Qua bài giảng Luyện từ và câu: Luyện tập về từ nhiều nghĩa giúp các em giúp học sinh hiểu được từ nhiều nghĩa, phân biệt được nó với với từ đồng âm. Qua đó, hiểu được các nghĩa của từ nhiều nghĩa (nghĩa gốc, nghĩa chuyển) và mối quan hệ giữa chúng.
Tóm tắt lý thuyết
Câu 1 (SGK trang 73, Tiếng Việt 5): Tìm ở cột B lời giải nghĩa thích hợp cho từ chạy trong mỗi câu ở cột A
| A | B |
| (1) Bé chạy lon ton trên sân. | a) Hoạt động của máy móc. |
| (2) Tàu chạy băng băng trên đường ray. | b) Khẩn trương tránh những điều không may sắp xảy đến. |
| (3) Đồng hồ chạy đúng giờ. | c) Sự di chuyển nhanh của phương tiện giao thông. |
| (4) Dân làng khẩn trương chạy lũ. | d) Sự di chuyển nhanh bằng chân. |
Gợi ý:
(1) - (d): Bé chạy lon ton: Sự di chuyển nhanh bằng chân.
(2) - (c): Tàu chạy băng băng trên đường ray: Sự di chuyển nhanh của phương tiện giao thông.
(3) - (a): Đồng hồ chạy đúng giờ: Hoạt động của máy móc.
(4) - (b): Dân làng khẩn trương chạy lũ: Khẩn trương tránh những điều không may sắp xảy đến.
Câu 2 (SGK trang 73, Tiếng Việt 5): Dòng nào dưới đây nêu đúng nét nghĩa chung của từ chạy có trong tất cả các câu trên?
a) Sự di chuyển.
b) Sự vận động nhanh.
c) Di chuyển bằng chân.
Gợi ý:
- b) Sự vận động nhanh.
Câu 3 (SGK trang 73, Tiếng Việt 5): Từ ăn trong câu nào sau đây được dùng với nghĩa gốc?
a) Bác Lê lội ruộng nhiều nên bị nước ăn chân.
b) Cứ chiều chiều, Vũ lại nghe tiếng còi tàu vào cảng ăn than.
c) Hôm nào cũng vậy, cả gia đình tôi cùng ăn bữa cơm tối rất vui vẻ.
Gợi ý:
- Từ ăn trong câu (c): "Hôm nào cũng vậy, cả gia đình tôi cùng ăn bữa cơm tối rất vui vẻ." được dùng với nghĩa gốc.
Câu 4 (SGK trang 73, Tiếng Việt 5): Chọn một trong hai từ dưới đây và đặt câu để phân biệt các nghĩa từ ấy:
a) Đi
- Nghĩa 1: Tự di chuyển bằng bàn chân.
- Nghĩa 2: Mang (xỏ) vào chân hoặc tay để che, giữ.
b) Đứng
- Nghĩa 1: Ở tư thế thân thẳng, chân đặt trên mặt nền.
- Nghĩa 2: Ngừng chuyển động.
Gợi ý:
a) Đi
- Nghĩa 1: Tự di chuyển bằng bàn chân.
- Em đi bộ đến trường vào mỗi buổi sáng.
- Nghĩa 2: Mang (xỏ) vào chân hoặc tay để che, giữ.
- Em đi đôi giày này rất vừa.
b) Đứng
- Nghĩa 1: Ở tư thế thân thẳng, chân đặt trên mặt nền.
- Chúng em đứng nghiêm chào cờ Tổ quốc.
- Nghĩa 2: Ngừng chuyển động.
- Bộ đội ta đã chặn đứng âm mưu của kẻ thù.
- Thông qua bài giảng Luyện từ và câu: Luyện tập về từ nhiều nghĩa, các em cần nắm:
- Hiểu được các nghĩa của từ nhiều nghĩa
- Nhận biết và phân biệt được từ nhiều nghĩa.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo bài giảng Tập làm văn: Luyện tập tả cảnh để chuẩn bị tốt cho tiết học sau.
