Phương pháp giải một số dạng bài tập về hệ Tuần hoàn Sinh học 8

HỆ TUẦN HOÀN

a. Áp dụng các kiến thức.

• Nêu đặc điểm của các nhóm máu ở người.
  • Nhóm máu O: Hồng cầu không có kháng nguyên A và B, huyết tương có kháng thể α, β
  • Nhóm máu A: Hồng cầu chỉ có A, huyết tương không có α, chỉ có β,
  • Nhóm máu B; Hồng cầu chỉ có B, huyết tương không có β, chỉ có α
  • Nhóm máu AB: Hồng cầu có cả A ,B, huyết tương không có  α, β
• Chu kì co dãn của tim.
  • Thời gian pha dãn chung bằng ½ chu kì tim, thời gian pha co tâm nhĩ bằng 1/3 pha co tâm thất.

b. Bài tập áp dụng.

 Bài tập 1. Phân tích cơ sở khoa học để kết luận nhóm máu O là nhóm máu chuyên cho, nhóm máu AB là nhóm máu chuyên nhận.

Trả lời:

• Nhóm máu O là chuyên cho bởi vì: Hồng cầu của nhóm máu O khụng có kháng nguyên A, B. Nên khi cho các nhóm máu khác dù nhóm máu đó có huyết tương chứa kháng thể α hoặc β hoặc cú cả hai thì không gây kết dính.
• Nhóm máu AB là chuyên nhận bởi vì: Trong huyết tương không có kháng thể α, β nên dù nhận một nhóm máu bất kì nào có kháng nguyên A, B thì vẫn không gây kết dính.

Bài tập 2. Có 4 người Xuân, hạ Thu, Đông có nhóm máu khác nhau. Lấy máu của Xuân hoặc Thu truyền cho Hạ thì không xãy ra tai biến. Lấy máu của Thu truyền cho Xuân hoặc lấy máu của Đông truyền cho Thu thì xãy ra tai biến. Hãy xác định nhóm máu của mỗi người?

Trả lời:

• Lấy máu của Xuân hoặc Thu truyền cho Hạ thì không xãy ra tai biến. Vậy thì Hạ sẽ có nhóm máu AB vì chỉ có nhóm máu AB mới nhận được máu của nhiều người.
• Lấy máu của Thu truyền cho Xuân thì xãy ra tai biến, vậy thì Thu sẽ có nhóm máu A hoặc nhóm máu B.
• Lấy máu của Đông truyền cho Thu thì xãy ra tai biến, vậy thì Đông sẽ có nhóm máu B hoặc nhóm máu A.
• Vậy thì Đông và Thu không phải là nhóm máu O vậy thi Xuân là người có nhóm máu O.

Bài tập 3.

a, Giải thích vì sao máu AB là máu chuyên nhận, máu O là máu chuyên cho?

b, Lấy máu của 4 người: An, Bình, Cúc ,Yến mỗi người là một nhóm máu khác nhau. Rồi tách ra thành các phần riêng biệt (huyết tương và hồng cầu riêng). Sau đó cho hồng cầu trộn lẫn với huyết tương, thu được kết quả như sau:

Dấu (+) là phản ứng dương tính, hồng cầu bị ngưng kết; dấu(-) là phản ứng âm tính, hồng cầu không bị ngưng kết. Hãy xác định nhóm máu của 4 người trên?

Trả lời:

a,

• Máu AB là máu chuyên nhận; Máu AB có chứa cả kháng nguyên A và B trong hồng cầu, nhưng trong huyết tương không có kháng thể, do vậy máu AB không có khả năng gây kết dính hồng cầu lạ. Vì thế máu AB có thẻ nhận bất kì loại máu nào truyền cho nó.
• Máu O không có chứa kháng nguyên nào trong hồng cầu. Vì vậy, khi được truyền cho máu khác, không bị kháng thể trong huyết tương của máu nhận gây kết dính. Nên máu O được coi là máu chuyên cho.
• Khí O₂: Trong mao mạch cao hơn trong tế bào nên khí  này được khuyếch tán từ máu vào tế bào.
• Khí CO₂: Trong mao mạch thấp hơn trong tế bào nên khí  này được khuyếch tán từ tế bào vào máu.

b, a-lập luận đúng, chặt chẽ

Tìm ra các nhóm máu:

Bài tập 4: Cho biết tâm thất trái mỗi lần co bóp đẩy đi 70 ml máu và trong 1 ngày đêm đã đẩy đi được 7560 l máu. Thời gian pha dãn chung bằng ½ chu kì tim, thời gian pha co tâm nhĩ bằng 1/3 pha co tâm thất. Hỏi:

         a. Số lần mạch đập trong một phút?

         b. Thời gian hoạt động của 1 chu kì tim?

         c. Thời gian của mỗi pha: co tâm nhĩ, co tâm thất, dãn chung?

Trả lời:

a. Trong một phút đã co và đẩy được lượng máu là: 7560 : (24.60) = 5,25 (lít)

Số lần tâm thất trái co trong một phút là: (5,25 . 1000) : 70 = 75 (lần)

b. Thời gian hoạt động của một chu kì tim là: 60: 75 = 0,8 (giây)

c. Thời gian của các pha:

• Thời gian của pha giãn chung: 0,8 : 2 = 0,4 (giây)
• Gọi thời gian pha nhĩ co là x giây -> Thời gian pha thất co là 3x.

Ta có: x + 3x = 0,8 – 0,4 = 0,4 => x = 0,1 (giây)

Vậy thời gian tâm nhĩ co: 0,1 giây

Thời gian tâm thất co: 0,1. 3 = 0,3 giây

{-- Nội dung từ câu 5-7 của tài liệu Phương pháp giải một số dạng bài tập về hệ Tuần hoàn Sinh học 8 vui lòng xem ở phần xem online hoặc tải về --}