk}.(i_{spk}+N_{trongspk})=4n_{NO}+2n_{N{O}_2}+12n_{N_2}+10n_{N_{2}O}+10n_{N{H}_{4}N{O}_3}$ (23)

 

---(Nội dung đầy đủ, chi tiết vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy)---

C. HÓA HỮU CƠ

Tính số liên kết p của C_xH_yO_zN_tCl_m: $\mathbf{k}\mathbf{=}\frac{\mathbf{2}\mathbf{+}\sum {\mathbf{n}}_{\mathbf{i}}\mathbf{.}\mathbf{(}{\mathbf{x}}_{\mathbf{i}}\mathbf{-}\mathbf{2}\mathbf{)}}{\mathbf{2}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{2}\mathbf{+}\mathbf{2}\mathbf{x}\mathbf{+}\mathbf{t}\mathbf{-}\mathbf{y}\mathbf{-}\mathbf{m}}{\mathbf{2}}$ (n: số nguyên tử;    x: hóa trị)  (45)

k = 0: chỉ có lk đơn                            

k = 1: 1 lk đôi = 1 vòng                       

k = 2: 1 lk ba = 2 lk đôi = 2 vòng

Dựa vào phản ứng cháy:

Số C = $\frac{{\mathbf{n}}_{\mathbf{C}{\mathbf{O}}_{\mathbf{2}}}}{{\mathbf{n}}_{\mathbf{A}}}$               

Số H=  $\frac{\mathbf{2}{\mathbf{n}}_{{\mathbf{H}}_{\mathbf{2}}\mathbf{O}}}{{\mathbf{n}}_{\mathbf{A}}}$     

${\mathbf{n}}_{\mathbf{A}\mathbf{n}\mathbf{k}\mathbf{a}\mathbf{n}\mathbf{(}\mathbf{A}\mathbf{n}\mathbf{c}\mathbf{o}\mathbf{l}\mathbf{)}}\mathbf{=}{\mathbf{n}}_{{\mathbf{H}}_{\mathbf{2}}\mathbf{O}}\mathbf{-}{\mathbf{n}}_{\mathbf{C}{\mathbf{O}}_{\mathbf{2}}}$   

${\mathbf{n}}_{\mathbf{A}\mathbf{n}\mathbf{k}\mathbf{i}\mathbf{n}}\mathbf{=}{\mathbf{n}}_{\mathbf{C}{\mathbf{O}}_{\mathbf{2}}}\mathbf{-}{\mathbf{n}}_{{\mathbf{H}}_{\mathbf{2}}\mathbf{O}}$                        (46)

* Lưu ý: A là C_xH_y hoặc C_xH_yO_z mạch hở, khi cháy cho: ${\mathbf{n}}_{\mathbf{C}{\mathbf{O}}_{\mathbf{2}}}\mathbf{-}{\mathbf{n}}_{{\mathbf{H}}_{\mathbf{2}}\mathbf{O}}\mathbf{=}\mathbf{k}\mathbf{.}{\mathbf{n}}_{\mathbf{A}}$     thì A có số p = (k+1)

Tính số đồng phân của:                                                                                                                             

- Ancol no, đơn chức (C_nH_2n+1OH):   2^n-2  (1

- Anđehit đơn chức, no (C_nH_2nO) : 2^n- (2

- Axit no đơn chức, mạch hở C_nH_2nO₂   2^{n – 3}   (2

- Este no, đơn chức (C_nH_2nO₂):    2^n-2    (1

- Amin đơn chức, no (C_nH_2n+3N):  2^n-    (1

- Ete đơn chức, no (C_nH_2n+2O):   ½ (n-1)(n-2)    (2

- Xeton đơn chức, no (C_nH_2nO):   (n-2)(n-3)      (3

Số Trieste tạo bởi glixerol và n axit béo   ½ n²(n+1)      (54)

Tính số n peptit tối đa tạo bởi x amino axit khác nhau   xⁿ          (55)

Tính số ete tạo bởi  n ancol đơn chức:   ½ n(n+1)       (56)

Số nhóm este =  $\frac{n_{NaOH}}{n_{este}}$     (57)

Amino axit A có CTPT (NH₂)_x-R-(COOH)_y  $\mathbf{x}\mathbf{=}\frac{{\mathbf{n}}_{\mathbf{H}\mathbf{C}\mathbf{l}}}{{\mathbf{n}}_{\mathbf{A}}},\mathbf{y}\mathbf{=}\frac{{\mathbf{n}}_{\mathbf{N}\mathbf{a}\mathbf{O}\mathbf{H}}}{{\mathbf{n}}_{\mathbf{A}}}$    (58)

...

Trên đây là phần trích dẫn Một số công thức kinh nghiệm dùng để giải nhanh bài toán Hóa học năm 2020, để xem toàn bộ nội dung chi tiết, mời các bạn cùng quý thầy cô vui lòng đăng nhập để tải về máy. 

Chúc các em đạt điểm số thật cao trong kì thi sắp đến!