Tại sao vào ngày hanh khô khi chúng ta cởi áo khoác len thì sẽ nghe thấy những tiếng lách tách? Đặc biệt khi ở trong phòng tối còn có thể thấy các đốm sáng li ti nữa? Câu trả lời được đưa ra là sự nhiễm điện do cọ xát đã gây ra. Nhưng sự cọ xát do nhiễm điện là gì ? Nó có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống của chúng ta? Đó cũng chính là nội dung chính mà chúng ta cần tìm hiểu ngày hôm nay. Mời các em cùng tìm hiểu nội dung Bài 17: Sự nhiễm điện do cọ xát nhé!
Tóm tắt lý thuyết
2.1. Thí nghiệm chứng tỏ vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác
-
Bước 1: Đưa một đầu thước nhựa lại gần các vụn giấy viết, các vụn nilông hay một quả cầu nhựa xốp.
-
Bước 2: Dùng miếng vải khô (lụa, len) cọ xát vào thước nhựa. Đưa một đầu thước nhựa đã cọ xát lại gần các vụn giấy viết, các vụn nilông hay một quả cầu nhựa xốp.
-
Kết quả:
Vật bị cọ xát | Vụn giấy viết | Vụn giấy nilông | Quả cầu nhựa xốp |
Thước nhựa | Hút | Hút | Hút |
Thanh thủy tinh | Hút | Hút | Hút |
Mảnh nilông | Hút | Hút | Hút |
Mảnh phim nhựa | Hút | Hút | Hút |
-
Nhận xét:
-
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác
-
2.2. Phát hiện vật bị cọ xát bị nhiễm điện có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện
-
Thí nghiệm:
-
Bước 1:
-
Khi mảnh phim nhựa chưa bị cọ xát, chạm bút thử điện vào mảnh tôn phẳng đã được áp sát vào mảnh phim nhựa.
-
Bóng đèn bút thử điện không sáng.
-
-
Bước 2:
-
Dùng mảnh len cọ xát mảnh phim nhựa nhiều lần.
-
Quan sát đèn của bút thử điện khi chạm bút vào mảnh tôn.
-
-
-
Kết luận: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện
2.3. Kết luận chung
-
Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách cọ xát.
-
Các vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc có thể làm bóng đèn của bút thử điện sáng. Các vật đó gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện tích.
Bài tập minh họa
Bài 1:
Dùng mảnh vải khô cọ xát lần lượt các vật:
Bút bi vỏ nhựa.
Lưỡi kéo cắt giấy.
Bút chì vỏ gỗ.
Lược nhựa.
Rồi đưa từng vật đó lại gần các vụn giấy. Hãy cho biết vật nào bị nhiễm điện, vật nào không ?
Hướng dẫn giải:
-
Vật bị nhiễm điện: bút bi vỏ nhựa, lược nhựa
-
Vật không bị nhiễm điện: bút chì vỏ gỗ, lưỡi kéo cắt giấy.
Bài 2:
Trong các nhà máy dệt thường có những bộ phận chải các sợi vải . Ở điều kiện bình thường, các sợi vải này dễ bị chập dính vào nhau và bị rối. Giải thích tại sao. Có thể sử dụng biện pháp gì để khắc phục hiện tượng bất lợi này?
Hướng dẫn giải:
-
Khi chải các sợi vải thì các sợi vải bị nhiễm điện do cọ xát nên các sợi vải có thể hút nhau và bị rối
-
Biện pháp khắc phục hiện tượng này :
-
Người ta sử dụng bộ phận chải các sợi vải được cấu tạo bằng chất liệu có tác dụng làm các sợi vải không bị nhiễm điện nữa.
-
Câu 3.
Hiện tượng nào sau đây liên quan đến sự nhiễm điện?
A. Thanh nam châm hút một vật bằng sắt.
B. Trái đất hút các vật ở gần nó.
C. Hiện tượng sấm, sét.
D. Giấy thấm hút mực.
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án C
-
Hiện tượng sấm sét có liên quan đến sự nhiễm điện
4. Luyện tập Bài 17 Vật lý 7
Qua bài giảng Sự nhiễm điện do cọ xát này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như:
-
Mô tả được một hiện tượng hoặc một thí nghiệm chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát.
-
Giải thích được một số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế (chỉ ra các vật nào cọ xát với nhau và biểu hiện của sự nhiễm điện).
4.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lý 7 Bài 17 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Vật nhiễm điện có khả năng đẩy các vật khác
- B. Vật nhiễm điện có khả năng hút các vật khác.
- C. Vật nhiễm điện không đẩy, không hút vật khác
- D. Vật nhiễm điện vừa đẩy, vừa hút vật khác
-
- A. Áp sát thước nhựa vào một đầu của thanh nam châm.
- B. Áp sát thước nhựa vào một cực của pin.
- C. Hơ nóng thước nhựa.
- D. Cọ xát thước nhựa bằng mảnh vải khô.
-
- A. Thanh nam châm hút một vật bằng sắt.
- B. Trái đất hút các vật ở gần nó.
- C. Hiện tượng sấm, sét.
- D. Giấy thấm hút mực.
Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
4.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lý 7 Bài 17 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập C1 trang 49 SGK Vật lý 7
Bài tập C2 trang 49 SGK Vật lý 7
Bài tập C3 trang 49 SGK Vật lý 7
Bài tập 17.1 trang 36 SBT Vật lý 7
Bài tập 17.2 trang 36 SBT Vật lý 7
Bài tập 17.3 trang 36 SBT Vật lý 7
Bài tập 17.4 trang 36 SBT Vật lý 7
Bài tập 17.5 trang 37 SBT Vật lý 7
Bài tập 17.6 trang 37 SBT Vật lý 7
Bài tập 17.7 trang 37 SBT Vật lý 7
Bài tập 17.8 trang 37 SBT Vật lý 7
Bài tập 17.9 trang 37 SBT Vật lý 7
5. Hỏi đáp Bài 17 Chương 3 Vật lý 7
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!