HOẠT ĐỘNG CÔNG NGHIỆP Ở ĐỚI ÔN HÒA
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1. Nền công nghiệp hiện đại, có cơ cấu đa dạng
- Nền công nghiệp hiện đại
+ Đới ôn hòa là nơi có nền công nghiệp phát triển sớm nhất.
+ Trang bị nhiều máy mọc, thiết bị tiên tiến.
+ Chiếm 3/4 tổng sản phẩm công nghiệp toàn thế giới.
- Cơ cấu đa dạng
| Các ngành | Phân bố | |
| Công nghiệp khai thác | - Khai thác khoáng sản. - Khai thác rừng | Đông Bắc Hoa Kỳ, Uran, Xibia, Phần Lan, Canada. |
| Công nghiệp chế biến | Các ngành truyền thống đến các ngành hiện đại. | Có ở nhiều nước. |
2. Cảnh quan công nghiệp
- Phân bố: Công nghiệp tập trung cao, rất sầm uất.
- Đặc điểm:
+ Phổ biến khắp nơi với các nhà máy, công xưởng, hầm mỏ,…
+ Các ngành công nghiệp cũ và các ngành công nghiệp mới năng động.
- Hậu quả:
+ Các cảnh quan công nghiệp là nơi tập trung nhiều nguồn gây ô nhiễm môi trường (nước, không khí, đất,…).
+ Ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
B. BÀI TẬP VÍ DỤ
Câu 1: Trình bày các ngành công nghiệp chủ yếu ở đới ôn hòa.
Lời giải:
Có 2 ngành công nghiệp chủ yếu:
- Công nghiệp khai thác :
+ Là ngành công nghiệp lấy trực tiếp các nguyên liệu, nhiên liệu từ thiên nhiên để cung cấp cho các ngành công nghiệp chế biến.
+ Công nghiệp khai thác phát triển ở những nơi tập trung nhiều khoáng sản: Đông Bắc Hoa Kì, vùng Ư-ran và Xi-bia của Liên bang Nga…, hoặc có nhiều rừng : Phần Lan, Ca-na-đa,...
- Công nghiệp chế biến
+ Là ngành có vai trò biến đổi các nguyên liệu, nhiên liệu thành các sản phẩm cung cấp cho thị trường.
+ Rất đa dạng, từ các ngành truyền thống (luyện kim, cơ khí, hóa chất…) đế các ngành hiện đại (điện tử, hàng không vũ trụ).
+ Phần lớn các nguyên liệu, nhiên liệu được nhập từ các đới nóng.
+ Phân bố chủ yếu ở các cảng sông , cảng biển (để tiện nhập nguyên liệu, và xuất sản phẩm làm ra) hoặc các đô thị lớn (có nguồn tiêu thụ lớn).
Câu 2: Cảnh quan công nghiệp ở đới ôn hòa biểu hiện như thế nào?
Lời giải:
Ở đới ôn hòa có ba loại cảnh quan công nghiệp thường gặp là khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp và vùng công nghiệp.
- Khu công nghiệp: là nơi tập trung các nhà máy có liên quan với nhau nhằm dễ dàng hợp tác trong quá trình sản xuất, giảm chi phí vận chuyển. Trong khu công nghiệp, các nhà máy nằm san sát , thuộc nhiều ngành khác nhau.
- Trung tâm công nghiệp: bao gồm nhiều khu công nghiệp hợp thành, có nhiều ngành công nghiệp, sản phẩm đa dạng.
- Vùng công nghiệp: bao gồm các trung tâm công nghiệp tập trung trên một lãnh thổ tạo thành. Các vùng công nghiệp lớn là vùng Đông Bắc Hoa Kì , vùng trung tâm nước Anh, vùng Tây Bắc I – ta – li - a.
Câu 3: Quan sát về cảng sông Đuy-xbua (Đức) và sơ đồ của cảng, phân tích để thấy sự hợp lí trong việc bố trí các khu dân cư (chú ý các mũi tên chỉ hướng gió và hướng dòng chảy).
Lời giải:
- Phân tích ảnh ra thành ba phần chính (như trong sơ đồ):
+ Tiền cảnh: bờ sông và dòng sông (bên phải, gốc dưới).
+ Chủ đề: cảng sông Đuy-xbua với các kho bãi để hàng hóa từ tàu chuyển xuống hay chuẩn bị chuyển lên tàu, khu kho hàng để chứa hàng (có cả kho chứa xăng dầu cung cấp cho tàu bè), ụ sửa tàu để các tàu vào neo đậu sửa chữa, xưởng máy, khu công nghiệp ở gần đó để khỏi tốn công chuyên chở.
+ Hậu cảnh: đồng ruộng, khu dân cư (phía trên bức ảnh).
Chủ đề thể hiện nội dung chính của bức ảnh là toàn cảnh cảng sông Đuy-xbua. - Sự hợp lí trong việc bố trí các khu dân cư:
+ Khu dân cư đặt ở thượng nguồn (hay bên trên dòng chảy) để đoạn sông chảy qua khu dân cư không bị nước thải, xăng dầu từ tàu thuyền làm ô nhiễm.
+ Khu dân cư đặt tránh hướng gió đưa khí thải độc hại từ khu cảng sông vào khu dân cư. Trong ảnh, khói và khí thải bị gió thổi đưa ra cánh đồng, tuy có ảnh hưởng đến cây trồng, nhưng không gây nguy hại cho con người ở trong khu dân cư.
C. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu: 1 Đặc điểm công nghiệp của các nước đới ôn hòa không phải là:
A. Phần lớn các nước có nền công nghiệp hiện đai.
B. Cơ cấu công nghiệp đa dạng, gồm công nghiệp khai thác và chế biến.
C. Cảnh quan công nghiệp phổ biến khắp nơi.
D. Cung cấp một nửa tổng sản phẩm công nghiệp của thế giới.
Hướng dẫn:
Công nghiệp các nước đới ôn hòa có đặc điểm là: phần lớn các nước có nền công nghiệp hiện đại, cơ cấu công nghiệp đa dạng, gồm công nghiệp khai thác và chế biến; cảnh quan công nghiệp phổ biến khắp nơi.
Chọn: D.
Câu: 2 Các nước công nghiệp hàng đầu ở đới ôn hòa không phải là:
A. Hoa Kỳ, Nhật Bản.
B. Đức, Liên Bang Nga.
C. Anh, Pháp.
D. Ấn Độ, Trung Quốc.
Hướng dẫn:
Các nước công nghiệp hàng đầu ở đới ôn hòa là Hoa Kỳ, Nhật Bản, Đức, Liên Bang Nga, Anh, Pháp.
Chọn: D.
Câu: 3 Công nghiệp khai thác khoáng sản phát triển ở:
A. Đông Bắc Hoa Kì, vùng U-ran và Xi-bia của Liên Bang Nga.
B. Phần Lan, Ca-na-đa.
C. Tây Âu, ven Địa Trung Hải.
D. Đông Á, Đông Nam Hoa Kỳ.
Hướng dẫn:
Công nghiệp khai thác khoáng sản phát triển ở những nơi tập trung nhiều khoáng sả như Đông Bắc Hoa Kì, vùng U-ran và Xi-bia của Liên Bang Nga.
Chọn: A.
Câu: 4 Thuộc nhóm ngành công nghiệp hiện đại ở các nước ôn hòa là công nghiệp:
A. luyện kim.
B. cơ khí.
C. điện tử.
D. hóa chất.
Hướng dẫn:
Các ngành công nghiệp hiện đại ở đới ôn hòa gồm điện tử, hàng không vũ trụ,…
Chọn: C.
Câu: 5 Nguồn cung cấp nguyên liệu, nhiên liệu trong sản xuất công nghiệp ở các nước ôn hòa chủ yếu là:
A. nguồn nguyên, nhiên liệu có sẵn ở các quốc gia này.
B. nhập khẩu từ các nước đới nóng.
C. nhập khẩu từ các nước đới lạnh.
D. xâm chiếm từ các nước thuộc địa.
Hướng dẫn:
Nguồn cung cấp nguyên liệu, nhiên liệu trong sản xuất công nghiệp ở các nước ôn hòa chủ yếu nhập khẩu từ các nước đới nóng.
Chọn: B.
Câu: 6 Đâu không phải là vùng công nghiệp mới ở đới ôn hòa?
A. Đông Bắc Hoa Kì.
B. Đông Á.
C. Đông Nam Hoa Kì.
D. Đông Nam Ô-xtrây-l-a.
Hướng dẫn:
Các vùng công nghiệp mới ở đới ôn hòa gồm: Đông Á, Đông Nam Hoa Kì, Đông Nam Ô-xtrây-l-a… Vùng Đông Bắc Hoa Kì là vùng công nghiệp truyền thống lâu đời ở Hoa Kì, đây không phải là vùng công nghiệp mới.
Chọn: A.
Câu: 7 Cảnh quan công nghiệp nào sau đây không phổ biến ở các nước thuộc đới ôn hòa?
A. Khu công nghiệp.
B. Trung tâm công nghiệp.
C. Điểm công nghiệp.
D. Vùng công nghiệp.
Hướng dẫn:
Các cảnh quan công nghiệp (nhà máy, công xưởng, hầm mỏ… nối với tuyến giao thông) ở đới ôn hòa được tổ chức thành các khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp và vùng công nghiệp.
Chọn: C.
Câu: 8 Hạn chế lớn nhất của các cảnh quan công nghiệp ở đới ôn hòa là:
A. làm thu hẹp diện tích đất sản xuất nông nghiệp.
B. làm cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên.
C. nguồn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
D. làm mất đi nhiều cảnh quan tự nhiên.
Hướng dẫn:
Hoạt động sản xuất công nghiệp không tránh khỏi việc thải ra môi trường các nguồn khí thải công nghiệp, chất thải rắn, hóa chất….vào môi trường. Gây nên hiện tượng ô nhiễm nghiêm trọng môi trường không khí, đất, nước. Đây là hạn chế lớn nhất của các cảnh quan công nghiệp ở đới ôn hòa.
Chọn: C.
Câu: 9 Vùng Đông Bắc Hoa Kì sớm trở thành cái nôi của nền công nghiệp Hoa Kì, nguyên nhân chủ yếu vì:
A. Điều kiện địa hình, khí hậu thuận lợi cho phát triển công nghiệp.
B. Dân cư đông đúc, có trình độ kỹ thuật cao.
C. Có lịch sử khai thác lãnh thổ lâu đời.
D. Có trình độ khoa hoc kĩ thuật hiện đại nhất cả nước.
Hướng dẫn:
Trong thời kì khai phá lãnh thổ Bắc Mĩ, vùng Đông Bắc Hoa Kì trở thành nơi đầu tiên được các nước đế quốc tiến hành khai thác, phát triển kinh tế. Nơi đây trở thành khu vực phát triển công nghiệp đầu tiên của Hoa Kì với nhiều ngành công nghiệp truyền thống như luyện kim, cơ khí, hóa chất….
Chọn: C.
Câu: 10 Sự phân bố các vùng công nghiệp mới ở đới ôn hòa có đặc điểm chung là:
A. tập trung chủ yếu ở vùng trung tâm lãnh thổ.
B. tập trung ở những khu vực có khoáng sản giàu có, đa dạng.
C. tập trung chủ yếu ở ven các vùng biển, đại dương lớn.
D. tập trung chủ yếu ở khu vực phía Bắc lãnh thổ.
Hướng dẫn:
Các vùng công nghiệp mới ở đới ôn hòa gồm: Tây Nam Hoa Kì, Đông Á, Đông Nam Ô-xtrây-li-a, vùng Tây Bắc I-ta-li-a,… Các vùng công nghiệp mới tập trung chủ yếu ở ven các vùng biển, đại dương lớn (trừ vùng trung tâm Liên Bang Nga).
Chọn: C.
---(Hết)---
Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Chuyên đề Hoạt động công nghiệp ở đới ôn hòa môn Địa Lí 7 năm 2021. Để xem thêm nhiều tư liệu hữu ích khác, các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
