1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 3 phần:
- Phần 1: (4 câu đầu): khát vọng lên đường của Từ Hải.
- Phần 2: (12 câu tiếp theo): lí tưởng anh hùng của Từ Hải nổi bật thông qua lời đối thoại với Thúy Kiều.
- Phần 3: (2 câu cuối): hình ảnh Từ Hải dứt áo ra đi.
2. Hướng dẫn soạn văn Chí khí anh hùng
Câu 1: Anh (chị) hãy cho biết hàm nghĩa các cụm từ “lòng bốn phương” và “mặt phi thường”. Tìm những từ ngữ thể hiện sự trân trọng, kính phục của Nguyễn Du với Từ Hải.
- Lòng bốn phương: nghĩa là nói về ý chí muốn vùng vẫy khắp thiên hạ.
- Phi thường: hơn người, xuất chúng.
- → Biểu thị phẩm chất, tài năng của Từ Hải
- Nguyễn Du sử dụng nhiều từ ngữ biểu thị thái độ trân trọng, kính phục Từ Hải:
- Từ ngữ có sắc thái tôn xưng.
- Từ ngữ chỉ hình ảnh kì vĩ, lớn lao.
- Từ ngữ diễn tả hành động dứt khoát.
- → Miêu tả Từ Hải với thái độ ngưỡng mộ, trân trọng, ngợi ca người anh hùng lí tưởng, giấc mơ của nhân dân vào hình tượng này.
Câu 2: Từ Hải bộc lộ lí tưởng anh hùng của mình qua lời nói với Thúy Kiều như thế nào?
- Coi việc Kiều xin đi theo chỉ là thói “nữ nhi thường tình” và trách Kiều đã là tri âm tri kỉ, sao còn làm vướng bận chí khí anh hùng của chàng →Thái độ rạch ròi, dứt khoát, mạnh mẽ, không để chuyện tình cảm thường tình xao nhãng chí lớn.
- Giải thích rõ lí do không đưa nàng đi cùng → Bậc trượng phu mang trong mình hùng tâm tráng chí, chí khí anh hùng.
- Lời hứa ngắn gọn, quả quyết, tự tin.
- → Từ Hải là người anh hùng có hoài bão lớn lao, ý chí và bản lĩnh hơn người, quyết tâm sắt đá, tự tin và không để tình cảm quyến luyến thường tình làm xao nhãng.
Câu 3: Nêu nhận xét về đặc điểm của cách miêu tả (hiện thực hay lí tưởng hoá) người anh hùng Từ Hải trong đoạn trích. Đây có phải là cách tả phổ biến của văn học trung đại không?
- Sử dụng bút pháp lí tưởng hóa: hình ảnh kì vĩ, lớn lao; từ ngữ ngợi ca, tôn xưng; tính cách nhân vật rạch ròi, rõ nét.
- Bút pháp ước lệ, tượng trưng, phóng đại: Từ Hải mang dáng dấp của những người anh hùng chọc trời khuấy nước thường thấy trong thơ văn trung đại.
- Nhân vật hiện lên qua lối miêu tả ngoại hiện với ngôn ngữ đối thoại dứt khoát, hành động quả quyết, thái độ tự tin đầy khí phách.
- → Đây là cách miêu tả hình tượng người anh hùng phổ biến trong văn học trung đại. Từ Hải được miêu tả một cách đẹp đẽ, bay bổng, đáng ngưỡng mộ, đáng khâm phục. Người anh hùng Từ Hải chính là giấc mơ công lí của nhà thơ Nguyễn Du.
Trên đây là bài Soạn văn 10 Chí khí anh hùng tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Chí khí anh hùng.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
