PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ 2
TRƯỜNG THCS PHỐ THẠNH NĂM HỌC: 2018 - 2019
MÔN: Ngữ Văn
( Đề gồm 02 trang )
Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)
Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại. Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công, cố gắng tích lũy ngày đêm mà có. Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép mà lưu truyền lại. Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, cũng có thể nói đó là những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân loại.
( Trích Bàn về đọc sách, Chu Quang Tiềm, Ngữ văn 9, tập 2, NXBGD- 2015) Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. (0,5 điểm)
Câu 2. Chỉ ra từ ngữ thực hiện phép nối được sử dụng trong đoạn trích. (0,5 điểm)
Câu 3. Vì sao nói “Sách là những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân loại”? (1,0 điểm)
Câu 4. Nêu ngắn gọn nội dung chính của đoạn trích.(1,0 điểm)
Phần II. Làm văn (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Từ nội dung phần đọc hiểu, hãy viết đoạn văn nghị luận (từ 7 – 10 câu) nêu suy nghĩ của em về tầm quan trọng của sách trong đời sống con người.
Câu 2. (5,0 điểm)
Cảm nhận của em về vẻ đẹp của đoạn thơ sau:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
(Hữu Thỉnh, Sang thu, Ngữ văn 9, tập 2, NXB GD - 2015)
...........HẾT.........
HƯỠNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: phương thức nghị luận.
Câu 2. Từ ngữ được dùng để thực hiện phép nối trong đoạn trích là: Bởi vì .
Câu 3. Học sinh có thể có nhiều cách trả lời miễn sao hợp lí với nội dung: Sách là nơi lưu giữ di sản tinh thần của nhân loại qua nhiều thời kì, nhiều giai đoạn lịch sử…
Câu 4. Học sinh có thể trình bày nhiều cách nhưng phải đảm bảo được nội dung:
Bàn về ý nghĩa to lớn của sách vở trong cuộc sống nhân loại.
Phần II. Làm văn (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
* Yêu cầu chung: HS biết vận dụng kiến thức thực tế đời sống và kĩ năng làm văn nghị luận xã hội để viết đoạn văn nghị luận. Đoạn văn đảm bảo số câu theo yêu cầu, liên kết nội dung và hình thức, lập luận chặt chẽ, thuyết phục, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
* Yêu cầu cụ thể:
a. Xác định đúng vấn đề nghị luận (0,5 điểm): Tầm quan trọng của sách trong đời sống con người
b. Triển khai luận điểm một cách hợp lí đúng với kiểu văn nghị luận xã hội (1,0 điểm)
HS có thể chọn những sự việc khác nhau, song đoạn văn phải được triển khai theo các ý cơ bản sau:
+ Ở bất cứ thời đại nào, sách cũng đều có tầm quan trọng với con người
+ Nêu được một số biểu hiện về tầm quan trọng của sách: cung cấp kiến thức nhiều lĩnh vực, bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm con người, giúp cuộc sống mỗi cá nhân, xã hội luôn tiến bộ…
+ Đọc những cuốn sách thật sự có giá trị, phù hợp năng lực để học tập, rèn luyện…
+ Cần phê phán những người không thấy được ý nghĩa to lớn mà sách đem lại nên thờ ơ, chưa biết trân trọng, yêu quí những tri thức của sách…
+ Cần phải thường xuyên đọc sách để nâng cao sự hiểu biết về cuộc sống và để làm việc…
Câu 2. ( 5,0 điểm)
* Yêu cầu chung:
Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ để tạo lập văn bản. Bài viết có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; thể hiện khả năng cảm thụ tốt; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp; trình bày đẹp. Lưu ý: bài làm có thể kết hợp nhiều thao tác nghị luận, cần nêu được những nhận xét đánh giá và cảm thụ riêng về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ
* Yêu cầu cụ thể:
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận (0,5 điểm)
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận. (0,5 điểm)
Bài thơ Sang thu có nét riêng bởi các yếu tố chuyển giao mùa tinh tế, là bức tranh thu trong sáng, đáng yêu, thoáng chút suy tư ở nông thôn Bắc bộ.. mà hai khổ cuối bài thơ là những cảm nhận đặc sắc của Hữu Thỉnh...
c. Chia vấn đề cần nghị luận thành các luận điểm phù hợp; các luận điểm được triển khai theo trình tự hợp lí, có sự liên kết chặt chẽ; sử dụng tốt các thao tác để triển khai các luận điểm
* Giới thiệu tác giả,tác phẩm, vị trí đoạn trích, nêu vấn đề cần nghị luận
* Lần lượt trình bày những nhận xét, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của từng đoạn thơ sau khi nêu sơ lược nội dung của đoạn thơ trước ( tín hiệu báo thu về và tâm trạng ngỡ ngàng, bối rối, bâng khuâng... của nhà thơ):
- Khổ thứ nhất:
Là sự cảm nhận của nhà thơ về cảnh đất trời chuyển dần sang thu. Bức tranh thu được cảm nhận từ vô hình, mờ ảo chuyển sang những nét hữu hình với không gian vừa dài, vừa rộng ,vừa cao:
+ Dòng sông đang dềnh dàng, trầm lắng, lững lờ như ngẫm nghĩ, suy tư, gợi vẻ êm dịu...
+ Đối lập với dòng sông là cánh chim vội vã tìm nơi tránh rét...
+ Mây được miêu tả qua sự liên tưởng độc đáo, là sự giao thoa, lưu luyến giữa hai mùa
- Khổ thứ hai:
Là những chuyển biến âm thầm trong lòng tạo vật:
+ Nắng, mưa, sấm là hình ảnh cụ thể của mùa hạ nhưng đã nhạt dần vì đất trời đã sang thu: Vẫn còn, đã vơi, cũng bớt
+ Hình ảnh tả thực: Sấm là âm thanh của những cơn mưa dông mùa hạ, khi sang thu hàng cây không thấy bất ngờ
+ Hình ảnh ẩn dụ: Con người đứng tuổi, đã từng trải thì sẽ vững vàng, chín chắn hơn trước mọi biến động của ngoại cảnh, cuộc đời
* Khái quát nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa đoạn thơ:
+ Khẳng định giá trị bài thơ, đoạn thơ
+ Tâm hồn nhạy cảm, tinh tế... của Hữu Thỉnh và suy nghĩ của bản thân
Trên đây là trích dẫn một phần đề kiểm tra HK2 năm 2019 môn Ngữ Văn 9 của Trường THCS Phố Thạnh. Để xem được đầy đủ nội dung đề kiểm tra, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào Chúng tôi. Hy vọng rằng đây sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích cho các thầy cô làm tài liệu ôn tập và ra đề cho học sinh. Đồng thời, tài liệu này giúp các em học sinh có bước ôn thi thật tốt để có một kết quả cao.
---Mod Ngữ Văn tổng hợp và biên soạn---
