Bài 1 trang 136 SGK Sinh 12 nâng cao
Giải thích vì sao hệ động, thực vật ở đại lục Âu - Á và ở Bắc Mĩ có sự giống và khác nhau?
Hướng dẫn giải
- Vùng Cổ bắc và Tân bắc có hệ động vật về căn bản là giống nhau vì cho đến kỉ Thứ ba, 2 vùng Cổ bắc và Tân bắc còn nối liền với nhau, do đó sự phân bố động, thực vật của cả 2 vùng đồng nhất.
- Sự tồn tại một số loài đặc trưng ở mỗi vùng là do đến kỉ Thứ tư đại lục châu Mĩ mới tách đại lục Âu - Á tại eo biển Bêrinh, vì vậy sự hình thành các loài đặc hữu giữa 2 vùng là độc lập với nhau và bị cách li địa lí.
Bài 2 trang 136 SGK Sinh 12 nâng cao
Giải thích nguyên nhân hình thành đặc điểm hệ động, thực vật lục địa Úc. Từ đó rút ra được kết luận gì?
Hướng dẫn giải
- Hệ động vật ở đây khác biệt rõ rệt so với các vùng lận cận: có những loài thú bậc thấp như thú mỏ vịt, nhím mỏ vịt; thú có túi gồm hơn 200 loài phân bố rộng rãi (chuột túi, sóc túi, kanguru sống trên mặt đất và trên cây).
- Hệ thực vật lục địa úc cũng có đặc trưng là tính địa phương cao, chiếm 75% tổng số, như các giống đặc hữu: bạch đàn (Eucaliptus), keo (Acacia)…
- Đại lục úc đã bị tách rời lục địa châu á vào cuối đại Trung sinh. Vào thời điểm đó chưa có thú có túi nên lục địa úc vẫn có thú có túi đến hiện nay. Đến kỉ Thứ ba lục địa úc tách khỏi lục địa Nam Mĩ và Nam Cực.
- Những dẫn liệu trên đây chứng tỏ đặc điểm hệ động, thực vật của từng vùng không những phụ thuộc vào điều kiện địa lí sinh thái của vùng đó mà còn phụ thuộc vùng đó đã tách khỏi các vùng địa lí khác vào thời kì nào trong quá trình tiến hoá của sinh giới.
Bài 3 trang 136 SGK Sinh 12 nâng cao
Nêu đặc điểm khác nhau củạ hệ động vật ở đảo lục địa và đảo đại dương. Từ đó rút ra được nhận xét gì?
Hướng dẫn giải
| Đảo lục địa | Đảo đại dương | |
| Nguồn gốc của đảo | Là một phần của đại lục bị tách ra do một nguyên nhân nào đó cách li với đất liền bởi một eo biển. | Hình thành do một vùng đáy biển bị nâng cao và chưa bao giờ có liên hệ trực tiếp với lục địa. |
| Đặc điểm sinh vật khi mới hình thành | Có sẵn hệ động thực vật như các vùng lân cận của đại lục mà đảo vừa tách ra. | Chưa có sinh vật. |
| Đặc điểm sinh vật hiện nay
| - Đa dạng hơn, giống với hệ động vật ở đại lục mà đảo tách ra. - Do sự cách li địa lí nên hệ động vật trên đảo phát triển theo một hướng khác, tạo nên các phân loài đặc hữu. | - Hệ động vật ở đây thường nghèo nàn và gồm những loài có khả năng vượt biển. - Do cách li địa lí, dần dần tại đây mới hình thành những dạng địa phương, có khi dạng địa phương còn chiếm ưu thế. |
→ Hệ động vật ở đảo đại dương nghèo nàn hơn lục địa. Hệ động vật trên đảo là bằng chứng về quá trình hình thành loài mới dưới tác dụng của chọn lọc tự nhiên và cách li địa lí.
Bài 4 trang 136 SGK Sinh 12 nâng cao
Những tài liệu địa lí sinh vật học có giá trị gì với lí thuyết tiến hoá ?
Hướng dẫn giải
Những tài liệu địa lí sinh vật học có giá trị với lí thuyết tiến hóa vì đã chứng minh:
- Mỗi loài sinh vật đã phát sinh trong một thời kỳ lịch sử nhất định, tại một vùng nhất định. Từ vùng trung tâm đó, loài đã mở rộng phạm vi phân bố và tiến hóa theo con đường phân li, thích nghi với những điều kiện địa lí, sinh thái khác nhau.
- Cách li địa lí là nhân tố thúc đẩy sự phân li của các loài. Những vùng tách riêng càng sớm thì càng có nhiều dạng đặc hữu và dạng địa phương càng sai khác nhiều hơn với các dạng tương ứng ở vùng lân cận.
Bài 5 trang 136 SGK Sinh 12 nâng cao
Sưu tầm những tư liệu về bằng chứng địa lí sinh học?
Hướng dẫn giải
- Việt Nam có hơn 3200 km bờ biển, hơn 2500 đảo lớn nhỏ nằm trong lãnh hải. Đến nay, trên các đảo này đã xác định được 1764 loài thực vật, 370 loài động vật. Trên các đảo có các loài đặc hữu như vooc đầu trắng ở đảo Cát Bà, sóc đen Côn Đảo, yến sào ở các đảo Trung bộ.
- Ở châu Úc, các loài thuộc lớp phụ đơn huyệt và lớp phụ có túi phân bố rộng rãi ở đây có thể xem là hóa thạch sống, không có ở vùng khác.
- Hệ động vật của vùng Nam Mỹ có nhiều tính chất cổ sơ: có thú có túi và thiếu răng.
Bài 6 trang 136 SGK Sinh 12 nâng cao
Hãy chọn phương án trả lời đúng. Đặc điểm nổi bật của động, thực vật ở đảo đại dương là gì ?
A. Có toàn các loài du nhập từ các nơi khác đến.
B. Giống với hệ động, thực vật ở vùng lục địa gần nhất.
C. Có toàn những loài đặc hữu.
D. Có hệ động vật nghèo nàn hơn ở đảo lục địa.
Hướng dẫn giải
