Bài 1 trang 239 SGK Sinh 12 nâng cao
Hãy cho biết khái niệm về chuỗi thức ăn và bậc dinh dưỡng. Cho ví dụ?
Hướng dẫn giải
- Chuỗi thức ăn thể hiện mối quan hệ dinh dưỡng của các loài trong quần xã, trong đó loài này sử dụng một loài khác hay sản phẩm của nó làm thức ăn, về phía mình, nó lại làm thức ăn cho các loài kế tiếp.
- Ví dụ: Tảo → Giáp xác → Cá trích → Cá thu → Cá mập.
- Cỏ → Châu chấu → Chim sâu → Rắn → Đại bàng.
- Bậc dinh dưỡng: những đơn vị cấu trúc nên chuỗi thức ăn là các bậc dinh dưỡng.
- Trong chuỗi thức ăn: Cỏ → Châu chấu → Chim sâu → Rắn → Đại bàng. Có 5 thành phần, mỗi thành phần là một bậc dinh dưỡng. Trong quần xã, mỗi bậc dinh dưỡng gồm nhiều loài cùng đứng trong một mức năng lượng hay cùng sử dụng một dạng thức ăn.
Bài 2 trang 239 SGK Sinh 12 nâng cao
Trong thiên nhiên có mấy loại chuỗi thức ăn cơ bản? Chuỗi nào là hệ quả của chuỗi nào?
Hướng dẫn giải
- Trong thiên nhiên có 2 chuỗi thức ăn cơ bản: chuỗi thức ăn thực vật được khởi đầu bằng thực vật và chuỗi thức ăn phế liệu hay mùn bã hữu cơ (gọi là detrit) được khởi đầu bằng mùn bã (hay detrit):
- Thực vật → Động vật ăn thực vật → Động vật ăn thịt các cấp
- Mùn bã hữu cơ → Động vật ăn mùn bã → Động vật ăn thịt các cấp
- Chuỗi thức ăn thứ hai là hệ quả của chuỗi thức ăn thứ nhất. Mùn bã hữu cỡ chính là những chất bài tiết của động vật và mảnh vụn xác động, thực vật đang trong trạng thái đang bị phân giải bởi vi sinh vật. Hai chuỗi thức ăn hoạt động đồng thời, song tuỳ nơi, tuỳ lúc mà một trong 2 chuỗi trở thành ưu thế.
- VD: Trên đồng cỏ vào mùa xuân hè, cỏ non dồi dào là nguồn thức ăn phong phú cho trâu bò và các loài côn trùng ăn cỏ. Vào mùa đông, cỏ cằn cỗi, úa vàng, chuỗi thức ăn khởi đầu bằng sinh vật phân giải trở nên ưu thế hơn.
Bài 3 trang 239 SGK Sinh 12 nâng cao
Hãy giải thích tại sao tháp sinh khối của thuỷ sinh vật trong tầng nước lại có dạng khác thường? Trong trường hợp nào tháp số lượng bị đảo ngược?
Hướng dẫn giải
- Tháp sinh khối của thủy sinh vật trong tầng nước có dạng khác thường vì: sinh khối của vi khuẩn, tảo phù du rất thấp, trong khi sinh khối của sinh vật tiêu thụ lại lớn, tháp trở nên mất cân đối, đáy tháp nhỏ.
- Tháp số lượng bị đảo ngược trong trường hợp:
- Vật chủ có số lượng ít, vật kí sinh đông.
- Quần xã sinh vật ở môi trường nước.
Bài 4 trang 239 SGK Sinh 12 nâng cao
Cho biết, khi đi từ vùng cực đến vùng nhiệt đới thì lưới thức ăn phức tạp hơn hay đơn giản hơn ? Hãy giải thích?
Hướng dẫn giải
- Khi đi từ vùng cực đến vùng nhiệt đới thì lưới thức ăn phức tạp hơn do: vùng nhiệt đới có số lượng loài đa dạng, thành phần các loài phong phú hơn, ổ sinh thái phân hóa ngày càng đa dạng, xuất hiện nhiều loài ăn nhiều loại thức ăn hơn.
Bài 5 trang 239 SGK Sinh 12 nâng cao
Hãy chọn phương án trả lời đúng. Mối quan hệ giữa tò vò và nhện được mô tả trong câu ca dao “Tò vò mà nuôi con nhện, về sau nó lớn nó quyện nhau đi; tò vò ngồi khóc tỉ ti, nhện ơi, nhện hỡi, nhện đi đằng nào” là
A. quan hệ kí sinh.
B. quan hệ hội sinh.
C. quan hệ con mồi - vật ăn thịt.
D. quan hệ ức chế - cảm nhiễm.
Hướng dẫn giải
Đáp án C
Trên đây là nội dung hướng dẫn giải chi tiết bài tập SGK nâng cao môn Sinh 12 Chương 3 - Sinh thái học Mối quan hệ dinh dưỡng được trình bày rõ ràng, khoa học. Chúng tôi hy vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các bạn học sinh lớp 12 học tập thật tốt!
