TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
I. Khái niệm tiêu hóa: là biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
II. Các hinh thức tiêu hóa: 2 hình thức tiêu hóa:
- Tiêu hóa nội bào: Diễn ra ở bên trong tế bào, thức ăn được thủy phân nhờ Enzim trong lizôxôm → chất dinh dưỡng đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ
- Tiêu hóa ngoại bào: Diễn ra bên ngoài tế bào, trong túi tiêu hóa hoặc ống tiêu hóa, tiêu hóa cơ học hoặc tiêu hóa hóa học (có Enzym), hoặc cả tiêu hóa cơ học và hóa học.
III. Phân biệt các kiểu tiêu hóa ở các nhóm ĐV khác nhau:
BẢNG TÓM TẮT QUÁ TRÌNH TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐV
| Đặc điểm | ĐV chưa có cơ quan tiêu hóa | ĐV có cơ quan tiêu hóa | |
| Có túi tiêu hóa | Có ống tiêu hóa | ||
| Đại diện | Động vật đơn bào . | Ruột khoang và giun dẹp | Từ giun → thú |
| Hình thức | Tiêu hóa nội bào | Tiêu hóa ngoại bào. Tiêu hóa nội bào . | Tiêu hóa ngoại bào |
| Cơ quan | Chưa có | -Túi tiêu hóa: là khoang cơ thể, có 1 lỗ thông với bên ngoài. - Có nhiều tế bào tuyến → Enzim tiêu hóa | - Có ống TH cấu trúc phân hóa. - Có tuyến TH → Enzym tiêu hóa. |
| Quá trình | - Thức ăn → cơ thể (nhập bào) tạo không bào tiêu hóa -Không bào TH + lizôxôm → enzym TH → chất dd đơn giản. - Chất dd thì hấp thụ, chất bã thải ra ngoài. | Thức ăn → túi tiêu hóa ó tiêu hóa ngoại bào → Thức ăn kích thước nhỏ hơn → tiêu hóa nội bào → Chất dd cơ thể sử dụng được. | - Thức ăn đi theo một chiều trong ống tiêu hóa → Biến đổi cơ học, hóa học → chất dinh dưỡng đơn giản → hấp thụ vào máu. - Các chất không TH → phân, bài tiết |
BẢNG TÓM TẮT QUÁ TRÌNH TIÊU HÓA Ở NHÓM ĐV CÓ ỐNG TIÊU HÓA
| Bộ phân | Tiêu hóa cơ học | Tiêu hóa hóa học |
| Miệng | Tiêu hoá cơ học là chủ yếu: Nhai, đảo trộn thức ăn, tạo viên thức ăn. | Tiết nước bọt, hoạt động của enzim amilaza biến đổi một phần tinh bột thành đƣờng mantôzơ |
| Thực quản | Nuốt, đẩy viên thức ăn xuống dạ dày | Không có E, nhưng amilaza vẫn tiếp tục hoạt động. |
| Dạ dày | Tiêu hoá cơ học là chủ yếu: Co bóp, nhào trộn thức ăn với dịch vị, đẩy thức ăn xuống ruột | Tiết enzim pepsin biến đổi prôtêin ở mức độ nhất định |
| Ruột non | Tạo lực đẩy thức ăn dần xuống các phần tiếp theo của ruột, giúp thức ăn thấm đều dịch mật, dịch tuỵ, dịch ruột… | - Là chủ yếu, có đủ loại enzim do tuyến tiêu hoá tiết ra đổ vào ruột non (tuyến tuỵ, tuyến ruột) - biến đổi tất cả các loại thức ăn: gluxit, lipit, prôtêin → đường đơn, glixêrin và axit béo, a.amin |
| Ruột già | Tái hấp thụ nước, cô đặc chất bã tạo thành phân. | |
NHỮNG ĐIỂM TIẾN HÓA TRONG QUÁ TRÌNH TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐV:
1. Tại sao nói: Tiêu hóa trong túi TH có ưu điểm hơn so với tiêu hóa nội bào ở động vật đơn bào?
Tiêu hóa được thức ăn có kích thước lớn hơn → Chất dinh dưỡng đa dạng hơn.
Thức ăn được tiêu hóa ngoại bào → Tiêu hóa nội bào → Hiệu suất tiêu hóa cao hơn.
2. Ống tiêu hóa phân hóa thành các bộ phận khác nhau có ý nghĩa gì?
Ống tiêu hóa phân hóa thành các phần khác nhau → chuyên hóa về chức năng → hiệu quả tiêu hóa cao hơn.
Thức ăn chỉ đi theo một chiều → không có sự trộn lẫn giữa thức ăn và chất thải.
3. Hiệu quả tiêu hóa trong ống tiêu hóa có ưu điểm gì so với tiêu hóa trong túi tiêu hóa ?
Thức ăn đi theo 1 chiều trong ống tiêu hóa → thức ăn không bị trộn lẫn với chất thải.
Có nhiều loại tuyến tiêu hóa → nhiều loại E tiêu hóa, dịch tiêu hóa không bị hòa loãng → hiệu suất tiêu hóa cao.
Sự chuyên hóa của các bộ phận trong ống tiêu hóa → tăng hiệu quả tiêu hóa.
4. Xác định chiều hướng tiến hóa của hệ tiêu hóa ở các nhóm ĐVvề : cơ quan, hình thức, hệ enzyme tiêu hóa ?
- Cơ quan tiêu hóa ngày càng phức tạp và chuyên hóa:
Chưa có cơ quan tiêu hóa → túi tiêu hóa đơn giản → ống tiêu hóa cấu trúc phân hóa.
- Hình thức tiêu hóa ngày càng ưu thế hơn: Tiêu hóa nội bào → tiêu hóa ngoại bào
- Sự phức tạp dần trong hệ enzym tiêu hóa:
Enzym từ bào quan Lizoxom → Enzym từ tế bào tuyến → Enzym từ các tuyến tiêu hóa chuyên hóa cao, đa dạng về loại enzym, hoàn thiện về quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng.
IV. Tiêu hóa ở thú ăn thịt và thú ăn thực vật:
{-- Nội dung phần IV. tiêu hóa ở thú ăn thịt và thú ăn thực vật của tài liệu Lý thuyết tổng ôn chủ đề Tiêu hóa ở động vật Sinh học 11 vui lòng xem ở phần xem online hoặc tải về --}
Trên đây là một phần trích đoạn nội dung tài liệu Lý thuyết tổng ôn chủ đề Tiêu hóa ở động vật Sinh học 11. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập .
Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:
Chúc các em học tập tốt !
