PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP ĐỊNH LUẬT ÔM CHO MẠCH KÍN ĐƠN GIẢN
I. PHƯƠNG PHÁP GIẢI
1. Mạch kín cơ bản (gồm nguồn và điện trở thuần):
Công thức: I = R / (R + r)
(R là điện trở của mạch ngoài; E, r là suất điện động và điện trở trong của nguồn).
2. Mạch kín gồm nhiều nguồn điện và máy thu mắc nối tiếp với điện trở thuần:
Công thức:
\(I = \frac{{\sum {E - \sum {E'} } }}{{R + \sum {r + } \sum {r'} }}\)
Trong đó: R là điện trở tương đương của mạch ngoài;
E, r là suất điện động và điện trở trong của nguồn;
E’, r’ là suất điện động và điện trở trong của máy thu điện với quy ước: nguồn khi dòng điện đi vào từ cực âm và đi ra từ cực dương; máy thu khi dòng điện đi vào từ cực dương và đi ra từ cực âm.
II. VÍ DỤ MINH HỌA
Ví dụ 1: Đèn 3V – 6W mắc vào hai cực acquy (E = 3V, r = 0,5Ω). Tính điện trở đèn, cường độ dòng điện, hiệu điện thế và công suất tiêu thụ của đèn.
Giải
- Điện trở của đèn:
R = U2/P = 32/6 = 1,5 Ω
- Cường độ dòng điện qua đèn:
I = E / (R+r) = 1,5A
- Hiệu điện thế của đèn:
U = IR = 1,5.1,5 = 2,25V.
- Công suất tiêu thụ của đèn:
P = RI2 = 1,5.1,52 = 3,375W.
Ví dụ 2: Cho mạch điện như hình. Biết nguồn điện có suất điện động E = 12V và có điện trở trong r = 1Ω, các điện trở R1 = 10Ω, R2 = 5Ω và R3 = 8Ω.
a) Tính tổng trở RN của mạch ngoài.
b) Tính cường độ dòng điện I chạy qua nguồn điện và hiệu điện thế mạch ngoài U.
c) Tính hiệu điện thế U1 giữa hai đầu điện trở R1.
d) Tính hiệu suất H của nguồn điện.
Giải
a) Tổng trở RN của mạch ngoài:
RN = R1 + R2 + R3 = 23Ω
b) Cường độ dòng điện I chạy qua nguồn điện:
I = E / (RN+r) = 12 / (23 +1) = 0,5A
Hiệu điện thế mạch ngoài:
UN = I.RN = 0,5.23 = 11,5V
c) Hiệu điện thế U1 giữa hai đầu điện trở R1:
U1 = I.R1 = 0,5.10 = 5 V
d) Hiệu suất H của nguồn điện:
H = U/E.100% = 95,83%
III. BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Bài 1: Hai điện trở R1 = 2Ω, R2 = 6Ω mắc vào nguồn (E, r). Khi R1, R2 nối tiếp, cường độ trong mạch IN = 0,5A. Khi R1, R2 song song, cường độ mạch chính IS = 1,8A. Tìm RN, E, r.
Đ/S: RN = 8Ω ; E = 4,5 V; r = 1 Ω
Bài 2: Có mạch điện như hình vẽ. Nguồn điện có suất điện điện E = 12V và có điện trở trong r = 0,5 Ω. Các điện trở mạch ngoài R1 = 4,5Ω, R2 = 4Ω, R3 = 3Ω. Hãy tìm số chỉ của ampe kế, hiệu suất của nguồn điện khi
a) K mở.
b) K đóng.
Đ/S:
a) IA = 1 A; H = 95,83%
b) IA = 1,5 A; H = 93,75%
Trên đây là trích dẫn toàn bộ nội dung tài liệu Phương pháp giải bài tập Định luật Ôm cho mạch kín đơn giản môn Lý lớp 11 năm 2020, để theo dõi nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác vui lòng đăng nhập vào hệ thống Chúng tôi chọn chức năng xem online hoặc tải về máy!
Chúc các em học tập thật tốt!