1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 2 phần:
- Phần 1: (Từ đầu đến "xanh thẳm"): Kể về cuộc gặp gỡ với những người sống trên mây.
- Phần 2: (Còn lại): Kể về cuộc gặp gỡ với những người sống trong sóng.
2. Hướng dẫn soạn văn Mây và sóng
Câu 1. Lời nói của em bé gồm hai phần có nhiều nét giống nhau.
a) Giả thiết không có phần thứ hai thì ý thơ có được trọn vẹn và đầy đủ không?
b) Hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau (về số dòng thơ, về cách xây dựng hình ảnh, về cách tổ chức khổ thơ,...) giữa hai phần và phân tích tác dụng của những chỗ giống nhau và khác nhau ấy trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ.
a) Nếu ta bỏ phần thứ hai ý thơ sẽ không trọn vẹn.
b)
- Điểm giống nhau: mỗi phần đều có kết cấu theo trình tự:
- Ban đầu là thuật lại lời rủ rê.
- Tiếp đến thuật lại lời từ chối và lý do từ chối.
- Những trò chơi thú vị do em bé sáng tạo.
- Điểm khác nhau:
- Lời rủ rê mỗi lần một hấp dẫn hơn.
- Tình cảm của em bé đối với mẹ.
Câu 2. Xác định vị trí của dòng thơ "Con hỏi:..." ở mỗi phần. (Hãy lí giải vì sao em bé chưa từ chối ngay lời mời gọi của những người sống "trên mây" và những người sống "trong sóng").
- Vị trí của dòng thơ “Con hỏi…” nằm ở dòng thơ thứ ba của mỗi phần, sau những lời rủ rê mời mọc hấp dẫn.
- Lí do em bé chưa từ chối ngay lời mời gọi của những người sống "trên mây" và những người sống "trong sóng" vì tình yêu thương mẹ của em lớn hơn những lời mời gọi hấp dẫn kia.
Câu 3. Hãy so sánh những cuộc vui chơi của những người "trên mây" và "trong sóng" giữa thế giới tự nhiên và những trò chơi của "mây và sóng" do em bé tạo ra. Sự giống nhau cũng như sự khác nhau giữa các cuộc chơi đó nói lên điều gì?
- Đó đều là những cuộc vui từ sáng sớm đến chiều muộn, chơi với thiên nhiên, thế giới kì diệu, rực rỡ sắc màu và những trò chơi vô cùng thú vị.
- → Nói lên sức mạnh của tình mẫu tử. Tấm lòng mẹ bao la như “bến bờ kì lạ”, tình mẹ con gắn bó như mây - trăng, biển - bờ, tình cảm ấy đã lên kích cỡ vũ trụ, thiêng liêng, bất diệt.
Câu 4. Hãy chỉ ra những thành công về mặt nghệ thuật của bài thơ trong việc xây dựng các hình ảnh thiên nhiên (chú ý các hình ảnh mây, trăng, sóng, bờ biển).
- Những thành công về mặt nghệ thuật của bài thơ trong việc xây dựng các hình ảnh thiên nhiên:
- Tất cả những hình ảnh trong bài thơ đều do chú bé tưởng tượng ra. Đó là hình ảnh đẹp, lung linh, kì ảo
- Những hình ảnh mây, trăng, sóng, bờ biển tuy lung linh kì ảo nhưng cũng rất sinh động và chân thực.
Câu 5. Phân tích ý nghĩa của câu thơ "Con lăn, lăn, lăn mãi... ở chốn nào".
- Ý nghĩa câu thơ "Con lăn, lăn, lăn mãi...ở chốn nào": Lòng mẹ bao la luôn sẵn sàng đón tiếp con. "Mẹ con ta" ở khắp mọi nơi, không ai tách rời được cũng là tình mẫu tử ở khắp mọi nơi, thiêng liêng, bất diệt.
Câu 6. Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn có thể gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì nữa?
- Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn gợi thêm những điều như:
- Con người trong cuộc sống vẫn thường gặp những cám dỗ và quyến rũ. Muốn khước từ chúng, cần có những điểm tựa vững chắc mà tình mẫu tử là một trong những điểm tựa ấy.
- Bài thơ đã chắp cánh cho trí tưởng tượng của tuổi thơ song cũng nhắc nhở mọi người rằng, hạnh phúc không phải là điều gì xa xôi bí ẩn, do ai ban cho mà ở ngay trên trần thế và do chính con người tạo dựng.
- Bài thơ cho thấy mối quan hệ giữa tình yêu và sự sáng tạo…
Trên đây là bài Soạn văn 9 Mây và sóng tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Mây và sóng.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
