Soạn văn 12 Số phận con người tóm tắt

1. Bố cục văn bản

• Bố cục gồm 3 phần:
  • Phần 1: (từ đầu đến "đang nghịch cát"): giới thiệu về các nhân vật.
  • Phần 2: (tiếp đến "chợt lóe lên như thế"): niềm hạnh phúc của bé Vania.
  • Phần 3: (còn lại): Số phận của Sô-cô-lốp và niềm tin vào sức mạnh người Nga.

2. Hướng dẫn soạn văn

Câu 1: Hoàn cảnh và tâm trạng An-đrây Xô-cô-lốp sau khi chiến tranh kết thúc và trước khi gặp bé Va-ni-a được miêu tả như thế nào?

• Hoàn cảnh và tâm trạng của An-đrây Xô- cô-lốp trước khi gặp bé Va-ni-a:
  • Năm 1944, sau khi thoát tù, Xô-cô-lốp mới biết tin vợ và con trai anh bị giết hại, niềm tin cuối cùng là A-na-tô-li cũng bị tên thiện xạ Đức giết chết.
    • Xô-cô-lốp rơi vào nỗi đau cùng cực, không biết đi về đâu, anh chọn làm lái xe cho nông trường.
  • Xô-cô-lốp tìm đến rượu dịu bớt nỗi đau dù anh biết tác hại của nó.
  • Anh khóc trước mặt chú bé Va-ni-la tội nghiệp, cũng là nạn nhân sau chiến tranh, lang thang, đói rách.
  • → Hai số phận cùng cực, nghiệt ngã được đặt cạnh nhau với mục đích tố cáo chiến tranh.
  • Hình ảnh Xô-cô-lốp thể hiện khí phách anh hùng của nhân dân, nói lên cái giá đắt của chiến thắng, đau khổ tột cùng của con người do chiến tranh gây nên.

Câu 2: Việc An-đrây Xô-cô-lốp nhận bé Va-ni-a làm con nuôi tác động lớn lao đến hai cha con như thế nào? Tâm hồn ngây thơ của bé Va-ni-a và lòng nhân hậu của An-đrây Xô-cô-lốp được biểu hiện như thế nào?  Điểm nhìn của người kể chuyện có giống điểm nhìn của nhân vật không?

• Việc An-đrây Xô-cô-lốp nhận bé Va-ni-a làm con nuôi chứng tỏ sức mạnh của tình yêu thương thật là kì diệu. Nó sưởi ấm hai trái tim cô đơn lạnh giá và đem lại cho cả hai niềm vui sống.
• Điểm nhìn của tác giả cũng hoàn toàn trùng khớp với điểm nhìn của nhân vật An-đrây Xô-cô-lốp.

Câu 3: An-đrây Xô-cô-lốp đã vượt lên nỗi đau và sự cô đơn như thế nào?

• Trong cuộc sống còn đầy những khó khăn thời hậu chiến An-đrây Xô-cô-lốp đã vượt lên nỗi đau và sự cô đơn của chính mình với một tinh thần trách nhiệm cao cả và một nghị lực phi thường. Anh vẫn phải lo kiếm kế sinh nhai. 
  • Anh lại phải ra đi. Thế là hai bố con lại thất thểu dắt nhau tìm đến một nơi khác để kiếm sống.
  • May mà An-đrây Xô-cô-lốp còn có chỗ dựa quan trọng là tình bạn, là tấm lòng của hai người bạn chiến đấu cùng đơn vị trước đây.
  • An-đrây Xô-cô-lốp đã khóc trong giấc chiêm bao. Anh đã kiên cường nuốt thầm nước mắt để cho bé Va-ni-a không phải khóc. 

Câu 4: Nhận xét về thái độ của người kể chuyện. Ý nghĩa của lời trữ tình ngoại đề ở cuối tác phẩm.

• Thái độ người kể chuyện:
  • Thể hiện lòng khâm phục, ngưỡng mộ, cũng như sự quý mến bản lĩnh con người kiên cường, nhân hậu.
  • Khát khao, tin tưởng vào tương lai thông qua hình ảnh bé Vania.
  • Tin tưởng vào sức mạnh tiềm ẩn, cống hiến âm thầm, to lớn những thế hệ người Nga trong cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
• Đoạn cuối kêu gọi, nhắc nhở quan tâm, trách nhiệm của xã hội đối với những con ngời bất hạnh.

Câu 5: Theo anh (chị) qua đoạn trích này, Sô-lô-khốp nghĩ gì về số phận con người?

• Với Sô-lô-khốp:
  • Trong cuộc sống, mỗi người có thể sẽ có những số phận khác nhau, họ có thể gặp nhiều nỗi đau, bất hạnh, mất mát. Nhưng vẫn không đánh mất hi vọng vào niềm tin, niềm hạnh phúc con người.
  • Ông tin tưởng, con người biết dựa vào nhau, chia sẻ, đùm bọc, yêu thương nhau sẽ tạo nên hạnh phúc.

Trên đây là bài Soạn văn 12 Số phận con người tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Số phận con người.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----