Bài 22: Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

2.1.1. Thí nghiệm

• Lắp mạch điện như sơ đồ:

• Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên. Để xác nhận điều đó ta cảm nhận bằng tay hoặc dùng nhiệt kế. 

• Dây tóc của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua.

• Khi đèn sáng bình thường nhiệt độ của dây tóc là \({2500^0}C\) .

• Nhiệt độ nóng chảy của một số chất:

• Dây tóc thường làm bằng Vônfram để không bị nóng chảy, vì nhiệt độ nóng chảy của Vônfram là \({3370^0}C\). (< \({2500^0}C\))

• Nhận xét: Vật dẫn nóng lên khi có dòng điện chạy qua.

2.1.2. Kết luận

• Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn nóng lên.

• Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn, làm dây tóc bóng đèn nóng lên đến nhiệt độ cao và phát sáng.

• Nguyên nhân gây ra tác dụng nhiệt của dòng điện là do các vật dẫn có điện trở. Tác dụng nhiệt có thể có lợi, có thể có hại.

• Để làm giảm tác dụng nhiệt, cách đơn giản là làm dây dẫn bằng chất có điện trở suất nhỏ.

2.2.1. Bóng đèn bút thử điện

• Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng

2.2.2. Đèn điốt phát quang (đèn LED)

• Để bóng đèn sợi đốt phát sáng được thì phải mất một phần năng lượng điện để đốt nóng bộ phận dây tóc đến nhiệt độ cao .

• Vậy để  tiết kiệm năng lượng điện người ta đã dùng đèn ống . Nhờ có cơ chế đặc biết chất bột phủ bên trong đèn ống phát sáng . Đèn này nóng lên ít nên tiêu thụ năng lượng điện ít hơn so với bóng đèn sợi đốt .

• Ngày nay người ta vẫn không ngừng nghiên cứu và chế tạo ra các loại đèn tiêu thụ ít năng lượng điện hơn nữa như đèn compac,đèn L.E.D....

• Đó là các giải pháp hợp lí nhằm tiết kiệm điện năng . Ngày nay đèn điốt phát quang (LED) đang được sản xuất nhiều với giá thành ngày càng rẻ .

• LED có nhiều ưu điểm nên trong thời gian không xa sẽ thay thế các loại đèn khác 

Bài 1:

• Cho mạch điện có sơ đồ như hình vẽ. Nguồn điện là một chiếc pin với các cực (+) và(-) chưa biết.

• Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn điôt phát quang để xác định xem A hay B là cực (+) của pin này và chiều dòng điện chạy trong mạch.

Hướng dẫn giải:

• Đóng khoá K, nếu đèn không sáng đổi  hai đầu dây đèn. Khi đèn sáng, bản kim loại nhỏ trong đèn LED nối với cực nào thì đó là cực dương. Cực kia là cực âm

Bài 2:

Người ta sử dụng ấm điện để đun nước. Hãy cho biết :

a) Nếu còn nước trong ấm thì nhiệt độ của ấm cao nhất là bao nhiêu?

b) Nếu vô ý để quên, nước trong ấm cạn hết thì có sự cố gì xảy ra?

Hướng dẫn giải:

a) Khi còn nước trong ấm, nhiệt độ cao nhất của ấm là  .(suốt quá trình sôi nhiệt độ sôi không đổi)

b) Ấm điện bị cháy, hỏng. Vì khi cạn nước do tác dụng nhiệt của dòng điện, nhiệt độ của ấm tăng cao liên tục. Ruột ấm sẽ nóng chảy không dùng được nữa.

Một số vật để gần ấm có thể bắt cháy gây hỏa hoạn.

Qua bài giảng Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện  này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như:

• Kể tên được tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

• Nêu được ví dụ về tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng 

• Kể tên và mô tả tác dụng phát sáng của dòng điện đối với 3 loại bóng đèn: Bóng đèn pin (đèn dây tóc), bóng đèn của bút thử điện, bóng đèn điốt phát quang (đèn LED)

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lý 7 Bài 22 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Cầu chì hoạt động dựa trên tác dụng nào của dòng điện?

  • A. Tác dụng nhiệt.
  • B. Tác dụng phát sáng.
  • C. Tác dụng nhiệt và phát sáng.
  • D. Một tác dụng khác.

• Câu 2:

  Dòng điện chạy qua đèn nào dưới đây làm phát sáng chất khí?

  • A. Đèn LED (điôt phát quang).
  • B. Đèn dây tóc đui cài.
  • C. Đèn dây tóc đui xoáy.
  • D. Đèn của bút thử điện.

• Câu 3:

  Hoạt động của dụng cụ nào dưới đây chứng tỏ dòng điện đi qua được chất khí?

  • A. Bóng đèn dây tóc.
  • B. Bàn là.
  • C. Cầu chì.
  • D. Bóng đèn của bút thử tiện.

Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lý 7 Bài 22 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập 22.1 trang 50 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.2 trang 50 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.3 trang 50 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.4 trang 50 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.5 trang 51 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.6 trang 51 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.7 trang 51 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.8 trang 51 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.9 trang 52 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.10 trang 52 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.11 trang 52 SBT Vật lý 7

Bài tập 22.12 trang 52 SBT Vật lý 7

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!