Bài 33: Thực hành Tính chất hóa học của phi kim và hợp chất của chúng

1.1.1. Thí nghiệm 1: Cacbon khử CuO ở nhiệt độ cao 

CO khử CuO theo phương trình: CuO (đen)  +  CO     CO2  +     Cu (đỏ)

1.1.2. Thí nghiệm 2: Nhiệt phân muối NaHCO₃

Nhiều muối cacbonat (trừ cacbonat trung hoà của kim loại kiềm) dễ bị nhiệt phân huỷ giải phóng khí CO2

2NaHCO3 Na2CO3+H2O+CO2

1.1.3. Thí nghiệm 3: Nhận biết muối cacbonat và muối clorua

• Nhận biết muối cacbonat bằng cách cho phản ứng với axit, với hiện tượng là tạo khí CO₂ không màu, mùi hắc
• Lưu ý tính tan trong nước của các muôi. Na₂CO₃ tan trong nước; còn CaCO₃ thì không tan

• (1) Chỉ được làm thí nghiệm khi có sự hiện diện của giáo viên trong phòng thí nghiệm.
• (2) Đọc kỹ hướng dẫn và suy nghĩ trước khi làm thí nghiệm.
• (3) Luôn luôn nhận biết nơi để các trang thiết bị an toàn.
• (4) Phải mặc áo choàng của phòng thí nghiệm.
• (5) Phải mang kính bảo hộ.
• (6) Phải cột tóc gọn lại.
• (7) Làm sạch bàn thí nghiệm trước khi bắt đầu một thí nghiệm.
• (8) Không bao giờ được nếm các hóa chất thí nghiệm. Không ăn hoặc uống trong phòng thí nghiệm.
• (9) Không được nhìn xuống ống thí nghiệm.
• (10) Nếu làm đổ hóa chất hoặc xảy ra tại nạn, báo cho giáo viên ngay lập tức.
• (11) Rửa sạch da khi tiếp xúc với hóa chất.
• (12) Nếu hóa chất rơi vào mắt, phải đi rửa mắt ngay lập tức.
• (13) Bỏ chất thải thí nghiệm vào đúng nơi qui định như được hướng dẫn.

• Các em chú ý quan sát các thao tác tiến hành thí nghiệm cũng như hiện tượng của phản ứng:

Video 1: Phản ứng giữa CO và CuO

• Hiện tượng: Hỗn hợp chất rắn trong ống nghiệm chuyển từ màu đen sang màu đỏ, khí sục vào làm cho dd Ca(OH)₂ vẫn đục trắng
• Giải thích: Vì đã có các phản ứng

C + 2CuO  CO₂ + 2Cu

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

• Các em chú ý quan sát các thao tác tiến hành thí nghiệm cũng như hiện tượng của phản ứng:

Hình 1: Nhiệt phân muối NaHCO3

• Hiện tượng: Bọt khí được tạo thành đi qua ống dẫn sục vào dd Ca(OH)₂ làm cho dung dịch vẩn đục
• Giải thích: Do xảy ra các phản ứng sau

2NaHCO₃ Na₂CO₃ + H₂O + CO₂

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O 

• Nhận biết 3 lọ đựng 3 chất rắn ở dạng bột là NaCl, Na₂CO₃ và CaCO₃
• Các bước tiến hành:
  • Bước 1: Lấy 1 thìa nhỏ mỗi chất cho vào các ống nghiệm
  • Bước 2: Dùng ống nhỏ giọt nhỏ vào mỗi lọ chừng 1-2ml dd HCl. Nếu ống nghiệm nào vẫn trong suốt, không có bọt khí bay lên, ống nghiệm đó đựng NaCl, 2 ống nghiệm có bọt khí bay lên đựng Na₂CO₃ và CaCO₃
  • Bước 3: Lấy 2 mẫu còn lại (Na₂CO₃ và CaCO₃), dùng ống nhỏ giọt cho vào mỗi ống nghiệm 2-3ml nước cất, lắc nhẹ hoá chất trong ống nghiệm nào không tan thì lọ đó đựng CaCO₃, lọ kia đựng Na₂CO₃
• Các phương trình hóa học đã xảy ra là:

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂

Sau bài học cần nắm:

• Cacbon khử CuO ở nhiệt độ cao 
• Nhiệt phân muối NaHCO3
• Nhận biết muối cacbonat và muối clorua

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa Chúng tôi thảo luận và trả lời nhé.