LÍ THUYẾT VÀ BÀI TẬP ÔN TẬP CHỦ ĐỀ BỘ NÃO
SINH HỌC 8 NĂM 2020
A. NỘI DUNG LÍ THUYẾT
1. Giới thiệu bộ não
- Bộ não gồm:
+ Trụ não: tiếp liền với tủy sống ở phía dưới.
+ Tiểu não: nằm phía sau trụ não.
+ Não trung gian: nằm giữa trụ não và đại não.
+ Đại não: lớn nhất, nằm trên tiểu não.
a. Trụ não
* Cấu tạo:
- Trụ não gồm: hành não, cầu não, não giữa (gồm cuống não và củ não sinh tư)
- Chất trắng ở ngoài: gồm đường lên (cảm giác) và đường xuống (vận động) liên hệ với tủy sống và các phần khác của não.
- Chất xám ở trong: tập trung thành các nhân xám, là nơi xuất phát của 12 đôi dây thần kinh não, gồm 3 loại:
+ Dây cảm giác.
+ Dây vận động.
+ Dây pha.
* Chức năng:
- Điều khiển, điều hoà hoạt động của các nội quan (tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá) do nhân xám đảm nhiệm.
- Dẫn truyền (đường dẫn truyền lên và đường dẫn truyền xuống) do chất trắng đảm nhiệm.
b. Não trung gian
- Não trung gian gồm đồi thị và vùng dưới đồi
+ Đồi thị → dẫn truyền cảm giác từ dưới lên trên
+ Vùng dưới đồi thị → điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà thân nhiệt
- Chức năng: Điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt
c. Tiểu não
* Cấu tạo:
- Chất xám ở ngoài: làm thành vỏ tiểu não và các nhân
- Chất trắng ở trong là các đường dẫn truyền nối vỏ tiểu não và các nhân với các phần khác của thần kinh
- Chức năng: Phối hợp cử động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể.
+ Phá hủy tiểu não chim bồ câu, con vật đi lảo đảo, mất thăng bằng.
+ Phá hủy một bên tiểu não ếch cũng làm ếch nhảy, bơi lệch về phía bị hủy tiểu não.
d. Đại não
* Cấu tạo:
- Cấu tạo ngoài: Bề mặt của đại não được phủ bởi một lớp chất xám làm thành vỏ não. Bể mặt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là các chất xám và khe và rãnh. Làm tăng diện tích bề mặt vỏ não (nơi chứa thân của các nơron) lên tới 2300 - 2500cm2. Hơn 2/3 bề mặt của vỏ não nằm trong các khe và rãnh, vỏ não chỉ dày khoảng 2 -3 mm, gồm 6 lớp, chủ yếu là các tế bào hình tháp.
- Cấu tạo trong: Các rãnh chia mỗi nửa đại não thành các thuỳ. Rãnh đỉnh ngăn cách thuỳ trán và thuỳ đỉnh, rãnh thái dương ngăn cách thuỳ trán và thùy đỉnh với thuỳ thái dương. Trong các thuỳ, các khe đã tạo thành các hổi hay khúc cuộn não.
+ Chất xám : tạo thành vỏ não, dày khoảng 2-3mm, là trung khu của các PXCĐK
+ Chất trắng là các đường thần kinh
- Nối các vùng vỏ não.
- Nối hai nửa đại não.
- Nối giữa vỏ não với các phần dưới của não với tủy sống.
+ Dưới võ não là chất tráng, trong đó chứa các nhân nền (nhân dưới vỏ).
* Chức năng: Các khe và rãnh chia não thành các thùy và các hồi não, trong đó có các vùng cảm giác, vùng vận động, đặc biệt là vùng vận động ngôn ngữ và vùng hiểu tiếng nói và chữ viết.
1 - Vùng thị giác
3 - Vùng cảm giác
4 - Vùng vận động
5 - Vùng vận động ngôn ngữ (nói và viết)
6 - Vùng hiểu tiếng nói
7 - Vùng hiểu chữ viết
8 - Vùng vị giác
12 - Vùng thính giác
B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1. Ở người, bộ phận nào nằm giữa trụ não và đại não?
A. Tủy sống
B. Hạch thần kinh
C. Não trung gian
D. Tiểu não
Câu 2. Liền phía sau trụ não là
A. Não giữa. B. Đại não.
C. Tiểu não. D. Hành não.
Câu 3. Bộ phận nào của não nối liền trực tiếp với tủy sống?
A. Não trung gian
B. Não giữa
C. Cầu não
D. Hành não
Câu 4. Trụ não không bao gồm cấu trúc nào dưới đây?
A. Hành não B. Cầu não
C. Não giữa D. Tiểu não
Câu 5. Bộ phận nào dưới đây được cấu tạo bởi chất trắng bao ngoài, chất xám nằm bên trong?
A. Tất cả các phương án còn lại
B. Trụ não
C. Tiểu não
D. Đại não
Câu 6. Ở người, trụ não có chức năng chủ yếu là gì?
A. Điều khiển các hoạt động có ý thức của con người.
B. Điều khiển, điều hòa hoạt động của các nội quan, đặc biệt là hoạt động tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa.
C. Điều hòa, phối hợp các cử động phức tạp và giúp giữ thăng bằng cơ thể.
D. Là trung ương điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt.
Câu 7. Bộ phận nào của não là trạm cuối cùng chuyển tiếp của tất cả các đường truyền cảm giác từ dưới đi lên não?
A. Cầu não
B. Tiểu não
C. Não giữa
D. Não trung gian
Câu 8. Con người có tất cả bao nhiêu đôi dây thần kinh não?
A. 6 đôi B. 31 đôi
C. 12 đôi D. 24 đôi
Câu 9. Chọn từ thích hợp để điền vào chỗ chấm trong câu sau: Ở người, nhân xám của … là các trung khu thần kinh, nơi xuất phát của các dây thần kinh não.
A. Tiểu não
B. Não trung gian
C. Trụ não
D. Tiểu não
Câu 10. Khi phá hủy một phần của bộ phận nào dưới đây, ếch sẽ nhảy và bơi loạng choạng?
A. Cuống não B. Tiểu não
C. Hành não D. Cầu não
Câu 11. Mỗi bán cầu đại não ở người được phân chia thành mấy thùy?
A. 2 B. 4
C. 5 D. 3
Câu 12. Vỏ não được cấu tạo chủ yếu bởi các tế bào có hình dạng như thế nào?
- Hình tháp
- Hình nón
- Hình trứng
- Hình sao
Câu 13. Ở người trưởng thành, diện tích bề mặt của vỏ não nằm trong khoảng bao nhiêu?
A. 2300 – 2500 cm2
B. 1800 – 2000 cm2
C. 2000 – 2300 cm2
D. 2500 – 2800 cm2
Câu 14. Vỏ não người có bề dày khoảng
A. 1 – 2 mm.
B. 2 – 3 mm.
C. 3 – 5 mm.
D. 7 – 8 mm.
Câu 15. Ở vỏ não người, rãnh đỉnh là nơi ngăn cách
A. Thùy chẩm với thùy đỉnh.
B. Thùy trán với thùy đỉnh.
C. Thùy đỉnh và thùy thái dương.
D. Thùy thái dương và thùy chẩm.
Câu 16. Vùng thị giác nằm ở thùy nào của vỏ não?
A. Thùy chẩm
B. Thùy thái dương
C. Thùy đỉnh
D. Thùy trán
Câu 17. Ở người, vùng chức năng nào dưới đây nằm ở thùy trán?
A. Vùng vị giác
B. Vùng hiểu tiếng nói
C. Vùng vận động ngôn ngữ
D. Vùng thính giác
Câu 18. Khi nói về cấu tạo của đại não, phát biểu nào dưới đây là đúng?
Chất xám bao bọc bên ngoài, chất trắng nằm bên trong
Chất xám bao bọc bên ngoài, chất trắng nằm bên trong tạo thành các nhân nền
Chất trắng bao bọc bên ngoài, chất xám nằm bên trong
Chất trắng bao bọc bên ngoài, chất xám nằm bên trong tạo thành các nhân nền
Câu 19. Chọn số liệu thích hợp để điền vào chỗ chấm trong câu sau: Ở người, hơn … bề mặt của vỏ não nằm trong các khe và rãnh.
A. 4/5 B. 3/4
C. 2/3 D. 5/6
Câu 20. Hầu hết các đường dẫn truyền nối giữa vỏ não và các phần dưới của não đều bắt chéo ở
Hành tủy hoặc tủy sống.
Não trung gian hoặc trụ não.
Tủy sống hoặc tiểu não.
Tiểu não hoặc não giữa.
ĐÁP ÁN
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| C | C | D | D | B | B | D | C | C | B |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| B | A | A | B | B | A | C | A | C | A |
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:
