Bài 27: Cacbon

Nội dung bài giảng Cacbon tìm hiểu Đơn chất cacbon có 3 dạng thù hình chính: Kim cương, than chì và cacbon vô định hình; Cacbon vô định hình (than gỗ, than xương, mồ hóng…) có tính hấp phụ và hoạt động hóa học nhất; Sơ lược tính chất vật lí của 3 dạng thù hình; Cacbon là phi kim hoạt động hóa học yếu: Tác dụng với oxi và một số oxit kim loại, tính chất hóa học đặc biệt của cácbon là tính khử ở nhiệt độ cao; Một số ứng dụng tương ứng với tính chất vật lí và tính chất hóa học của cacbon.

Tóm tắt lý thuyết

1.1. Các dạng thù hình của Cacbon

1.1.1. Dạng thù hình là gì?

Dạng thù hình là những đơn chất khác nhau do nguyên tố đó tạo nên . Ví dụ: O₂ (Oxi) và O₃ (Ozon)

1.1.2. Các dạng thù hình của cacbon

	Kim cương	Than chì	Cacbon vô định hình (than gỗ, than xương...)
Cấu trúc
Tính chất	Cứng, trong suốt, không dẫn điện	Mềm, dẫn điện	xốp, không dẫn điện.

1.2. Tính chất của Cacbon

1.2.1.Tính chất hấp phụ

Than gỗ có tính hấp phụ chất màu tan trong dung dịch.
Than gỗ có khả năng giữ trên bề mặt của nó các chất khí, chất hơi. Than gỗ có tính hấp phụ
Than gỗ, than xương ... mới được điều chế có tính hấp phụ cao được gọi là than hoạt tính. Than hoạt tính được dùng để làm trắng đường, chế tạo mặt nạ phòng độc...

Video 1: Khả năng lọc màu của than hoạt tính

1.2.2. Tính chất hóa học

Cacbon là phi kim hoạt động hóa học yếu điều kiện xảy ra phản ứng của C với H₂và kim loại rất khó khăn nên ta chỉ xét một số tính chất hóa học có nhiều ứng dụng trong thực tế như sau:

Cácbon tác dụng với oxi: C + O₂ CO₂ + Q

Video 2: Cacbon cháy trong Oxi

Cácbon tác dụng với oxít kim loại: CuO (đen) + C (đen) CO₂(không màu) + Cu (đỏ)

Video 3: Phản ứng giữa Cacbon và Đồng (II) oxit

Ngoài ra ở nhiệt độ cao C còn khử được một số oxít kim loại như ZnO, PbO ...

1.3. Ứng dụng của Cacbon

Than chì làm điện cực, chất bôi trơn, ruột bút chì.
Kim cương được dùng làm đồ trang sức, mũi khoan, dao cắt kính.
Than hoạt tính được dùng làm mặt nạ phòng độc, làm chất khử màu , khử mùi.
Than đá, than gỗ, được dùng làm nhiên liệu, làm chất khử để điều chế một số kim loại

Ứng dụng của kim cương

Hình 1: Ứng dụng của kim cương

Ứng dụng của than chì

Hình 2: Ứng dụng của than chì

Ứng dụng của than muội

Hình 3: Ứng dụng của than muội

1.4. Tổng kết

Sơ đồ tư duy bài Cacbon

Hình 4: Sơ đồ tư duy bài Cacbon

2. Luyện tập Bài 27 Hóa học 9

Sau bài học cần nắm:

Đơn chất cacbon có 3 dạng thù hình chính: Kim cương, than chì và cacbon vô định hình
Cacbon vô định hình (than gỗ, than xương, mồ hóng…) có tính hấp phụ và hoạt động hóa học nhất
Sơ lược tính chất vật lí của 3 dạng thù hình
Cacbon là phi kim hoạt động hóa học yếu: Tác dụng với oxi và một số oxit kim loại, tính chất hóa học đặc biệt của cácbon là tính khử ở nhiệt độ cao
Một số ứng dụng tương ứng với tính chất vật lí và tính chất hóa học của cacbon.

2.1. Trắc nghiệm

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 27 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

Câu 1:
Chất dùng làm chất khử một số kim loại ở nhiệt độ cao là:
- A. Oxi
- B. Cacbon
- C. Photpho
- D. Lưu huỳnh
Câu 2:
Để khẳng định một chất bột là cacbon hay oxit sắt , cách làm nào sau đây là đúng?
- A. Cho mỗi loại vào muỗng sắt đun trên ngọn lửa đèn cồn
- B. Cho mỗi loại tác dụng với H₂ ở nhiệt độ cao.
- C. Đun nóng mỗi loại bột trong chén sứ
- D. Cả 3 cách đều đúng
Câu 3:
Dạng thù hình nào của cacbon dẫn điện tốt?
- A. Kim cương.
- B. Than chì.
- C. Cacbon vô định hình.
- D. Cả 3 dạng