Bài 5: Đa thức

Ở những nhưng bài trước ta đã được tìm hiểu về Đơn thức và các dạng toán liên qua. Ở bài học này, ta sẽ được tìm hiểu về Đa thức là tổng của những đơn thức.

Tóm tắt lý thuyết

1.1. Đa thức

Đa thức là một tổng của những đơn thức. Mỗi đơn thức trong tổng gọi là một hạng tử của đa thức đó.

Ví dụ:

Đa thức \(2x^2-xy+5x^2y-\frac{1}{2}y^2\) có thể viết lại như sau: \((2x^2)+(-xy)+(5x^2y)+(\frac{-1}{2}y^2)\)

Với các hạng tử \(2x^2;(-xy);5x^2y;(\frac{-1}{2}y^2)\)

Thông thường, để cho gọn, người ta thường kí hiệu đa thức bằng các chữ cái in hoa \(A,B,C,M,N,P,Q,...\)

Chú ý: Mỗi đơn thức được coi là một đa thức.

1.2. Thu gọn đa thức

Để thu gọn đa thức, ta thực hiện phép cộng các đơn thức đồng dạng với nhau (trong đa thức đó).

Ví dụ: 

Đa thức \(Q=xy-x^2-2xy+\frac{1}{2}x^2\) có thu gọn là \(Q=-xy-\frac{1}{2}x^2\).

1.3. Bậc của đa thức

Bậc của đa thức là bậc của hạng tử có bậc cao nhất trong dạng thu gọn của đa thức đó.

Ví dụ: 

Đa thức \(P=-xy-\frac{-2}{5}x^3+x^3y\) có bậc là \(4\) (bậc của \(x^3y\) cao nhất trong tất cả các hạng tử).

Bài tập minh họa

 
 

Bài 1:

Tìm bậc của đa thức sau:

a. \(5{x^3} - 2x + 3{x^2} + 5x - 2{x^2} - 3{x^3}\)                   

b. \(2{x^2} - \frac{1}{2}{x^3} - 3{x^2} + 3{x^3} - \frac{2}{3}{x^2}\)

Hướng dẫn giải:

a. \(5{x^3} - 2x + 3{x^2} + 5x - 2{x^2} - 3{x^3}\)

\(\begin{array}{l} = 5{x^3} - 3{x^3} + 3{x^2} - 2{x^2} - 2x + 5x\\ = 2{x^3} + {x^2} + 3x\end{array}\)

Đa thức có bậc là 3.

b. \(2{x^2} - \frac{1}{2}{x^3} - 3{x^2} + 3{x^3} - \frac{2}{3}{x^2}\)

\(\begin{array}{l} = \frac{1}{2}{x^3} + 3{x^3} + 2x - 3{x^2} - \frac{2}{3}{x^2}\\ = \frac{5}{2}{x^3} - \frac{5}{3}{x^2}\end{array}\)

Đa thức có bậc là 3.

 

Bài 2:

Thu gọn các đa thức sau và tìm bậc của đa thức:

a. \(3x{y^2}z + 2{x^2}yz - 4x{y^2}z - 5{x^2}yz - 2xyz\)

b. \(2{x^6} - x{y^6} + 3{x^2}{y^5} + 3x{y^6} + 2{x^2}{y^5}\)

Hướng dẫn giải:

a. \(3x{y^2}z + 2{x^2}yz - 4x{y^2}z - 5{x^2}yz - 2xyz\)

\(\begin{array}{l} = 3x{y^2}z - 4x{y^2}z + 2{x^2}yz - 5{x^2}yz - 2xyz\\ =  - x{y^2}z - 3{x^2}yz - 2xyz\end{array}\)

b. \(2{x^6} - x{y^6} + 3{x^2}{y^5} + 3x{y^6} + 2{x^2}{y^5}\)

\(\begin{array}{l} = 2{x^6} - x{y^6} + 3x{y^6} + 3{x^2}{y^5} + 2{x^2}{y^5}\\ = 2{x^6} + 2x{y^6} + 5{x^2}{y^5}\end{array}\)


Bài 3:

Tính giá trị các đa thức:

a. \(5{x^2}y - 5x{y^2} + xy\) tại x=-2, y=-1.

b. \(\frac{1}{2}x{y^2} + \frac{2}{3}{x^2}y - xy + x{y^2} - \frac{1}{3}{x^2}y + 2xy\) tại x= 0,5; y=1.

Hướng dẫn giải:

a. \(5{x^2}y - 5x{y^2} + xy = xy(5x - 5y + 1)\)

Tại x=-2, y=-1 ta được:

(-2),(-1)[5.(-2)-5(-1)+1]=2(-10+5+1)=2.(-4)=-8.

b. \(\frac{1}{2}x{y^2} + \frac{2}{3}{x^2}y - xy + x{y^2} - \frac{1}{3}{x^2}y + 2xy\)

\(\begin{array}{l} = \frac{1}{2}x{y^2} + x{y^2} + \frac{2}{3}{x^2}y - \frac{1}{3}{x^2}y - xy + 2xy\\ = \frac{2}{3}{x^2}y + \frac{1}{3}{x^2}y + xy = xy\left( {\frac{3}{2}y + \frac{1}{3}x + 1} \right)\end{array}\).

Tại tại x= 0,5; y=1, ta được:

\(\begin{array}{l}0,5.1\left( {\frac{3}{2}.1 + \frac{1}{3}.0,5 + 1} \right)\\ = 0,5.\left( {\frac{3}{2} + \frac{1}{6} + 1} \right) = \frac{1}{2}\left( {\frac{9}{6} + \frac{1}{6} + 1} \right)\\ = \frac{1}{2}\left( {\frac{5}{3} + 1} \right) = \frac{4}{3} = 1\frac{1}{3}\end{array}\).

3. Luyện tập Bài 5 Chương 4 Đại số 7 

Qua bài giảng Đa thức này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như : 

  • Khái niệm đa thức
  • Biết cách rút gọn đa thức
  • Khái niệm và cách tìm bậc của đa thức

3.1 Trắc nghiệm về Đa thức

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Toán 7 Bài 5 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

3.2. Bài tập SGK về Đa thức

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Toán 7 Bài 5 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập 24 trang 38 SGK Toán 7 Tập 2

Bài tập 25 trang 38 SGK Toán 7 Tập 2

Bài tập 26 trang 38 SGK Toán 7 Tập 2

Bài tập 27 trang 38 SGK Toán 7 Tập 2

Bài tập 28 trang 38 SGK Toán 7 Tập 2

4. Hỏi đáp Bài 5 Chương 4 Đại số 7

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Toán Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!

Tham khảo thêm

Bình luận

Có Thể Bạn Quan Tâm ?