CÁC DẠNG TOÁN VỀ TỈ LỆ THỨC
I. LÍ THUYẾT
1. Định nghĩa
Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số \(\frac{a}{b} = \frac{c}{d}\)
Ta còn viết: a : b = c : d
a và d là các ngoại tỉ ; b và c là các trung tỉ
2. Tính chất
Tính chất 1
Nếu \(\frac{a}{b} = \frac{c}{d}\) thì ad = bc
Tính chất 2. Nếu ad = bc và a, b, c, d khác 0 thì ta có các tỉ lệ thức:
Nếu ad = bc và a, b, c, d ≠ 0 thì ta có các tỉ thức:
II. CÁC DẠNG TOÁN
1. Dạng 1. THAY TỈ SỐ GIỮA CÁC SỐ HỮU TỈ BẰNG TỈ SỐ GIỮA CÁC SỐ NGUYÊN
Phương pháp giải
– Viết các số hữu tỉ dưới dạng phân số
– Thực hiện phép chia phân số
Ví dụ 1.
Thay tỉ số giữa các số hữu tỉ bằng tỉ số giữa các số nguyên
Hướng dẫn
2. Dạng 2. LẬP TỈ LỆ THỨC TỪ CÁC TỈ SỐ CHO TRƯỚC
Phương pháp giải
– Xét xem hai tỉ số đã cho có bằng nhau không?
– Nếu hai tỉ số bằng nhau thì chúng lập thành một tỉ lệ thức
Ví dụ 2.
Từ các tỉ số sau đây có lập thành một tỉ lệ thức không?
Giải
Ví dụ 3.
Tìm các tỉ số bằng nhau trong các tỉ số sau đây rồi lập các tỉ lệ thức:
Trả lời
Có hai tỉ lệ thức: 28 : 14 = 8 : 4 và 3 : 10 = 2,1 : 7
Ví dụ 4.
Từ các tỉ số sau đâu có lập được tỉ lệ thức không?
Trả lời
Có hai tỉ lệ thức:
a) 3,5 :5,25 – 14 : 21;
c)6,51 : 15,19 = 3 : 7
3. Dạng 3. LẬP TỈ LỆ THỨC TỪ ĐẲNG THỨC CHO TRƯỚC, TỪ MỘT TỈ LỆ THỨC CHO TRƯỚC, TỪ CÁC SỐ CHO TRƯỚC
Phương pháp giải
– Lập tỉ lệ thức từ đẳng thức cho trước: Áp dụng tính chất 2:
Nếu ad = bc và a, b, c, d ≠ 0 thì ta có các tỉ thức:
– Lập các tỉ lệ thức từ một tỉ lệ thức cho trước: Từ tỉ lệ thức \(\frac{a}{b} = \frac{c}{d}\) ta có thể lập được ba tỉ lệ thức nữa bằng cách:
+ Giữ nguyên ngoại tỉ, đổi chỗ các trung tỉ: \(\frac{a}{c} = \frac{b}{d}\)
+ Giữ nguyên trung tỉ, đổi chỗ các ngoại tỉ: \(\frac{d}{b} = \frac{c}{a}\)
+ Đổi chỗ các ngoại tỉ với nhau, các trung tỉ với nhau: \(\frac{d}{c} = \frac{b}{a}\)
– Lập tỉ lệ thức từ các số cho trước: Từ các số đã cho, trước hết phải lập được đẳng thức dạng ad = bc. Sau khi có đẳng thức này, áp dụng tính chất 2 để lập tỉ lệ thức
Ví dụ 5
Lập tất cả các tỉ lệ thức có thể được từ các tỉ lệ thức sau:
Giải
Ví dụ 6
Lập tất cả các tỉ lệ thực có thể được từ 4 số sau:
1,5 ; 2 ; 3,6 ; 4,8
Giải
Ta có : 1,5 . 4,8 =2 . 3,6 (= 7,2), do đó có các tỉ lệ thức sau:
Ví dụ 7
Từ tỉ lệ thức \(\frac{a}{b} = \frac{c}{d}\) với a, b, c, d khác 0 ta có thể suy ra:
Hãy chọn câu trả lời đúng
Trả lời
Câu trả lời đúng là C
4. Dạng 4. TÌM SỐ HẠNG CHƯA BIẾT CỦA MỘT TỈ LỆ THỨC
Phương pháp giải
Trong một tỉ lệ thức, ta có thể tìm một số hạng chưa biết khi biết ba số hạng kia
Ví dụ 8
Tên một tác phẩm nổi tiếng của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn
Điền số thích hợp vào ô vuông dưới đây để có tỉ lệ thức, Sau đó, viết các chữ tương ứng với các số tìm được vào các ô ở hàng dưới cùng của bài em sẽ biết được tên một tác phẩm nổi tiếng của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn (1228 – 1300), vị anh hùng của dân tộc ta đồng thời là danh nhân quân sự của thế giới
Đáp số
Trên đây là nội dung tài liệu Các dạng toán về Tỉ lệ thức Toán 7. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Ngoài ra các em có thể tham khảo thêm một số tư liệu cùng chuyên mục tại đây:
Chúc các em học tập tốt !