Mời quý thầy cô cùng các em học sinh lớp 4 tham khảo bài học Biểu đồ. Bài học được Chúng tôi biên soạn với đầy đủ nội dung bám sát chương trình Toán lớp 4, bao gồm phần kiến thức cần nhớ, hướng dẫn giải bài tập SGK . Bên cạnh đó, nhằm giúp cho các em học sinh củng cố bài tập tốt hơn, Chúng tôi còn biên soạn thêm nội dung Bài tập minh họa . Hy vọng với bài học này sẽ giúp các em học tập thật tốt bài Biểu đồ.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Biểu đồ
Đây là biểu đồ nói về các con của năm gia đình
CÁC CON CỦA NĂM GIA ĐÌNH
Biểu đồ này có hai cột :
- Cột bên trái ghi tên các gia đình.
- Cột bên phải cho biết các số con, số con trai, số con gái của mỗi gia đình,
Nhìn vào biểu đồ ta biết :
- Năm gia đình được nêu tên trên biểu đồ là: Gia đình cô Mai, gia đình cô Lan, gia đình cô Hồng, gia đình cô Đào và gia đình cô Cúc
- Gia đình cô Mai có hai cô con gái, gia đình cô Lan có 1 con trai, ...
1.2. Biểu đồ (tiếp theo)
Dưới đây là biểu đồ nói về số chuột mà bốn thôn đã diệt được :
- Hàng dưới ghi tên các thôn.
- Các số ghi ở bên trái của biểu đồ chỉ số chuột.
- Mỗi cột biểu diễn số chuột của thôn đó đã diệt.
- Số ghi ở đỉnh cột chỉ số chuột biểu diễn ở cột đó.
Biểu đồ trên cho ta biết :
- Bốn thôn được nêu tên trên biểu đồ là: Đông, Đoài, Trung, Thượng.
- Số chuột đã diệt được của thôn Đông là 2000 con, của thôn Đoài là 2200 con, thôn Trung là 1600 con và thôn Thượng là 2750 con.
- Cột cao hơn biểu diễn nhiều hơn. Cột thấp hơn biểu diễn số chuột ít hơn.
1.3. Giải bài tập Sách giáo khoa trang 29
Bài 1: Biểu đồ dưới đây nói về các môn thể thao khối lớp Bốn tham gia
Nhìn vào biểu đồ hãy trả lời câu hỏi sau :
a) Những lớp nào được nêu tên trong biểu đồ?
b) Khối lớp Bốn tham gia mấy môn thể thao, gồm những môn nào?
c) Môn bơi có mấy lớp tham gia, là những lớp nào?
d) Môn nào ít lớp tham gia nhất?
e) Hai lớp 4B và 4C tham gia tất cả là mấy môn? Hai lớp đó cùng tham gia những môn thể thao nào?
Hướng dẫn giải:
- Quan sát biểu đồ để trả lời các câu hỏi của bài toán.
a) Các lớp được nêu tên trong biểu đồ là: lớp 4A, lớp 4B, lớp 4C.
b) Khối lớp Bốn tham gia 4 môn thể thao là: bơi lội, nhảy dây, cờ vua và đá cầu.
c) Môn bơi có hai lớp tham gia là lớp 4A và lớp 4C.
d) Môn cờ vua có ít lớp tham gia nhất, chỉ có lớp 4A tham gia.
e) Hai lớp 4B và 4C tham gia tất cả 3 môn là bơi lội, nhảy dây và đá cầu.
Hai lớp cùng tham gia môn đá cầu.
Bài 2: Biểu đồ bên nói về số thóc gia đình bác Hà đã thu hoạch trong ba năm: 2000, 2001, 2002. Dựa vào biểu đồ hãy trả lời các câu hỏi dưới đây :
a) Năm 2002 gia đình bác Hà thu hoạch được mấy tấn thóc?
b) Năm 2002 gia đình bác Hà thu hoạch được nhiều hơn năm 2000 là bao nhiêu tạ thóc?
c) Cả 3 năm gia đình bác Hà thu hoạch được bao nhiêu tấn thóc? Năm nào thu hoạch được nhiều nhất? Năm nào thu hoạch được ít nhất?
Hướng dẫn giải:
- Quan sát biểu đồ đề tìm số thóc mà mỗi năm gia đình bác Hà thu hoạch được.
a) Số thóc gia đình bác Hà thu hoạch năm 2002 là:
10 x 5 = 50 tạ = 5 tấn
b) Số thóc gia đình bác Hà thu hoạch năm 2000 là:
10 x 4 = 40 tạ = 4 tấn
Năm 2002 gia đình bác Hà thu hoạch được nhiều hơn năm 2000 là
50 - 40 = 10 tạ
c) Số thóc gia đình bác Hà thu hoạch năm 2001 là:
10 x 3 = 30 tạ
Cả 3 năm gia đình bác Hà thu hoạch được số thóc là:
40 + 30 + 50 = 120 tạ = 12 tấn
Ta có: 30 tạ < 40 tạ < 50 tạ
Vậy năm 2002 thu hoạch được nhiều thóc nhất; năm 2001 thu hoạch được ít thóc nhất.
1.4. Giải bài tập Sách giáo khoa trang 31, 32
Bài 1: Biểu đồ dưới đây nói về số cây của khối lớp Bốn và khối lớp Năm đã trồng
Nhìn vào biểu đồ trên hãy trả lời các câu hỏi sau :
a) Những lớp nào tham gia trồng cây?
b) Lớp 4A trồng được bao nhiêu cây? Lớp 5B trồng được bao nhiêu cây? Lớp 5C trồng được bao nhiêu cây?
d) Có mấy lớp trồng được trên 30 cây, là những lớp nào?
e) Lớp nào trồng được nhiều cây nhất? Lớp nào trồng được ít cây nhất?
Hướng dẫn giải:
- Quan sát biểu đồ để tìm số cây mỗi lớp trồng được, sau đó trả lời các câu hỏi của bài toán.
- Số ghi ở đỉnh cột chỉ số cây mà mỗi lớp trồng được.
a) Các lớp tham gia trồng cây là: 4A, 4B, 5A, 5B, 5C.
b) Lớp 4A trồng được 35 cây, lớp 5B trồng được 40 cây. Lớp 5C trồng được 23 cây.
c) Khối lớp Năm có 3 lớp trồng cây: Lớp 5A, lớp 5B và lớp 5C.
d) Có ba lớp trồng được hơn 30 cây đó là: Lớp 4A, lớp 5A, lớp 5B.
e) Lớp 4B trồng được 28 cây, lớp 5A trồng được 45 cây.
Ta có: 23 < 28 < 35 < 40 < 45.
Vậy: lớp 5A trồng được nhều cây nhất; lớp 5C trồng được ít cây nhất.
Bài 2: Số lớp Một Trường tiểu học Hòa Bình trong bốn năm học như sau
Năm học 2001 - 2002: 4 lớp
Năm học 2002 - 2000: 3 lớp
Năm học 2003 - 2004: 6 lớp
Năm học 2004 - 2005: 4 lớp
a) Hãy viết tiếp vào chỗ chấm trong biểu đồ dưới đây :
b) Dựa vào biểu đồ trên hãy trả lời các câu hỏi sau :
- Số lớp Một của năm học 2003 - 2004 nhiều hơn của năm học 2002 - 2003 bao nhiêu lớp?
- Năm học 2002 - 2003 mỗi lớp có 35 học sinh. Hỏ trong năm học đó trường Tiểu học Hòa Bình có bao nhiêu học sinh lớp Một?
- Nếu năm học 2004 - 2005 mỗi lớp Một có 32 học sinh thì số học sinh lớp Một năm học 2002 - 2003 ít hơn năm học 2004 - 2005 bao nhiêu học sinh?
Hướng dẫn giải:
- Dựa vào số liệu đề bài cho để hoàn thành biểu đồ.
- Quan sát biểu đồ để trả lời các câu hỏi của bài toán.
a) Điền từ trái sang phải :
- Các đỉnh cột : 4, 6, 4.
- Các chân cột : 2002 – 2003, 2004 – 2005.
b) Số lớp Một của năm học 2003 - 2004 nhiều hơn của năm học 2002 - 2003 là:
6−3 = 3 (lớp)
- Số học sinh lớp Một trong năm học 2002 - 2003 của trường tiểu học Hòa Bình là:
35×3 = 105 (học sinh)
- Số học sinh lớp Một trong năm học 2004 - 2005 của trường tiểu học Hòa Bình là:
32×4 = 128 (học sinh)
- Số học sinh lớp Một năm hoc 2002 - 2003 ít hơn của năm học 2004 - 2005 là:
128−105 = 23 (học sinh)
Bài tập minh họa
Bài 1: Dựa vào biểu đồ dưới đây để viết vào chỗ chấm cho thích hợp:
HỌC SINH GIỎI KHỐI LỚP 4, TRƯỜNG TIỂU HỌC TRẦN HƯNG ĐẠO (Năm 2009 - 2010)
a. Khối lớp bốn có .... lớp, có tất cả .... học sinh giỏi.
b. Lớp 4A có ..... học sinh giỏi, lớp 4B có ..... học sinh giỏi, lớp 4C có ..... học sinh giỏi.
c. Trong khối lớp bốn, lớp .... có số học sinh giỏi nhiều nhất. Lớp ..... có số học sinh giỏi ít nhất.
d. Trung bình mỗi lớp ở khối bốn có ..... học sinh giỏi.
Hướng dẫn giải:
a. Khối lớp bốn có 3 lớp, có tất cả 54 học sinh giỏi.
b. Lớp 4A có 13 học sinh giỏi, lớp 4B có 19 học sinh giỏi, lớp 4C có 22 học sinh giỏi.
c. Trong khối lớp bốn, lớp 4C có số học sinh giỏi nhiều nhất. Lớp 4A có số học sinh giỏi ít nhất.
d. Trung bình mỗi lớp ở khối bốn có 18 học sinh giỏi.
Bài 2: Trong đợt ủng hộ bạn nghèo, Trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm đã thu được của:
Khối lớp Một: 100 000 đồng
Khối lớp Hai: 130 000 đồng
Khối lớp Ba: 150 000 đồng
Khối lớp Bốn: 170 000 đồng
Khối lớp Năm: 200 000 đồng
Hãy lập biểu đồ về thành tích ủng hộ bạn nghèo của các khối lớp ở trường đó.
Hướng dẫn giải:
Biểu đồ về thành tích ủng hộ bạn nghèo của các khối lớp
Bài 3: Dựa vào biểu đồ dưới cây để viết vào chỗ chấm:
SỐ CÂY XANH CỦA TRƯỜNG TIỂU HỌC TRẦN PHÚ ĐÃ TRỒNG
Ghi chú: Mỗi chỉ 100 cây.
a. Năm 2003 trồng được ..... cây, Năm 2004 trồng được ..... cây, Năm 2005 trồng được ..... cây.
b. Trung bình mỗi năm trồng được ..... cây.
c. Năm 2005 trồng được nhiều hơn 2004 là ..... cây.
Hướng dẫn giải:
a. Năm 2003 trồng được 300 cây, Năm 2004 trồng được 500 cây, Năm 2005 trồng được 700 cây.
b. Trung bình mỗi năm trồng được 500 cây.
c. Năm 2005 trồng được nhiều hơn 2004 là 200 cây.
Hỏi đáp về Biểu đồ
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Toán Chúng tôi sẽ sớm trả lời cho các em.