Đề thi HSG năm 2019 môn Ngữ Văn 11 - Trường THPT Lê Quý Đôn - Quảng Trị

TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN                                    ĐỀ THI HSG DUYÊN HẢI BẮC BỘ

                                                                                                            NĂM HỌC: 2018 – 2019

                                                                                                                  MÔN: NGỮ VĂN 11

 Câu 1 (8,0 điểm)

 “Nếu bạn khóc vì mặt trời đã rời khỏi đời bạn, nước mắt sẽ ngăn bạn thấy được những vì sao.” (Tagore)

Suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên.

Câu 2 (12 điểm)

“Nước mắt lăn trên má nhà thơ

Giọt niềm vui má phải

Giọt đau buồn má trái

Hai giọt căm thù và tình yêu

Hai giọt hiền từ, long lanh

Khi chưa  gặp nhau, rất nhỏ

Nhưng gặp nhau, thành mưa giông, bão tố

Căm thù gặp tình yêu là thơ.”

(Thơ Raxun Gamzatov – Thái Bá Tân dịch,  NXB Lao động, 2015)

Bằng các tác phẩm thơ mới đã học, anh/chị hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

........HẾT........

HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT

Câu 1 (8,0 điểm)

Yêu cầu về kĩ năng:

Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

Yêu cầu về kiến thức:

Thí sinh có thể đưa ra những ý kiến, trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng cần chính xác, hợp lí, rõ ràng, thuyết phục… và nêu được các ý cơ bản sau:

Giải thích

• “Khóc vì mặt trời đã rời khỏi đời bạn”: thái độ bi quan, buông xuôi trước những đau khổ, thất bại.
• “Nước mắt sẽ ngăn bạn thấy được những vì sao”: Buồn đau sẽ khiến bạn mất hết niềm tin, hi vọng, cuộc sống của bạn sẽ trở nên tồi tệ và tăm tối.

=>Bằng cách đặt ra lối nói giả thiết  (Nếu…thì) , Tagore đã gửi một thông điệp ý nghĩa về cuộc đời: Con người cần luôn lạc quan trước những buồn đau bởi chính sự lạc quan sẽ giúp bạn tìm ra những niềm vui, những may mắn trong đời.

Bàn luận:

• Tại sao phải sống lạc quan?
• Cần phải làm gì để sống lạc quan?
• Phê phán những người không có niềm tin, không có ý chí phấn đấu vươn lên trong cuộc sống.
• Lạc quan là một thái độ sống tích cực cần có ở mỗi người, nhưng nên tránh cách sống “lạc quan chủ nghĩa”: dùng phép thắng lợi tinh thần để ngụy biện cho những điều xấu xa đang diễn ra trong thực tế.

Bài học nhận thức và hành động

• Nhận thức: Cần phải có ý chí, nghị lực, niềm lạc quan tin tưởng vào tương lai để vững bước trong cuộc đời. Sống cần có lý tưởng, khát vọng và ước mơ.
• Hành động: Trong cuộc sống cũng như trong học tập, mỗi chúng ta phải biết vượt lên chính mình, không nên chùn bước trước những khó khăn thử thách…

Câu 2 (12,0 điểm)

Yêu cầu về kĩ năng

• Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học: hiểu và giải quyết một vấn đề lí luận về đặc trưng của thơ ca, nhà văn và quá trình sáng tác; chứng minh qua một số bài thơ mới cụ thể (có những cảm nhận, đánh giá mang màu sắc cá nhân).
• Bài viết có bố cục rõ ràng, hệ thống luận điểm, luận cứ thuyết phục.
• Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, viết câu. Hành văn trôi chảy, linh hoạt, có chất văn chương.
• Trình bày sạch sẽ, khoa học.

Yêu cầu về kiến thức

Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, song cần đảm bảo những nội dung cơ bản sau:

Giải thích

• “Nước mắt lăn trên má nhà thơ”: Nhà thơ phải có tâm hồn nhạy cảm, dễ dàng rung động trước cuộc sống bởi lẽ thơ ca bắt nguồn từ những cảm xúc mãnh liệt.
• “Khi chưa gặp nhau, rất nhỏ”: Những cảm xúc còn tản mạn, nhỏ lẻ, chưa thống nhất, chưa lắng đọng thì chưa tạo thành cảm hứng sáng tạo thơ ca.
• “gặp nhau, thành mưa giông, bão tố” / “Căm thù gặp tình yêu là thơ”: những cảm xúc đa dạng phức tạp khi thống nhất trong một tình cảm lớn lao hơn, cao đẹp hơn và được soi sáng từ một tư tưởng, một điểm nhìn tiến bộ sẽ tạo thành cảm hứng, sự thôi thúc mãnh liệt (mưa giông, bão tố) dẫn đến sự ra đời của thơ ca.

=> Nhận định của Gamzatov đã khái quát quy luật của quá trình sáng tác thơ ca, từ đó giúp ta nhận ra bản chất trữ tình của thơ và những yêu cầu cần có của một nhà thơ.

   -------Nội dung đầy đủ chi tiết vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập để tải về máy---------

Trên đây là trích dẫn một phần Đề thi HSG  năm 2019 môn Ngữ Văn 11 - Trường THPT Lê Quý Đôn - Quảng Trị. Để xem được đầy đủ nội dung đề thi, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào Chúng tôi. Chúc các em đạt kết quả tốt.

Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm

• Đề thi HSG năm 2019 môn Ngữ Văn 11 - Trường THPT Chuyên Lê Thánh Tông

• Đề thi HSG năm 2019 môn Ngữ Văn 11- Trường THPT Chuyên Hưng Yên

​​---Mod Ngữ Văn tổng hợp và biên soạn---