Bài 44 Rượu etylic

Rượu Etylic:

Công thức phân tử: C₂H₅OH

Nguyên tử khối: 46

a) Khái niệm

• Rượu Etylic là chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước.

• Sôi ở 78,3^oC.

• Nhẹ hơn nước và tan vô hạn trong nước. Rượu Etylic hòa tan được nhiều chất như iot, benzen…

b) Độ rượu là gì? Cách tính độ rượu.

• Độ rượu là số ml rượu Etylic nguyên chất có trong 100ml hỗn hợp rượu Etylic với nước.

​

Hình 1: Cách pha chế rượu 45⁰

Hình 2: Mô hình phân tử rượu etylic

a)Dạng rỗng; b)Dạng đặc

• Rượu Etylic có công thức cấu tạo thu gọn là CH₃ – CH₂ – OH
• Trong phân tử rượu Etylic có một nguyên tử Hidro không liên kết với nguyên tử Cacbon mà liên kết với nguyên tử Oxi tạo ra nhóm – OH. Chính nhóm – OH này làm cho rượu có tính chất hóa học đặc trưng.

a) Rượu etylic có cháy không?

• Cách tiến hành: Các em chú ý quan sát thí nghiệm sau đây

Video 1: Rượu etylic cháy với Oxi

• Hiện tượng: Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt.
• Giải thích: Rượu etylic tác dụng với oxi khi đun nóng theo phương trình  C₂H₆O_(l) + 3O_2(k) → 2CO_2(k) + 3H₂O_(h)

​b) Rượu etylic có tác dụng với Natri không?

• Cách tiến hành: Các em chú ý quan sát thí nghiệm sau

Video 2: Rượu etylic tác dụng với Natri

• Hiện tượng: Mẩu natri tan dần và có bọt khí thoát ra
• Giải thích: Natri phản ứng với rượu etylic giải phóng khí H₂ theo phương trình 2CH₃-CH₂-OH  + 2Na → 2CH₃-CH₂-ONa + H₂

• Cách tiến hành: Các em chú ý quan sát thí nghiệm sau

Video 3: Rượu etylic tác dụng với Axit axetic

• Hiện tượng: Trong ống nghiệm có chất lỏng không màu, mùi thơm, không tan trong nước, nổi trên mặt nước.
• Giải thích: Rượu etylic tác dụng với axit axetic tạo etyl axetat theo phản ứng C₂H₅OH + CH₃COOH  CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Hình 3: Ứng dụng của Rượu etylic 

• Phương pháp 1: Tinh bột hoặc đường   \(\overset{len men}{\rightarrow}\) rượu Etylic

Hình 4: Quy trình chế rượu etylic bằng phương pháp lên men rượu

• Phương pháp 2: C₂H_4(k) + H₂O_(l)    \(\overset{Axit}{\rightarrow}\)  C₂H₅OH

Hình 5: Sơ đồ tư duy bài Rượu Etylic

Bài 1:

Cho 11,2 lít khí etilen ( đktc) tác dụng với nước có axit sunfuric (H₂SO₄) làm xúc tác, thu được 9,2 gam rượu etylic. Hiệu suất phản ứng là:

Hướng dẫn:

Số mol khí etilen là: \({n_{{C_2}{H_4}}} = \frac{{11,2}}{{22,4}} = 0,5(mol)\)

Phương trình phản ứng: C2H4(k) + H2O(l)    \(\overset{Axit}{\rightarrow}\)  C2H5OH

                                    0,5 →                             0,5

Khối lượng rượu etylic thu được theo lí thuyết là: m = 0,5.46 = 23 gam

Đề bài cho khối lượng rượu etylic thu được thực tế là 9,2 gam

Hiệu suất phản ứng là: \(H = \frac{{{m_{tt}}}}{{{m_{lt}}}}.100 = \frac{{9,2}}{{23}}.100 = 40\%\)

Bài 2:

Đốt cháy hoàn toàn 12 ml rượu etylic chưa rõ nồng độ. Cho toàn bộ sản phẩm vô nước vôi trong dư người ta thu được 40 gam kết tủa. Xác định độ rượu biết khối lượng riêng của Rượu etylic là 0,8 gam/ml.

Hướng dẫn:

Cách 1: 

Ta có: \({n_{CaC{O_3}}} = \frac{{40}}{{100}} = 0,4(mol)\)

Phương trình phản ứng là:

C₂H₅OH + 3O₂ → 2CO₂ + 3H₂O (1)

 0,2                \(\leftarrow\) 0,4

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃\(\downarrow\) + H₂O (2)

0,4 \(\leftarrow\)                   0,4

Khối lượng của rượu etylic là: \({m_{{C_2}{H_5}OH}} = 0,2.46 = 9,2(gam)\)

Ta có: m = D.V ⇒ \(V = \frac{m}{D} = \frac{{9,2}}{{0,8}} = 11,5(ml)\)

Vậy độ rượu là: \(\frac{{11,5}}{{12}}.100 = {96^0}\)

Cách 2:

Ta có: \({n_{CaC{O_3}}} = \frac{{40}}{{100}} = 0,4(mol)\)

Bảo toàn nguyên tố Cacbon theo sơ đồ phản ứng như sau:

C2H5OH → 2CO₂ → 2CaCO₃

 0,2                    \(\leftarrow\) 0,4

Khối lượng của rượu etylic là: \({m_{{C_2}{H_5}OH}} = 0,2.46 = 9,2(gam)\)

Ta có: m = D.V ⇒ \(V = \frac{m}{D} = \frac{{9,2}}{{0,8}} = 11,5(ml)\)

Vậy độ rượu là: \(\frac{{11,5}}{{12}}.100 = {96^0}\)

Bài 3:

Cần bao nhiêu thể tích rượu nguyên chất cho vào 60 ml dung dịch rượu 40⁰ thành rượu 60⁰

Hướng dẫn:

Chất tan thay đổi ,dung dịch thay đổi , nồng độ thay đổi.

Thể tích rượu nguyên chất trong dung dịch lúc đầu là:

Độ rượu = \(\frac{{{V_{ruou{\rm{ nguyen chat}}}}}}{{{V_{dd}}}}.100\) ⇒ V_{Rượu nguyên chất} = (Độ rượu.Vdd)/100 = \(\frac{{40.60}}{{100}} = 24(ml)\)

Thể tích dung dịch rượu nguyên chất sau khi pha là 24 + x (ml)

Thể tích dung dịch rượu lúc sau là: 60 + x (ml)

Thay vào công thức tính độ rượu lúc sau ta có:

 \(60 = \frac{{24 + x}}{{60 + x}}.100 \Rightarrow x = 30(ml)\)

Vậy nếu ta thêm 30 ml rượu nguyên chất vào 60 ml rượu 40⁰ thì sẽ thành rượu 60⁰.

Sau bài học cần nắm:

• Rượu etylic có công thức cấu tạo như thế nào?
• Nó có những tính chất và ứng dụng ra sao?

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 44 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Độ rượu là:

  • A. số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.
  • B. số ml nước có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.
  • C. số  gam rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.
  • D. số gam nước có trong 100 gam hỗn hợp rượu với nước.

• Câu 2:

  Trong 100 ml rượu 45⁰ có chứa:

  • A. 45 ml nước và 55 ml rượu nguyên chất. 
  • B. 45 ml rượu nguyên chất và 55 ml nước.
  • C. 45 gam rượu nguyên chất và 55 gam nước.
  • D. 45 gam nước và 55 gam rượu nguyên chất.

• Câu 3:

  Công thức cấu tạo của rượu etylic là:

  • A. CH₂ – CH₃ – OH.
  • B. CH₃ – O – CH₃.
  • C. CH₂ – CH₂ – OH₂.       
  • D. CH₃ – CH₂ – OH.

• Câu 4:

  Rượu etylic là:

  • A. chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như iot, benzen,… 
  • B. chất lỏng màu hồng , nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…
  • C. chất lỏng không màu, không tan trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…
  • D. chất lỏng không màu, nặng hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…

• Câu 5:

  Muốn điều chế 100 ml rượu etylic 65⁰ ta dùng  

  • A. 100 ml nước hòa với có 65 ml rượu nguyên chất.
  • B. 100 ml rượu etylic nguyên chất có 65 ml nước
  • C. 65 ml rượu etylic nguyên chất hòa với 35 ml nước.
  • D. 35 ml rượu nguyên chất với 65 ml nước.

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 9 Bài 44.

Bài tập 1 trang 139 SGK Hóa học 9

Bài tập 2 trang 139 SGK Hóa học 9

Bài tập 3 trang 139 SGK Hóa học 9

Bài tập 4 trang 139 SGK Hóa học 9

Bài tập 5 trang 139 SGK Hóa học 9

Bài tập 44.1 trang 53 SBT Hóa học 9

Bài tập 44.2 trang 53 SBT Hóa học 9

Bài tập 44.3 trang 53 SBT Hóa học 9

Bài tập 44.4 trang 53 SBT Hóa học 9

Bài tập 44.5 trang 53 SBT Hóa học 9

Bài tập 44.6 trang 54 SBT Hóa học 9

Bài tập 44.7 trang 54 SBT Hóa học 9

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa Chúng tôi thảo luận và trả lời nhé.