1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 2 phần:
- Phần 1: (từ đầu đến "ông lão và con thuyền"): Cuộc chiến đấu của ông lão Xan-ti-a-gô.
- Phần 2: (còn lại): Xan-ti-a-go mang thành phẩm trở về.
2. Hướng dẫn soạn văn Ông già và biển cả
Câu 1: Hình ảnh những vòng lượn của con cá Kiếm được nhắc đi nhắc lại trong đoạn văn gợi lên những đặc điểm gì trong cuộc đấu giữa ông lão và con cá (thời điểm, phong độ, tư thế)?
- Những đặc điểm được gợi lên từ hình ảnh những vòng lượn của con cá kiếm:
- Ông cảm nhận con cá qua sợi dây, qua vòng lượn từ rộng tới hẹp, từ gần tới xa → cho thấy ông lão giàu kinh nghiệm.
- Hình ảnh của con cá chính là khát vọng, hoài bão của con người, con người luôn theo đuổi ước mơ của mình một cách bền bỉ.
- Những vòng lượn cũng đồng thời vẽ lên những cố gắng cuối cùng dù tuyệt vọng nhưng cũng hết sức mãnh liệt của con cá kiếm. Những cú quật mạnh hòng vượt thoát khỏi sự bủa vây của người ngư phủ → cho thấy con cá kiếm cũng dũng cảm kiên cường không kém gì đối thủ của mình.
Câu 2: Cảm nhận về con cá kiếm tập trung vào những giác quan nào của ông lão? Chứng minh rằng chi tiết này gợi lên sự tiếp nhận từ xa tới gần, từ bộ phận đến toàn thể.
- Bằng sự nhạy bén của ông già nhiều năm kinh nghiệm, ông đã huy động mọi khả năng vào cuộc chiến.
- Về thị giác: phán đoán con cá thông qua đường bơi nghiêng, sức căng của sợi dây
- Về xúc giác: Cảm nhận được từng cử động của nó qua sợi dây
- Ông lão đâm trúng con cá, nó vụt lên khỏi mặt nước, phô hết vẻ khổng lồ, sức lực
- → Các chi tiết được sắp xếp theo trình tự cuộc chinh phục cá kiếm, từ quan sát, cảm nhận khi con cá cố vùng vẫy để thoát rồi sau đó tới gần hơn.
Câu 3: Hãy phát hiện thêm một lớp nghĩa mới: phải chăng ông lão chỉ cảm nhận đối tượng bằng giác quan của một người đi săn, một kẻ chỉ nhằm tiêu diệt đối thủ của mình? Hãy tìm những chi tiết chứng tỏ một cảm nhận khác lạ ở đây, từ đó nhận xét mối liên hệ giữa ông lão và con cá kiếm.
- Ông lão không chỉ cảm nhận đối tượng bằng giác quan của một người đi săn, một kẻ chỉ nhằm tiêu diệt đối thủ của mình.
- Ông vừa yêu quý con cá nhưng cũng lại muốn chinh phục nó cho kì được, ông còn gọi nó là "người anh em".
Câu 4: So sánh hình ảnh con cá kiếm trước và sau khi ông lão chiếm được nó. Điều này gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì? Vì sao có thể coi con cá Kiếm như một biểu tượng?
| Con cá trước khi chết | Con cá sau khi chết |
| - Khổng lồ, đẹp: đuôi lớn hơi hai lưỡi hái lớn, màu tím hồng, thân hình đồ sộ - Phẩm chất: khôn ngoan, kiên cường, chịu đựng… → Mang tầm vóc, vẻ đẹp, sự oai hùng, kì vĩ, duyên dáng | - Vẫn mang nét kiêu hùng: + Cố vùng vẫy, nhô lên phô diễn cái đẹp, không chấp nhận cái chết + Con cá trắng bạc, thẳng đơ, bồng bềnh trôi theo sóng → Vẫn kiêu hùng, kì vĩ |
Trên đây là bài Soạn văn 12 Ông già và biển cả tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Ông già và biển cả.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
