Qua bài giảng Luyện từ và câu: Dấu ngoặc kép, giúp các em biết được tác dụng của dấu ngoặc kép. Đồng thời biết vận dụng kiến thức đã học để tìm các lời nói trực tiếp, đặt các dấu ngoặc kép trong các câu văn, đoạn văn.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Nhận xét
Câu 1: Ghi lại các câu hỏi trong bài tập đọc Người tìm đường lên các vì sao.
- Vì sao quả bóng không có cánh mà vẫn bay lên được?
- Cậu làm thế nào mà mua được nhiều sách vở và dụng cụ thí nghiệm như thế?
Câu 2: Các câu hỏi ấy là của ai và để hỏi ai?
- “Vì sao quả bóng không có cánh mà vẫn bay được?” là của Xi-ôn-cốp-xki tự hỏi mình.
- “Cậu làm thế nào mà mua được nhiều sách vở và dụng cụ thí nghiệm như thế?” là câu hỏi của một người bạn hỏi Xi-ôn-cốp-xki.
Câu 3: Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra đó là câu hỏi?
- Câu “Vì sao quả bóng không có cánh mà vẫn bay được?”: có từ Vì sao và dấu chấm hỏi (?)
- Câu “Cậu làm thế nào mà mua được nhiều sách vở và dụng cụ thí nghiệm như thế?” có từ thế nào và dấu chấm hỏi (?).
1.2. Ghi nhớ
- Câu hỏi (còn gọi là câu nghi vấn) dùng để hỏi về những điều chưa biết.
- Phần lớn câu hỏi là để hỏi người khác, nhưng cũng có những câu để tự hỏi mình.
- Câu hỏi thường có các từ nghi vấn (ai, gì, nào, sao, không,...). Khi viết, cuối câu hỏi có dấu chấm hỏi (?).
1.3. Hướng dẫn luyện tập
Câu 1 (trang 131 sgk Tiếng Việt 4): Tìm câu hỏi trong các bài Thưa chuyện với mẹ, Hai bàn tay và ghi vào bảng có mẫu như sau:
Gợi ý:
Câu 2 (trang 131 sgk Tiếng Việt 4): Chọn khoảng 3 câu trong bài Văn hay chữ tốt. Đặt câu hỏi để trao đổi với bạn về các nội dung liên quan đến từng câu.
M: Thuở đi học, Cao Bá Quát viết chữ rất xấu nên nhiều bài văn dù hay vẫn bị thầy cho điểm kém.
Câu hỏi:
- Thuở đi học, chữ Cao Bá Quát thế nào?
- Chữ ai xấu?
- Vì sao Cao Bá Quát thường bị điểm kém?
- Vì sao nhiều bài văn của Cao Bá Quát dù hay vẫn bị điểm kém?
Gợi ý:
- Câu: Gia đình già có một việc oan uổng muốn kêu quan, nhờ cậu viết giúp cho lá đơn, có được không?
- Câu hỏi:
- Ai nhờ Cao Bá Quát viết giúp lá đơn?
- Tạo sao, bà cụ phải viết đơn gửi quan?
- Câu: Từ đó, ông dốc sức luyện viết chữ sao cho đẹp.
- Câu hỏi:
- Vì sao, Cao Bá Quát phải dốc lòng luyện viết chữ?
- Câu: Ông nổi danh khắp nước là người văn hay chữ tốt.
- Câu hỏi:
- Nhờ đâu Cao Bá Quát được nổi danh khắp nước?
Câu 3 (trang 131 sgk Tiếng Việt 4): Em hãy đặt một câu hỏi để tự hỏi mình.
Gợi ý:
- Ngày mai, mình sẽ học môn gì nhỉ?
- Thông qua bài giảng Luyện từ và câu: Câu hỏi và dấu chấm hỏi, các em cần nắm và rèn luyện được những nội dung kiến thức, kĩ năng cơ bản và trọng tâm nhất như:
- Nắm được tác dụng của câu hỏi và dấu chấm hỏi
- Bước đầu biết vận dụng kiến thức đã học để đặt câu hỏi.
- Giáo dục các em có ý thức sử dụng đúng câu hỏi và dấu chấm hỏi.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tập làm văn: Ôn tập văn kể chuyện để chuẩn bị thật tốt cho tiết học sau.
