1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 3 phần:
- Phần 1: (Từ đầu …“hơn cả vua”): Giới thiệu về Thái sư Trần Thủ Độ.
- Phần 2: (“Bấy giờ… vua bèn thôi”): Tính cách của Thái sư Trần Thủ Độ.
- Phần 3: (Còn lại): Lời bàn của tác giả.
2. Hướng dẫn soạn văn Thái sư Trần Thủ Độ
Câu 1: Nêu những tình tiết liên quan đến Trần Thủ Độ. Mỗi tình tiết đã bộc lộ một khía cạnh nào về tính cách của ông? Từ đó, anh (chị) có nhận xét gì về nhân cách của Trần Thủ Độ?
- Những tình tiết liên quan đến Trần Thủ Độ:
- Có người mách vua về sự chuyên quyền của Trần Thủ Độ: ông không biện bạch cho bản thân, không thù oán, trách phạt mà thưởng cho người dám vạch lỗi của mình. → Người công minh, độ lượng, có bản lĩnh.
- Vợ ông khóc, mách việc tên quân hiệu không cho đi qua thềm cấm, ông cho người điều tra rồi khen thưởng tên quân hiệu giữ đúng phép nước. → Ông là người chí công vô tư, trọng luật pháp.
- Có người chạy chọt nhờ vợ ông xin cho chức Câu Đương, ông bảo hắn chặt một ngón chân để phân biệt. → Người chủ động giữ gìn sự công bằng phép nước, bài trừ nạn mua quan bán chức.
- Vua muốn phong chức cho anh Trần Thủ Độ, ông không đồng ý, thẳng thắn trình bày quan điểm nên lựa người giỏi nhất, không nên hậu đãi cả hai làm rối việc triều chính. → Tình tiết góp phần làm nổi bật bản lĩnh, nhân cách của Trần Thủ Độ: cương nghị, độ lượng, liêm khiết, đặt lợi ích dân tộc, quốc gia trên lợi ích cá nhân, gia đình.
Câu 2: Nêu những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và khắc họa nhân vật của nhà viết sử (Chú ý những xung đột kịch tính, những bước ngoặt bất ngờ, thú vị trong các tình tiết làm nổi bật tính cách nhân vật).
- Sử gia Ngô Sĩ Liên xây dựng nhiều tình huống giàu kịch tính, ngắn nhưng mỗi câu chuyện đều có xung đột, thắt nút, cao trào, mở nút.
- Ngôn từ hàm súc, chỉ kể, không bình luận. Lời kể khách quan, trung thành với sự thật.
- Cách kể hấp dẫn, luôn gây yếu tố bất ngờ: tình huống có xung đột, cao trào, người đọc bất ngờ về cách giải quyết không theo logic.
- Ông luôn khiến người đọc khâm phục, cảm mến vì nhân cách.
Trên đây là bài Soạn văn 10 Thái sư Trần Thủ Độ tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Thái sư Trần Thủ Độ.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
