Các em vừa nghiên cứu xong lớp cá, một lớp thuộc ngành ĐVCXS thích nghi hoàn toàn với đời sống ở nước. Hôm nay các em sẽ tiếp tục được nghiên cứu một lớp nữa thuộc ngành ĐVCXS mà đã dần chuyển đời sống lên cạn đó là Ếch đồng.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Đời sống
.PNG)
Hình 1: Ếch đồng
- Ếch có đời sống vừa ở nước, vừa ở cạn (ưa nơi ẩm ướt).
- Kiếm ăn vào ban đêm, ăn thức ăn động vật nhỏ như: sâu bọ, giun, dế, ốc...
- Vì thức ăn chủ yếu của chúng là những ĐV thường hoạt động vào đêm. Vào ban đêm nhiệt độ MT thấp.
- Con mồi ở cạn, ở nước → ếch có đời sống vừa ở cạn, vừa ở nước.
- Có hiện tượng trú đông.
- Là động vật biến nhiệt.
1.2. Cấu tạo ngoài và di chuyển
1.2.1. Di chuyển
Hình 2: Các động tác di chuyển trên cạn khi nhảy
- Trên cạn: Khi ngồi chi sau gập hình chữ Z, lúc nhảy chi sau bật thẳng → lực => nhảy cóc.
Hình 3: ếch đồng di chuyển dưới nước
- Dưới nước: Chi sau đẩy nước, chi trước bẻ lái.
- Kết luận: Ếch có 2 cách di chuyển:
- Nhảy cóc (trên cạn).
- Bơi (dưới nước).
Hình 4: Hình dạng ngoài của ếch đồng
| Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ngoài | Thích nghi với đời sống | |
| Ở nước | Ở cạn | |
| Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trước | Giảm sức cản của nước khi bơi | |
| Mắt và lỗ mũi nằm ở vị trí cao trên đầu (mũi ếch thông với khoang miệng vừa để ngửi vừa để thở) | Khi bơi ếch vừa thở vừa quan sát | |
| Da trần phủ chất nhày và ẩm, dễ thấm khí | Giúp hô hấp trong nước dễ dàng | |
| Mắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ | Bảo vệ mắt khỏi bị khô, nhận biết âm thanh | |
| Chi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạt | Thuận lợi cho sự di chuyển | |
| Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón (giống chân vịt) | Tạo thành chân bơi để đẩy nước | |
1.3. Sinh sản và phát triển
- Ếch sinh sản vào cuối xuân
- Tập tính: Ếch đực ôm ếch cái, đẻ ở các bờ nước.
- Thụ tinh ngoài, đẻ trứng.
Hình 5: Vòng đời của ếch đồng
Ếch trưởng thành → Trứng thụ tinh → Nòng nọc → Ếch con
- Giai đoạn nòng nọc mang nhiều đặc điểm giống cá: hô hấp bằng mang, di chuyển bằng vây, sống hoàn toàn ở nước → Phát triển có biến thái.
1.4. Tổng kết
Hình 6: Sơ đồ tư duy ếch đồng
Bài tập minh họa
Bài 1:
Nêu các đặc điểm thích nghi đời sống của ếch.
Hướng dẫn:
| Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ngoài | ý nghĩa thích nghi |
| 1. Đầu dẹp nhọn, khớp với thân thành thành 1 khối thuôn nhọn về phía trước. 2. Mắt và lỗ mũi ở vị trí cao trên đầu (mũi thông với khoang miệng và phổi vừa để thở vừa để ngửi). 3. Da trần phủ chất nhầy và ẩm dễ thấm khí. 4. Mắt có mí giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ. 5. Chi 5 phần có ngón chia đốt linh hoạt. 6. Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón. | → Rẽ nước, giảm sức cản của nước khi bơi. → Khi bơi vừa thở vừa quan sát. → Giúp hô hấp trong nước. → Bảo vệ mắt không bị khô, nhận âm thanh → Thụân lợi cho việc di chuyển. → Tạo thành chân bơi để đẩy nước. |
Bài 2:
a) Ếch sinh sản vào mùa nào trong năm?
b) Đến mùa sinh sản , ếch có hiện tượng gì?
Hướng dẫn:
Bài 3:
Theo em, số lượng ếch đồng cũng như lưỡng cư hiện nay trong tự nhiên như thế nào? (tăng hay giảm, vì sao?)
Hướng dẫn:
Hiện nay số lượng lưỡng cư giảm rất nhiều do săn bắt làm thực phẩm, sử dụng thuốc trừ sâu gây ô nhiễm môi trường…
Không được săn bắt bừa bãi đặc biệt trong mùa sinh sản, bảo vệ môi trường, cần bảo vệ gây nuôi những loài có giá trị…
3. Luyện tập Bài 35 Sinh học 7
Sau khi học xong bài này các em cần:
- Đặc điểm đời sống của ếch đồng.
- Mô tả được các đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống vừa ở nước vừa ở cạn.
- Trình bày được sự sinh sản và phát triển của ếch.
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 7 Bài 35 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. thích nghi với đời sống dưới nước.
- B. thích nghi với đời sống trên cạn.
- C. thích nghi với đời sống vừa dưới nước vừa trên cạn.
- D. thích nghi với đời sống kí sinh
-
- A. Đẻ trứng, thụ tinh ngoài.
- B. Đẻ trứng, thụ tinh trong
- C. Đẻ trứng, thụ tinh ngoài kết hợp với thụ tinh trong.
- D. Đẻ con, thụ tinh trong.
-
Câu 3:
Ếch thường sống ở:
- A. Nơi ẩm ướt, gần bờ.
- B. Vùng đầm lầy.
- C. Trên cây
- D. Nơi khô ráo, thoáng mát
Câu 4- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
3.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 7 Bài 35 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 115 SGK Sinh học 7
Bài tập 2 trang 115 SGK Sinh học 7
Bài tập 3 trang 115 SGK Sinh học 7
Bài tập 4 trang 115 SGK Sinh học 7
Bài tập 1 trang 72 SBT Sinh học 7
Bài tập 2 trang 73 SBT Sinh học 7
Bài tập 3 trang 73 SBT Sinh học 7
Bài tập 5 trang 76 SBT Sinh học 7
Bài tập 1 trang 76 SBT Sinh học 7
Bài tập 2 trang 76 SBT Sinh học 7
Bài tập 3 trang 76 SBT Sinh học 7
Bài tập 4-TN trang 76 SBT Sinh học 7
4. Hỏi đáp Bài 35 Chương 6 Sinh học 7
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
