Thông qua bài giảng Luyện từ và câu: Tính từ (Tiếp theo), giúp các em nắm được một số cách thể hiện mức độ của đặc điểm, tính chất,.... Đồng thời, biết cách tìm và đặt câu với những từ ngữ miêu tả mức độ khác nhau của các đặc điểm, tính chất.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Nhận xét
Câu 1: Đặc điểm của các sự vật được miêu tả trong những câu sau khác nhau như thế nào?
a. Tờ giấy này trắng
b. Tờ giấy này trăng trắng
c. Tờ giấy này trắng tinh
Gợi ý:
a) Mức độ trung bình
b) Mức độ thấp
c) Mức độ cao
Câu 2: Trong các câu dưới đây, ý nghĩa mức độ được thể hiện bằng những cách nào?
a. Tờ giấy này rất trắng.
b. Tờ giấy này trắng hơn.
c. Tờ giấy này trắng nhất.
Gợi ý:
a. Thêm từ rất vào trước tính từ trắng cho thấy tờ giấy trắng hơn mức độ bình thường.
b. Thêm từ hơn vào sau tính từ trắng để tạo thành sự so sánh trắng hơn mức độ bình thường.
c. Thêm từ nhất vào sau từ trắng tạo nên sự so sánh ở mức độ cao nhất.
1.2. Ghi nhớ
- Có một số cách thể hiện mức độ của đặc điểm, tính chất như sau:
- Tạo ra các từ ghép hoặc từ láy với tính từ đã cho.
- Thêm các từ rất, quá, lắm,... vào trước hoặc sau tính từ.
- Tạo ra phép so sánh.
1.3. Hướng dẫn luyện tập
Câu 1 (trang 124 sgk Tiếng Việt 4): Tìm những từ ngữ biểu thị mức độ của đặc điểm, tính chất (được in nghiêng) trong đoạn văn sau:
Hoa cà phê thơm đậm và ngọt nên mùi hương thường theo gió bay đi rất xa. Nhà thơ Xuân Diệu chỉ một lần đến đây ngắm nhìn vẻ đẹp của cà phê đã phải thốt lên:
Hoa cà phê thơm lắm em ơi
Hoa cùng một điệu với hoa nhài
Trong ngà trắng ngọc, xinh và sáng
Như miệng em cười đâu đây thôi.
Mỗi mùa xuân, Đắk Lắk lại khoác lên mình một màu trắng ngà ngọc và tỏa ra mùi hương ngan ngát khiến đất trời trong những ngày xuân đẹp hơn, lộng lẫy hơn và tinh khiết hơn.
Theo THU HÀ
M: Hoa cà phê thơm đậm và ngọt nên mùi hương thường theo gió bay đi rất xa.
Gợi ý:
- Những từ ngữ biểu thị mức độ của đặc điểm, tính chất trong đoạn văn: đậm, ngọt, rất, lắm, trong ngà, trắng ngọc, ngà ngọc, đẹp hơn, lộng lẫy hơn, tinh khiết hơn.
Câu 2 (trang 124 sgk Tiếng Việt 4): Hãy tìm những từ ngữ miêu tả mức độ khác nhau của các đặc điểm sau: đỏ, cao, vui.
Gợi ý:
- Những từ ngữ miêu tả mức độ khác nhau của các đặc điểm:
- Đỏ: đo đỏ, đỏ rực, đỏ hồng, đỏ chót, đỏ chói, rất đỏ, đỏ lắm, đỏ quá, quá đỏ, đỏ hơn, đỏ nhất, đỏ như son, đỏ hơn son...
- Cao: cao cao, cao vút, cao chót vót, cao vợi, rất cao, cao quá, cao hơn, cao nhất...
- Vui: vui vui, vui vẻ, vui sướng, sướng vui, mừng vui, rất vui, vui lắm, vui quá, vui hơn, vui nhất...
Câu 3 (trang 124 sgk Tiếng Việt 4): Đặt câu với mỗi từ ngữ em vừa tìm được ở bài tập 2.
Gợi ý:
- Nhận được quà từ bà, Lan vui lắm.
- Mặt trời mùa hè cao vời vợi.
- Màu của lá cờ Tổ quốc đỏ chót.
- Thông qua bài học Luyện từ và câu:Tính từ, các em cần nắm được những nội dung sau:
- Có một số cách thể hiện mức độ của đặc điểm, tính chất như sau: Tạo ra các từ ghép hoặc từ láy với tính từ đã cho; Thêm các từ rất, quá, lắm,... vào trước hoặc sau tính từ; Tạo ra phép so sánh.
- Nhận biết được những từ ngữ biểu thị mức độ của đặc điểm, tính chất trong các câu văn, đoạn văn.
- Biết đặt câu với các từ ngữ biểu thị mức độ của đặc điểm, tính chất.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tập làm văn: Kể chuyện để có bước chuẩn bị thật tốt cho tiết học tiếp theo.
